vrijdag 4 juli 2025

Danny Willems haalt ze uit hun kot

Links: been there. Rechts: Taka Shamoto, The show of Life, Oostende 2012. Locatie Terminus hotel. Er is een video. (In de video speelt Arno het personage met de papieren zak over het hoofd.)

ELK JAAR GA ik een keer naar Blankenberge. Elk jaar begeef ik me daarvoor ‘en route’, zoals het stukje heet dat ik over Michiel Hendrickx schreef die daar in 2018 exposeerde. Elk jaar bezing ik de sfeer van die wonderschone stad, zoals de titel van mijn bezoek in 2022 luidt. Dat bezoek heeft telkens met de grote zomertentoonstelling van doen die de stad jaarlijks organiseert. (°) Nu ik dat zo ophaal, valt het me op dat mijn Blankenberge-verslagjes merkwaardige titels torsen — komt dat door die stad? Boven mijn post in 2019 (Cindy Wright): Who the fuck is Alice. Verleden jaar draaide de tentoonstelling rond werk van Frans Masereel en daarboven schreef ik dan De bende van Frans.
Ik vraag me af welke titel boven deze post komt. Fotograaf Danny Willems toont foto’s onder de noemer Living on my instinct, wat er zoal te zien valt, lees je hier, ik ga dat niet herhalen, ik vertel wat me opvalt. 
Zelf ken ik Danny eigenlijk alleen als de fotograaf van Arno, maar de tentoonstelling leert me zelfs daarover iets wat ik niet wist. De foto’s die Willems in Blankenberge toont zijn deze van zijn onderwerpen, in dit geval dansers, die hij express uit hun milieu — het podium — weghaalt om hen elders, in door hem gekozen locaties, hun ding te laten doen — in de metro, in leegstand, stad, natuur… Wat ik wandelend tussen die foto's leer is dat hij Arno 't zelfde laat doen bij de fotosessie rond Oostende bonsoir⇲. Arno is evengoed deel van Willems' Living on my instinct-concept, Arno-foto's zijn daar trouwens ook te zien.
Ik dacht indertijd dat Willems met de Oostende Bonsoir-fotoreeks De intrede van Fantômas in Oostende orchestreerde; verkeerd, zoals Danny het toen in een sympathieke reactie zei: ‘Inderdaad de gelijkenis met Fantômas is sprekend maar berust op toeval, wel een prachtig toeval (…)’ De tentoonstelling in Blankenberge leert me nu wat de Oostende Bonsoir-foto’s wél zijn. Ze maken deel uit van de eigen wereld die Danny Willems schept, zoals het een kunstenaar betaamt. Danny Willems schept die wereld met Arno, maar evengoed met Tanja Marín Friðjónsdóttir (Parijs, 2015), Taka Shamoto (Oostende, 2012), Nobu Shomura (Tokio, 2016), Guilhem Chatir (Les 2 Caps Frankrijk, 2019), Nobu Shomura (Tokio, 2016) en al die anderen. Voor mij openbaart fotograaf Danny Willems zich in Blankenberge als kunstenaar, creator van een eigen wereld.

(°) Danny Willems. Living on my instinct. De Meridiaan, Blankenberge. Tot en met zondag 2 november 2925. Open van woensdag tot en met zondag tussen 14 en 17 uur. Tijdens vakanties dagelijks.

donderdag 3 juli 2025

Dingen die evengoed in de middenclub gebeuren (1)

Middenclub is een volkse benaming voor visserscafé The Sailor, op de Baelskaai in Oostende. Op die kaai waren er destijds drie horecazaken: links van The Sailor was er het inmiddels verdwenen De Kurkenzak, a.k.a. ’t Veegeetje, rechts de Jolly Sailor, vandaar de volkse naam voor de tussen die twee inliggende kroeg: middenclub. (Foto Jo Clauwaert.)


Gebeurtenissen — ERGENS LEGT EEN pooier zijn zonnebril neer, ergens klinkt de muziek vals, ergens stremt de melk, ergens loopt het vat af… 't Zijn dingen die om ’t even waar gebeuren en evengoed in Oostende, in een visserskroeg op de Baelskaai. Daar, in de middenclub, rollen de ogen van De Pooier (°) in hun kassen, het bloed trekt weg van zijn gelaat. De Pooier trekt z’n blaffer uit de holster en schiet de trommel leeg. Massa’s bloed. Hier had ik kunnen stoppen, maar neen, zoals het leven doorgaat, zo ook ga ik door. Ergens maakt iedereen zich uit de voeten. Ergens neuken ze om beurt Nelly Brown — 'known to make more money than any bitch in town.' Doordat Nelly's kamer vlak naast die van iemand anders ligt, komt er voor die mens van slapen niet veel in huis. Al die dingen gebeuren ergens. Kunnen ze niet evengoed op de Oostendse Oosteroever gebeuren, langs de Baelskaai, startend in het visserscafé dat we de middenclub noemen? (Flor Vandekerckhove)


(°) De Pooier is een personage dat in mijn verhalen wel meer voorkomt, zo bijvoorbeeld ook in Storm over de Oosteroever. De visser torst die bijnaam doordat hij de echtgenoot van de kaaihoer is, eveneens een personage dat in mijn verhalen voorkomt, bijvoorbeeld in Hoe en waarom de kaaihoer de Oosteroever verlaten heeft.

Gebeurtenissen is een eenparagraafverhaal. In 2022 publiceerde uitgeverij De Lachende Visch honderd soortgelijke eenparagraafverhalen. De bundel wordt ingeleid door mijn oud-leraar Nederlands Alfons Vandenbussche. Zoals alle e-boeken van uitgeverij De Lachende Visch is ook Honderd titelloze eenparagraafverhalen gratis voor elkeen die erom vraagt. Doe het nu en het boek (pdf of epub naar keuze) valt vandaag nog in je mailbox. Doe het meteen (zeg pdf of epub en vermeld de titel) via liefkemores@telenet.be↗︎

woensdag 2 juli 2025

Dit is geen vuurtoren (Ceci n’est pas une pipe)

Links: het schilderij van René Magritte. Rechts: de installatie van Guillaume Bijl.


OP 15 JUNI overleed Guillaume Bijl(°1946 - 2025†), mijns inziens een directe erfgenaam van René Magritte. Daar waar Magritte telkens moest ophouden, met name aan de randen van het doek, daar nam Guillaume Bijl het van hem over: de geestelijke zoon zette als ’t ware de zaak van de vader verder, maar met hedendaagse middelen: de installatie. 
In 1952 schildert Magritte De persoonlijke waarden. Het beeld dat we te zien krijgen is dat van een slaapkamer met dermate uitvergrote toiletartikelen dat ze hun sociale functie verliezen. De koper van het schilderij werd er, naar eigen zeggen, ’ongemakkelijk’ van. Zevenentwintig jaar later maakt Guillaume Bijl Autorijschool Z (1979).  Hij bouwt Galerie Z om tot een autorijschool. Passanten denken dat de galerie niet langer bestaat, dat daar nu een autorijschool uitgebaat wordt. Wat we 
echter te zien krijgen is geen autorijschool, maar een autorijschool die, net zoals de toiletartikelen in het schilderij van Magritte, zijn sociale functie verloren heeft. Ook de autorijschool Z roept gevoelens van ongemak op.
Paul Nougé, theoreticus van het Belgische surrealisme, verwittigde het publiek: ‘Magritte is geen schilder in de betekenis die estheten daaraan geven, maar een man die schilderen gebruikt om ons werkelijk verbluffende ervaringen mee te geven die betrekking hebben op alle aspecten van het leven.’ Dat is ook wat Guillaume Bijl doet: ‘Ik laat iets fictief zien in de realiteit zelf, er sluipt iets irreëels binnen. Het is een trompe l’oeil-situatie ()’. René Magritte schonk ons daar het bekendste voorbeeld van: Ceci n’est pas une pipe. Guillaume Bijl doet het hem na in de strandtoegang van de Vosseslag: dit is geen vuurtoren.
Op 1 juni 2024 schreef ik daarover Naar de andere vuurtoren. Dat stukje eindigt alzo: ‘En zo komt het dat De Laatste Vuurtorenwachter vanaf heden niet één maar twee vuurtorens heeft. Een heet Lange Nelle, () De andere heet ‘de toren van Guillaume Bijl’.' In dat stukje nam ik me voor om voortaan afwisselend naar de ene en naar de andere toren toe te wandelen. Nu, iets meer dan een jaar later, maak ik het bilan. Ik constateer dat van mijn voornemen niets in huis gekomen is, wandelen doe ik nog altijd alleen maar richting Lange Nelle. Komt het doordat de toren van Guillaume Bijl een verraderlijk beeld is, een trahison des images? Voel ik me ietwat ongemakkelijk wanneer ik de toren van Bijl nader?
Flor Vandekerckhove

Dit is geen vuurtoren is een mini-essay. Uitgeverij De Lachende Visch verzamelt er alzo vijftig in Vanaf de vuurtoren. Zoals alle e-boeken van uitgeverij De Lachende Visch komt ook Vanaf de vuurtoren meteen in De Weggeefwinkel terecht, daar is het boek gratis beschikbaar voor elkeen die erom vraagt, ’t is een gift van de schrijver aan zijn lezers. De bundel (e-boek) is beschikbaar in pdf of epub. Vraag erom via liefkemores@telenet.be (vermeld de titel) en het boek ligt meteen in uw mailbox.

dinsdag 1 juli 2025

Breken we dit jaar het dagrecord?

Datum (°) [Voorlopig warmste dag ooit in België: 25 juli 2019— het wegdek zindert. Bleke mensen trekken in drommen richting strand. ’s Avonds komen ze terug in zand en zonneolie, rood als gekookte kreeften. (Flor Vandekerckhove)


(°) Datum is een driezinnenverhaal en van dat verhaal bestaat een video op YouTube. De gif die daar te zien is, werd geïnspireerd door de Belgische surrealist René Magritte. Bij ’t declameren begeleid ik mezelf op de strumstick, daarbij stevig ondersteund door drummer Mason en de bassist van GarageBand; het verhaal wordt bijgevolg geïllustreerd door beeld en klank. 
 In het e-boekje 2HONDERD 3ZINNENVERHALEN & 1LINERS verzamel ik er zo 200. Het boekje heeft de bijkomende plus die ook Datum heeft: Je kunt elke titel aanklikken, de link leidt je dan naar een video waarin het verhaal geïllustreerd wordt en ook te horen/zien valt, 200 YouTube-producties in totaal. EN DAT ALLES IN 1 BOEKJE ! Zoals alle digitale publicaties (pdf of EPUB, naar keuze) van De Lachende Visch is ook 2HONDERD 3ZINNENVERHALEN & 1LINERS gratis. Mail erom en je bestelling wordt meteen aangepakt/ingepakt door de virtuele juffrouwen van De Weggeefwinkel. (Vermeld de titel: in dit geval ‘200’, dan begrijp ik het wel.): liefkemores@telenet.be.