Frisco (Verhalen uit het Sparrenbosje 2)

Alles is veranderd, maar het Sparrenbosje 
toch het minst van al.

Mahieu en Huyghebaert hebben dat goed gedaan. (*) Je kunt de kaart helemaal openklappen. Vooraan zie je hoe de tram het nog onbestaande Bredene-Duinen negeert. In De Haan verlaten de sporen de kustlijn, ze leiden de passagiers via Bredene-Dorp naar Oostende. Wat vandaag een omweg is, was eertijds een logisch parcours. 
Op de ommezijde van het drieluik staat een plan uit 1888. Het toont hoe de duinen bebost zullen worden. Voor, tussen en achter die beplantingen slingert zich een nog aan te leggen weg die later de Koninklijke Baan zal heten. Die kustweg ontsluit ook het duinengebied van Bredene. De verkaveling die er komt is niets anders dan de geboorte van een nieuwe wijk die — kleine paniekaanval! — niet erg veel ouder is dan ikzelf.

Ook daar wordt een gebied bebost. Het Lange Duin wordt beplant met dennen: het Sparrenbosje! Logisch klinkt dat niet, maar logisch is evenmin de naam die we rond kerstdag aan de spar geven: O dennenboom.

Het Sparrenbosje is, zo vind ik, het mooiste stukje Bredene. Vanaf de top kijk ik uit over de wijk die ik ten gronde heb zien veranderen. Die wijk zou door de oorspronkelijke verkavelaars niet meer herkend worden. Het verkeer doorkruist nu het gebied dat in onze kindertijd het mijnenveld heette. Rond het duin is in honderd jaar tijd alles veranderd, maar het Sparrenbosje zelf oogt als weleer. Het is een baken van conservatisme in een immer veranderende wereld; de geschikte plek om te mijmeren over de dingen die voorbijgaan. Wat ik — je voelde ‘t al van verre aankomen — vervolgens ook zal doen.

In dat Sparrenbosje bevond zich destijds een ruïne, een oorlogsrestant, die door de plaatselijke jeugd als kamp gebruikt werd. Op de gevel stond reclame voor Frisco. We kwamen er bijeen om onze eerste sigaretten te roken, terwijl we de pornografische houtskooltekeningen monsterden die daar wellicht door Berten aangebracht werden. (Dat vermoedden we omdat Berten een zuster had die model had kunnen staan.) Het rook er naar iets wat we pas later zouden kunnen benoemen: geil. Zo nu en dan moest Frisco verdedigd worden tegen indringers, bijvoorbeeld tegen de bende van De Zwarte Hand, waarvan de leden gemakkelijk herkend werden doordag ze één zwarte handschoen droegen. Wijzelf waren van De Schaduw, naam die met onze hoofdactiviteit te maken had: het bespieden van vrijers in de duinen.

Erwin Mahieu gaf me de tip. Het gebouwtje dat we hier op de achtergrond
op het duin zien staan is wel degelijk 'Frisco' uit dit verhaal. De foto werd
afgedrukt op p. 67 van het fotoboek dat n.a.v. de 100ste verjaardag van
Bredene-Duinen uitgegeven werd. (*) Het beeld dateert van 1949. Op de voorgrond
camping Geldhof.

Er was niet alleen die Zwarte Hand, ook de overheid deed er alles aan om ons van Frisco weg te houden. Zo nu en dan beklom een politieman het duin en meer dan eens werd de toegang tot de 'bunker' dichtgemetseld. Om nog dezelfde week door ons weer vrijgemaakt te worden.

Omdat we ook wel andere dingen te doen hadden, gaven we de strijd om Frisco uiteindelijk op. Het gebouw werd afgebroken.

Enige dagen geleden probeerde ik de plek weer te vinden waar Frisco gestaan had. Helaas. Omdat het mijnenveld het mijnenveld niet meer is, de Astrid de Astrid niet, de Meiboom de Meiboom niet; omdat het platte duin niet plat meer is, omdat de Koninklijke Baan verlegd werd, omdat het lang geleden is en omdat mijn geheugen ook niet meer dat van vroeger is… ben ik daar niet in geslaagd. Ja, waarlijk alles is veranderd. Maar het Sparrenbosje toch het minst van al.

Flor Vandekerckhove

 (*) Erwin Mahieu en Frank Huyghebaert. 100 jaar Bredene aan zee in beeld. 102 ps.