Kijk, waarop ik onverwachts in mijn boekenkast stoot

AUTEUR IS Ernest Mandel, uitgevers zijn Uitg. Leon Lesoil & Toestanden, vertalers zijn Agnes Hollanders, Vic Lauwerier en Paul Verbraeken, allemaal namen die bij een oude trotskist belletjes laten rinkelen. En dat doet ook het boekje: Uitgelezen moorden. Een sociale geschiedenis van het misdaadverhaal. (°)
Mijn exemplaar is doorwrocht: omgeplooide hoekjes à volonté, papierklemmen met daaraan gehechte, vergeelde krantenknipsels, veel onderstrepingen en halfvergane fluo markeringen… ’t Is duidelijk, ik heb dat boekje stukgelezen, al herinner ik me die intense lezing niet. Ik bekijk hier en daar een stukje, waarvan ik me nu afvraag of dat niet aantrekkelijker geformuleerd had kunnen worden. Ligt dat aan mij? Is ’t ouderwets? Is 't de opeenhoping van misdaadauteurs en titels? Komt het door die vermaledijde ‘progressieve' spelling? Komt het door het jargon van marxist Mandel? Is ’t een houterige vertaling? 

Mandel was meertalig, ik volg de weg naar het origineel. Het Nederlandstalige boekje dateert van 1987. Ik zie dat er in ’t zelfde jaar ook een Duitse uitgave is. (°°) In 1986 is er al een Frans boekje (°°°), maar de Engelse uitgave is eerst: Delightful Murder dateert van 1984. Dat Engelse boekje kan je hier⇲ trouwens van ’t net downloaden. Ik zie dat er ook Zweedse, Spaanse en Turkse vertalingen zijn.
Een stukje uit de inleiding. 

Ik zal maar onmiddellijk bekennen dat ik graag misdaadverhalen lees. Zij zijn in essentie escapistische ontspanning: wanneer je ze leest denk je aan niets anders, en wanneer je er één uit hebt denk je er niet meer aan. Maar een vraag dringt zich op: waarom zoekt men naar escapistische ontspanning? Waarom kan ze een literaire vorm aannemen, in de plaats van tabak of alcohol? Welk specifiek type van spanning zet vanaf een bepaald moment in de geschiedenis, mensen er toe aan om zich over te geven aan de consumptie van misdaadverhalen. Want het enorme succes van het misdaadverhaal is hoe dan ook fascinerend.
Het gaat hier klaarblijkelijk om een sociaal verschijnsel: miljoenen mensen in tientallen landen in alle werelddelen lezen misdaadverhalen. Talloze schrijvers en kapitalistische uitgevers zijn miljonair geworden door de voortbrengst van deze bijzondere koopwaar. Zij maakten een juiste inschatting van de behoeften die ze als gebruikswaarde bevredigen of, zoals men ook wel zegt, van de vraagcurve. Hoe komt dat? Waar vinden die behoeften hun oorsprong? Hoe hebben ze zich in de loop van de tijd gewijzigd en hoe verhouden ze zich tot de algemene structuur van de burgerlijke maatschappij. Dit zijn enkele vragen die ik wil trachten te beantwoorden.
Mijn benadering is de klassieke dialectische methode zoals ze door Hegel en Marx werd uitgewerkt. Hegel beschreef ze bij de behandeling van een gelijkaardig probleem op volgende wijze (…)

Waarna Mandel een stevige portie Hegel citeert, voor hij zijn inleiding verderzet.

Flor Vandekerckhove⇲

P.S.: Een lezer meldt me dat Uitgelezen moorden hier⇲ volledig in 't Nederlands op 't net staat.

(°) 1987. Ernest Mandel. Uitgelezen moorden. Een sociale geschiedenis van het misdaadverhaal. 1987- Uitgever: Leon Lesoil - Toestanden-Boeken⇲.164 pagina’s.

(°°) 1987. Ernest Mandel. Ein schöner Mord. Sozialgeschichte des Kriminalromans, Frankfurt a. M.

(°°°) 1986. Ernest Mandel Meurtres exquis. Histoire sociale du roman policier, Uitg. La Breche Pec.

(°°°°) 1985. Ernest Mandel. Delightful Murder: A Social History of the Crime Story. Univ of Minnesota Press Minneapolis. Origineel gepubliceerd door Pluto Press, 1984.