woensdag 22 juli 2015

Bob Dylan & Joan Baez: de breuk

Over Desolation Row heb ik hier eerder al een stukje geschreven. Dat komt doordat de song een merkwaardige connectie met de stad Oostende heeft. Meer dan een anekdote is 't niet, maar het heeft er toch toe geleid dat ik in dat lied gedoken ben; song die op ’t eerste gezicht een surrealistisch allegaartje is. Dat valt vol te houden tot je in de derde strofe op het zeer concrete beeld van Ophelia stoot die, tot grote schrik van Dylan, hem onder diens venster staat te stalken: For her I feel so afraid / On her twenty-second birthday / She already is an old maid. 
Tweeëntwintig! Meteen denk je dan aan Joan Baez. De twee ontmoeten elkaar in 1963, beiden 22. Ze trekken amoureus en artistiek met elkaar op, maar de breuk laat niet lang op zich wachten. Dylan laat de maatschappelijke contestatie al gauw, heu, links liggen, terwijl Baez, in de visie van Dylan, erin ‘blijft hangen’. Baez blijft inderdaad als protestzanger haar politieke rol spelen, Dylan daarentegen zweert dat verleden radicaal af, o.a. in My Back Pages.
In de literatuur wordt Ophelia afgewezen door Hamlet. Ze verliest haar zinnen, wat zich uit in het zingen van onverstaanbare liedjes (!) en pleegt uiteindelijk zelfmoord. Ook de afgewezen Baez wijst ‘het leven af’, althans zo zingt Dylan: Her profession’s her religion / Her sin is her lifelessness. Dylan wrijft haar niet alleen levenloosheid — onkunde om te evolueren — onder de neus, maar ook haar inconsequenties: And though her eyes are fixed upon / Noah’s great rainbow / She spends her time peeking / Into Desolation Row. Als ze vindt dat ze op het podium moet staan om een betere wereld te bezingen, waarom blijft ze dan beneden naar Dylans venster gluren? Uitgerekend in Desolation Row, een plek waar zelfs de waarzegster haar biezen pakt: The future-telling lady / Has even taken all her things aside. 
Bob Dylan steekt in deze tekst de Rubicon over. Contestatie is belachelijk, ten onder gaan we sowieso: The Titanic sails at dawn / And everybody’s shouting / “Which Side Are You On?” De gewezen protestzanger verbrandt wat hij aanbeden heeft, Joan Baez daarentegen blijft de idealen van haar jeugd trouw. 't Is ook maar een interpretatie hé, ik schrijf ook maar op wat ik elders verneem. Mijn moraal? De ene doet 't zo, een andere doet 't anders.

Geen opmerkingen: