De kaft is er al, nu nog de rest

In oktober werk ik in de Pyreneeën aan een essay. Geen idee hoe dat eruit zal zien, wel heb ik al een kaft.

Terwijl Tania in oktober 2022 door de Pyreneeën trok, wrochtte ik in Ax-les-Thermes aan een essay. (°) In oktober zet ze haar voettocht in dat gebergte verder, zelf maak ik plannen voor een nieuw essay. Alleen heb ik geen welomschreven idee, iets wat ik verleden jaar wel had, toen cirkelde ik rond dichter Allen Ginsberg. Dit jaar lijk ik wel Roger Raveel die voor een blank canvas zit. Naast hem staat zijn schilderdoos, daarin zit alles wat hij nodig heeft. Je ziet hem twijfelen, hij heeft waarlijk geen idee waaraan hij begint. 

Opeens trekt Raveel een groene streep. Het spel is op de wagen, de schilder weet nog altijd niet waarheen, maar hij is op weg. Wat vervolgens gebeurt, formuleert Karl Ove Knausgård in een essay over Edvard Munch: ‘(…) schrapen, schilderen, schrapen, schilderen, weggooien, opnieuw beginnen, zoeken, aftasten, schilderen, schrapen, tot het werk ‘antwoordt’ (…) Misschien gebeurt dat nooit, misschien gebeurt dat na tien jaar, misschien gebeurt dat na tien dagen.' (°°)

Dat is ook wat ik nu begin te doen. 

Eerst is er een titel, dat is mijn groene streep: Lof der zotheid. ’t Is al enige tijd geleden dat ik die streep getrokken heb. Een blik in mijn schilderdoos leert me dat die streep met een citaat te maken heeft, de godin Zotheid is aan het woord: ‘Hoeveel gelukkiger is mijn schrijver in zijn dwaasheid, die zonder enige nachtelijke studie alles wat hem voor de geest komt opschrijft. Zijn dromen geeft hij meteen aan de openbaarheid prijs, en daar heeft hij maar weinig papier voor nodig.’ (°°°) Ik voel me aangesproken, tegelijk vraag ik me af of die streep uiteindelijk, eens het doek af is, eens ’t essay is uitgeschreven, nog betekenis zal hebben. We zullen zien.

Daarna is er een quote van Charlie Chaplin: ‘That's all any of us are: amateurs. We don't live long enough to be anything else.’ (Dat is al wat wij allen zijn: amateurs. We leven niet lang genoeg om iets anders te zijn.) Ik plaats de quote op het canvas, onder de groene Lof der zotheid-streep, waardoor de quote een motto wordt. 

Zo! Ik heb een titel en een motto, beide zeggen uiteraard iets over het onderwerp dat rond de spanning beroep-vakmanschap-roeping-amateurisme cirkelt. Ik ga op zoek naar een centrale figuur. Kan ik Charlie Chaplin nemen? In mijn mapje zitten ook Ed Sanders, Dave Van Ronk, William Phlips, Tony Garnett, The Moldy Peaches, Billy Childish, nog wel enkele andere punkers, maar ik zoek een leeftijdgenoot, Tania suggereert Arno Hintjes, maar ik zoek een schrijver, leeftijdgenoot en schrijver.

Op Wikipedia kijk ik naar de Lijst van personen geboren in 1949⇲. Daar springt hij meteen in ’t oog: Haruki Murakami, schrijver, geboren op 12 januari, exact een maand eerder dan ik. Zo ziet m’n canvas er vandaag uit: een titel; een motto; een onderwerp (de spanning beroep-vakmanschap-roeping-amateurisme); een centrale figuur. Het essay is nog onbestaand, maar ik kan al een kaft ontwerpen. En voor de rest: schrapen, schilderen, schrapen, schilderen, weggooien, opnieuw beginnen, zoeken, aftasten, schilderen, schrapen, tot het werk ‘antwoordt’. 

Flor Vandekerckhove⇲

(°) Als de muziekwijze verandert, wankelen de stadsmuren. Net als de e-boeken (pdf) van De Lachende Visch is ook dit essay gratis voor wie erom vraagt. Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be⇲. (Meer op onderstaande advertentie.)

(°°) Karl Ove Knausgård. Zoveel verlangen op zo’n klein oppervlak. Een boek over de schilderijen van Edvard Munch. Vertaling: Sofie Maertens en Michiel Vanhee. A’dam 2018. Athenaeum — Polak & Van Gennep. 254 pp.  

(°°°) Op p. 93 in Desiderius Erasmus. Lof der Zotheid. Vertaling Petty Bange. 2000. Uitg. SUN Nijmegen. 166 pp.