Ginsberg en De val van Amerika: de sfeer in de Verenigde Staten was zo’n beetje dezelfde als nu, maar dan x 100

— Terwijl de National Convention van de Democratische Partij in 1968 doorgaat, betoogt Allen Ginsberg (links) met andere anti-oorlogsactivisten. Nergens vind ik een onderschrift waarop de namen vermeld worden. Ik herken naast Ginsberg (is dat) Richard Seaver (?), Susan Sontag, Jean Genet, William S. Burroughs… (Foto Michael Cooper) Over de gebeurtenissen wordt in 2020 een film gemaakt: The Trial of the Chicago 7⇲. Hij is te bekijken op Netflix. —

Er zijn wel meer Amerikanen die het doen: het hele land doorkruisen. Wanneer Allen Ginsberg⇲ het in z’n VW-campertje doet, hebben andere iconen het hem dan ook al voorgedaan, Jack Kerouac bijvoorbeeld, die er On The Road⇲ over schrijft en Robert Frank die er het fotoboek The Americans⇲ van maakt. Ginsberg doet het halverwege de sixties, op een moment van grote beroering: de Amerikaanse oorlog in Vietnam wekt massale weerstand op en hij maakt deel uit van die weerstand. Zijn dichtbundel The Fall of America⇲ getuigt ervan en ook het bekende anti-oorlogsgedicht Wichita Vortex Sutra (1966) waarover ik hier⇲ eerder al geschreven heb.

Ginsbergs anti-oorlogsactivisme begint in 1965 tijdens een protestmanifestatie in Oakland. Daar zou het tot een bloedig treffen met Hell’s Angels gekomen zijn, had hij de motards niet uitgenodigd ten huize van schrijver Ken Kesey⇲, alwaar ze hun grieven mochten uiten en zich vooral te goed doen aan LSD, waarna ze van hun gewelddadige plannen afzagen. Hij maakt er een gedicht van dat je hem hier⇲ hoort declameren en het gebeuren inspireert hem ook tot het schrijven van een essay over geweldloosheid.

Je mag stellen dat ‘geweldloosheid’ in die tijd een heikel thema is. Wie de sfeer van die dagen wil oproepen, moet weten dat Martin Luther King en Bobby Kennedy in 1968 vermoord worden, dat jonge Amerikanen het land ontvluchten om uit de Vietnamoorlog weg te kunnen blijven, dat er bij politiegeweld activisten om het leven komen, dat de tegencultuur⇲ (Ginsberg en de zijnen) en de Black Panters de confrontatie met de politie niet meer uit de weg gaan… De tegenmanifestaties⇲ rond de conventie van de Democraten in dat jaar zijn inmiddels legendarisch geworden. Om samen te vatten: de sfeer in de Verenigde Staten is zo’n beetje dezelfde als nu, maar dan vermenigvuldigd met honderd. En ja, dichter Allen Ginsberg is telkens van de partij. Of dat VW-campertje ermee te maken heeft, weet ik niet, maar hij lijkt overal op te duiken. En het levert hem stof genoeg op om er een bundel mee te vullen: The fall of Amerika, werk dat hij in 1971 afrondt. Hij wint er in 1974 de National Book Award mee.

Flor Vandekerckhove⇲