Huiselijkheid van de bohème

Links: resident van het Chelsea Hotel in New York. Scène uit ‘Dreaming Walls: Inside the Chelsea Hotel’. Meer over die docu staat hier↗︎. Rechts: cultacteur, schrijver en performer Taylor Mead↗︎ in zijn woning in New York. (Foto © Robin Holland.)

Omdat ik in een heel jaar niet één keer gepoetst had, riep ik huishoudelijke hulp in. Die kwam tot mij in de persoon van Madame Proper die ik met dienstencheques vergoedde. Ze werd een vaste waarde. Nu houdt Madame Proper ermee op en ben ik tot stof en as aan ’t weerkeren.
Ik twijfel. Zo’n Madame Proper heeft ook nadelen. Ze bevindt zich in je huis, vraagt aandacht, verplicht je tot enig ondernemen, verkondigt ongevraagd meningen, verlegt dingen die onvindbaar worden, ze kost geld en maakt lawaai met kuisdingen. Ik twijfel. Misschien meet ik mezelf wel de huisstijl van de bohème aan. Dat kan; buiten mij ziet niemand ‘t stof hier liggen, ik ontvang geen volk aan huis, niemand anders hoeft mijn stof in te ademen. Ja, zo’n leven zonder Madame Proper heeft wel iets: de huiselijke stilte wordt nauwelijks doorbroken door het in stof gesmoorde tikken van de klok.
Flor Vandekerckhove↗︎

Sinds kort is er op Facebook een pagina Flor in spoken word. Hij dient om de gedeclameerde versies van mijn verhalen beter kenbaar te maken. Wie op Facebook zit, klikt hier↗︎.

Spionnen in de wereld van kunst & cultuur!

Registreren is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben. Dit is nummer 93, nog 107 te gaan. Onderwerp van Registreren is de spanning tussen surrealisme enerzijds en het surrealisme light anderzijds dat ikzelf nastreef. Bij het declameren begeleid ik mezelf op de strumstick (waarop ik deze keer een megafoon plaats), ik word daarbij in toom gehouden door Daylight Sub Bass en de drums van Tyrell, mijn trouwe muzikanten van GarageBand. De gif is van Bill Domonkos↗︎. (Flor Vandekerckhove↗︎)

107 — Registreren — ’s Morgens zag ik twee mannen naar mijn huis staan kijken. ’s Middags stonden ze er nog. ’s Avonds besefte ik dat ’t twee surrealisten waren die in opdracht van André Breton al mijn bewegingen registreerden. (Flor Vandekerckhove)

Registreren op YouTube

www.youtube.cm/watch?v=9QYl2_uBWh0

[101]

Lees mijn hardnekkige verdediging van de poëtische oneliner, lees!

‘op de bleekweide blekt het blankgebleekte laken blanker dan ooit’ is een poëtische oneliner. De toegevoegde afbeelding, ‘De bleekweide van Alsberge en Van Oost’ van kunstenaar Jules Gondry, behoort tot het publiek domein↗︎. Het schilderij bevindt zich in de collectie Industriemuseum - www.artinflanders.be. Fotograaf is Cedric Verhelst.  

Veel van mijn lezers zijn er niet voor te vinden, maar ik wel: een gedicht dat uit een enkele regel bestaat, een poëtische oneliner. In de wikipedia heet dat een monostich↗︎. Elders vind ik ook nog de term monoku↗︎. Of die termen in ’t Nederlands gebruikt worden, denk ik niet, ze staan niet in 't groene boekje. Oneliner staat daar wel in, hoewel dat evenmin erg Nederlands klinkt. Hoe dan ook, in ’t oude Griekenland doet men al aan zo’n gedichten en de surrealisten kennen er ook wat van, Guillaume Apollinaire↗︎ bijvoorbeeld. Beatdichter Allen Ginsberg↗︎ creëert in de jaren tachtig zijn eigen variante. Hij noemt zijn oneliners American Sentences. Zo’n poëzielijn van Ginsberg telt zeventien lettergrepen, evenveel als de haiku. Hij verdeelt die zeventien niet in de drie obligate 5-7-5-haikulijnen, maar legt het gedicht in één horizontale lijn neer. Voorbeelden te over vind je ​​op Paul E. Nelsons website↗︎.

Ook ik begin nu met het genre te experimenteren. Met Ginsbergs Sentences hebben de mijne het aantal lettergrepen gemeen: 17. (°) In tegenstelling tot wat de Ginsberg en de zijnen doen, vangen mijn 'Vlaamse' oneliners (°°) niet aan met een kapitaal, ik weer leestekens en ik geef ze ook geen titel, ze dagen als ’t ware uit het niets op en verdwijnen daar ook weer in, waarmee ik de afwezigheid van een plot accentueer. Ik plaats ze in deze blog (en op YouTube) op de voorgrond van een passend beeldend werk, tekening, schilderij of foto. Die achtergronden haal ik uit wat publiek domein heet, de haast onmetelijke voorraad die algemeen beschikbaar is op internet (Wikimedia Commons, Pinterest, Wikiart etc) en die ik vrijelijk voor niet-commerciële doeleinden mag aanwenden, ’t zijn beelden waaraan geen copyright (meer) kleeft, net zoals dat het geval is met mijn eigen publicaties, Creative Commons↗︎. 

Ik probeer vormelijke uniformiteit in mijn collectie oneliners te krijgen. Eerder heb ik m’n lezers gevraagd uit twee modellen↗︎ te kiezen, en alle respondenten verkozen de tekening die niet als het reliëf van een postkaartje gepresenteerd wordt. Ik neem hun keuze over.
Alhoewel ik toen uitdrukkelijk gevraagd had om de inhoud van die voorbeelden niet mee in rekening te brengen, deden enkelen dat toch: ze vonden er duidelijk niets aan. Een zei uitdrukkelijk: ‘Geeuw!’ Als dat aan hen ligt, kan ik daar uiteraard weinig aan doen. Ligt het aan mij, dan moet ik beter mijn best doen. Daarom heb ik die eerste twee probeersels↗︎ nu aangescherpt tot een derde en ik heb er ook een specifieker beeld bij gezocht, waarmee ik hen hoop te overtuigen. Wat maakt dat ik nu al drie poëtische oneliners rond hetzelfde thema heb. Ja, ‘t schuift lekker. En 't pakt ook goed op YouTube. Vind ik hé, vind ik.
Flor Vandekerckhove↗︎

(°) Op die 17 lettergrepen kom ik later, in een apart stukje, terug.
(°°) De vormgeving van de  monoku↗︎. gelijkt meer op mijn oneliner dan de American Sentence; de monoku is naar verluidt ook ouder dan Ginsbergs Sentences, en minder strikt in aantal lettergrepen: ‘Monoku features a single line consisting of seventeen syllables or even fewer.’ In ’t Nederlands en in ’t Fries is Henk Veenstra↗︎ er al een kwarteeuw lang mee bezig.

www.youtube.com/watch?v=e8Iv2LRl-6s

Vier geïnspireerd door triptieken van in Oostende levende kunstenaars

’t Is niet dat er een plan aan voorafgaat, ’t is een constatering achteraf, maar het is wel zo dat mijn gedichten-verhalen graag in groepjes optrekken.: Zo heb ik er drie geïnspireerd door de cinema↗︎; drie geïnspireerd door het beenhouwersbedrijf↗︎; drie geïnspireerd door de Oostendse vissersgemeenschap↗︎; drie geïnspireerd door heel oude liedjes↗︎ en eerder heb ik u ook al op Vijf gedichten over Bredene↗︎ gewezen. Vandaag voeg ik er een klavertje vier aan toe: vier driezinnenverhalen geïnspireerd door triptieken van kunstenaars. (Flor Vandekerckhove↗︎ )

* Een triptiek van Ginette Myle. Dakvenster, een uitzicht op de hemel: www.youtube.com/watch?v=B5j2irwwiHs↗︎

* Een triptiek van Fred Delameilleure. Wat is hij daar in godsnaam…: www.youtube.com/watch?v=Au-btIwP-Ck↗︎

* Een triptiek van Werner Watty. Allerlei en een referaat: www.youtube.com/watch?v=m7Qg3hN1ZgE↗︎

* Een triptiek van Bennie Simoens. Inspiratie in de toekomst: www.youtube.com/watch?v=8VQMEXdb8hE↗︎

123 - 136 - 130 - 127

Krijg eens een deur in je gezicht

‘Deur’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben, nauwelijks drie zinnen lang: opening, midden, slot, telkens één zin. Dit is nummer 92, nog 108 te gaan. Het werd geïnspireerd door tal van deurschilderijen van René Magritte, deurverhalen van Franz Kafka en een gif uit 2013 van Bill Domonkos. Bij de declamatie van Deur experimenteer ik via de trukendoos van GarageBandmet het geluid van de strumstick. Ik word begeleid door een loop van 60s Shuffle drumset en een van de British Blues Bass. (Flor Vandekerckhove↗︎)

108 — Deur — René Magritte en Franz Kafka hadden beiden iets met deuren, Edgar Allan Poe was een tochtgat, hij kreeg een deur in z’n gezicht. (Flor Vandekerckhove)

Deur op YouTube

www.youtube.com/watch?v=1p4IMtLuabQ

[28]

De dood van Francis Bacon (°), een boekje

Links: Bacon in zijn studio (Foto van Graham Wood/ANL/REX/Shutterstock.) Rechts: het boek(je) van Max Porter.

79 bladzijden, dat mag je boekje noemen, maar wélk boekje is 't? Het lijkt op een novelle waarin de auteur in zeven varianten de vermeend laatste momenten van de Britse schilder Francis Bacon↗︎ beschrijft. ’t Is fictie. De hoofdstukjes worden telkens ingeleid door de verwijzing naar een schilderij, zonder dat we het betreffende doek te zien krijgen, er staat bijvoorbeeld: Olieverf op doek, 152 x 117 cm. Of die vage verwijzing naar een concreet doek van Bacon verwijst blijft in ’t ongewisse. 
Wat moet ik daar nu mee? Wel, ik werk aan een reeks waarin ik nadenk over datgene wat ons allen hoogstpersoonlijk te wachten staat: het overlijden. Inmiddels zijn er in De Laatste al zo'n posts verschenen, ze staan als memento mori verenigd in de alfabetische onderwerpen ter rechterkant van de blog. ’t Is in dat kader dat ik het boekje uit de bib meeneem. En 't wordt een tegenvallende leeservaring. Waarom neemt men de moeite om zoiets te vertalen? Ik heb geen idee, maar misschien komt dat wel doordat ik een minor writer ben, een die geen deel uitmaakt van het wereldje. Ik zoek een antwoord bij de letterkundigen. Christophe Vekeman↗︎ zegt: 

‘’t Is onmogelijk dit dunne boekje niet langzaam te degusteren. Wat ook weer niet betekent dat we hier te maken hebben met een geschrift dat de vergelijking oproept met een exquis snoepje waarop het zeer genoeglijk sabbelen is.’ 

Mij lijkt dat een verbloemende manier te zijn om te zeggen dat het geen goed boek is. Kathy Matthijs↗︎ is al duidelijker, waneer ze schrijft: 

‘met gemend succes’ en ‘Af en toe slaagt hij erin de lezer te vervoeren, meestal niet.’

Katthy Matthijs blijft vriendelijk. En dat doet ook Joost de Vries in De Groene Amsterdammer↗︎:

Eerder dit jaar kwam de Engelse auteur Max Porter met een boek(je: 80 blz.) hierover: De dood van Francis Bacon. Net als zijn succesvolle vorige boeken Grief Is the Thing With Feathers (2015) en Lanny (2019) is De dood van Francis Bacon het best te omschrijven is als prozagedicht, al is De dood een stuk ijler, minder verhalend. Bacon ligt op zijn sterfbed, gezichten trekken langs zijn geestesoog. Nog een keer wil hij zich verhouden tot de groten: Bacon of Caravaggio? Bacon of Mussolini? Bacon de schilder of Edward de martelaar? Wie was er beter, wie was er eenzamer, wie was er zieliger? Het beeld dat Porter in het (toch vooral warrige) boek schetst is dat van een man met spijt, iemand die zijn leven erdoorheen gejaagd heeft. 

Prozagedicht? Ik probeer uit te vissen wat die anders meermaals bejubelde auteur bezield heeft. Dit is wat hij daarover in The Guardian zegt↗︎:

Veel betere schrijvers dan ik hebben geschreven over de mysteries van kunst en ernaar kijken. (…) Mijn boek beweert niet daar iets aan toe te voegen, (…). Kan proza ​​meer schilderkunstig dan literair zijn, tegen welke prijs en hoe? (…) Dit zijn de vragen waarmee ik worstelde, en het sterfbed leek de perfecte scène. (…)

Dat valt tegen. En in het kader van mijn onderzoekje naar de manieren waarop kunstenaars met het einde omgaan, heb ik aan Porters boekje ook niets. Ik wacht geduldig op ’t moment dat de steengoede biografie van Francis Bacon↗︎ weer eens in de bib beschikbaar komt.
Flor Vandekerckhove↗︎

Max Porter. De dood van Francis Bacon. Hardcover 9789403137414 Druk: 1 juni 2021, 80 pagina’s. Uitg. De Bezige Bij, A’dam. Vertaald door Saskia van der Lingen.

Sinds kort is er op Facebook een pagina Flor in spoken word. Hij dient om de gedeclameerde versies van mijn verhalen beter kenbaar te maken. Wie op Facebook zit, klikt hier↗︎.

Het stond in de sterren geschreven

‘Sterrenhemel’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben, nauwelijks drie zinnen lang: opening, midden, slot, telkens één zin. Dit is nummer 91, nog 109 te gaan. Zoals dat bij veel andere driezinnenverhalen het geval is, werd ook Sterrenhemel geïnspireerd door een gif van Bill Domonkos. Bij de declamatie begeleid ik mezelf op de strumstick. De drums van Cold Chills Beat en de Ambient Sub Bass houden m’n strumstickspel in toom.  (Flor Vandekerckhove↗︎)

109 — Sterrenhemel — Bij de aanvang van de twintigste eeuw kijkt een jongen in matrozenpakje naar de sterrenhemel. Hij denkt er ultrawolven bij, hondjes die in de lucht ronddraaien. Later, op volwassen leeftijd, wordt hij de onbekend gebleven peetvader van het surrealisme. (Flor Vandekerckhove)

Sterrenhemel op Youtube

www.youtube.com/watch?v=cu70S9xeZ9Q

[118]

In memoriam Jan Vandenbussche (°14.05.1948 - †10.07.2022)

Links: Dat die van ’t Sas konden pingpongen toont dit verslag van Ivan Schamp. Die van de Duinen lijden (vermoedelijk in 1967) een totale nederlaag, Jan Vandenbussche troeft Ronny David af. — Midden: detail groepsfoto bijeenkomst Gezinsbond (1984), Jan Vandenbussche draagt nummer 11.

Zeggen dat ik Jan Vandenbussche goed gekend heb, zou gelogen zijn, wel ken ik hem al lang. Ik ken Jan al zo lang dat we een verleden delen waarin de dingen haast onvoorstelbaar anders zijn dan vandaag. 
Als knaap woont Jan op Bredene Sas en ik ben van de Duinen. In die tijd worden de wijken van elkaar gescheiden door grote lappen grond die er aparte werelden van maken. De jongensbenden van de Duinen staan argwanend tegenover die van ’t Sas en hetzelfde geldt voor die van de Opex. Velen van mijn generatie herinneren zich ‘vijandelijkheden’. Nu al die wijken met volgebouwde verkavelingen aan elkaar geklonken zijn is die afstandelijkheid nog moeilijk voor te stellen. 
Die afstandelijkheid wordt in de Swinging Sixties↗︎ wel doorbroken. Ivan Schamp↗︎, die in Bredene Duinen het patronaat↗︎ — niet te verwarren met dat van het VBO — voortstuwt, herinnert zich speltornooien tussen de jongens van de Duinen en die van ’t Sas, ’t Dorp, Zandvoorde en Oostende. Uit die tijd herinner ik me Jan Vandenbussche als een indrukwekkende tafeltennisser. 
Je weet hoe ’t gaat. Elk gaat daarna zijn eigen weg. Van Jan Vandenbussche vang ik nog wel iets op, terwijl hij in de Gezinsbond↗︎ een beroepsloopbaan uitbouwt, in functies die hem, gezien zijn sociale vaardigheden, goed liggen. Veel later ontmoet ik hem winkelend in de Colruyt. Tegen die tijd lijkt hij me door ’t leven getekend. Maar, denk ik er dan bij, zijn we dat niet allemaal?
Het is via zijn jongere broer, Daniël, dat ik Jans overlijden verneem. Ik voeg zijn naam toe aan een lijst↗︎ die me leert dat een generatie — de mijne — aan ’t verdwijnen is.
Flor Vandekerckhove↗︎

Goed verhaal over slechte zin

Gif Bill Domonkos.

‘Slecht’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben, nauwelijks drie zinnen lang: opening, midden, slot, telkens één zin. Dit is nummer 90, nog 110 te gaan. Ook in driezinnenverhaal 'Slecht' begeleid ik mezelf op de strumstick, daarin geassisteerd door de bende van Garageband. De gif is van Bill Domonkos. (Flor Vandekerckhove↗︎)

110 — Slecht — Ik wist meteen dat het een slechte openingszin zou worden. Gooit hem maar meteen weg, die zin. En dat is ook wat ik vervolgens deed. (Flor Vandekerckhove)

Slecht op YouTube

www.youtube.com/watch?v=3zEjFDSmWmk

[160]

Welk geheim torst de poel?

Links Hilda Doolittle (a.k.a. H.D.) gefotografeerd door Man Ray↗︎. [© 2012 Man Ray Trust / Artists Rights Society, NY / ADAGP, Paris.] Kijkt ze in de poel? Rechts: DLVuurtorenwachter wijst in Bredene een poel aan. Hij kijkt ernstig, poel is ernstige boel.

Bredene, dinsdag 19 juli. De thermometer nadert de veertig. Ferm zwetend sla ik voetweg↗︎ 16 in, die, 620 meter ver, van de Polderstraat naar de Fritz Vinckelaan kronkelt. Vroeger gebeurde dat kronkelen tussen akkers, thans is 't tussen verkavelingen. Onderweg, ter hoogte van ‘t voetbalveld van KSV Bredene, passeer ik een vijver waaraan jeugdherinneringen kleven. Daar wierp mijn maat Norbert Olders↗︎ al eens een lijntje uit, soms met zijn vader René↗︎, soms alleen. Ik passeerde er wel eens om te kijken of er witvis↗︎ aan de haak bleef hangen.
De voetweg verdeelt het water (*) daar in twee ongelijke stukken. Links: diep, sprankelend, levend vijverwater. Er staan zitbanken. Of je daar nog mag/kunt vissen weet ik niet, maar ik kan het me wel voorstellen. Rechts: een ondiepe poel, vervuiling, omzeggens dood water dat duistere geheimen in zich lijkt te dragen. ’t Is de poel die me tot hier brengt. Ik wil die per se als illustratie gebruiken voor een gedicht dat De poel heet.

In H D. Collected Poems 1912-1944. Ed Louis L. Martz. Uitg. New Directions Paperbook New York. 1986. 672 ps.

H.D. is de manier waarop de Amerikaanse dichter Hilda Doolittle (1886-1961) al haar literaire werk ondertekent. Ze is een dichter van het imagisme↗︎ en The Pool is daar een schoolvoorbeeld van. Ik ga daar niet over uitweiden, da’s voer voor specialisten, maar je ziet hoe eenvoudig poëzie al in 1915 kan zijn, geschreven in gewone omgangstaal, in afwezigheid van rijmen, eenvoudig te lezen, binnen het bereik van allen.

H.D. heeft het uiteraard niet over de poel die ik in Bredene fotografeer. Ze gebruikt het beeld ‘poel’ voor het onbekende, duistere, verborgene. Ze probeert het te 'bevatten' ('Ik dek je af met mijn net.') Maar misschien is de poel wel het onkenbare, vandaar ook dat het slot vragend blijft: ‘Wat ben, jij — omrande?’ 

Heeft ze het over iets wat ze vreest? Dat kan, de poel heeft geen goede reputatie. Het betreft vies water. Men spreekt van ‘de poel van verderf', men spreekt over ‘een poel van ellende’… Heeft zij het over zichzelf? Tast ze in ’t duister naar zelfkennis? Is de poel haar schoot? Vreest ze voor haar ongeboren kind? Een kind baren is in die tijd een extreem onzekere zaak. Heeft ze een voorgevoel? Twee maanden nadat het gedicht in 1915 is gepubliceerd, wordt haar kind doodgeboren.

Flor Vandekerckhove↗︎

(*) Mijn buurman, William Schreus, weet dat het de put daar tijdens WO II door de bezetter als anti-tankkanaal uitgegraven werd.

Sinds kort is er op Facebook een pagina Flor in spoken word. Hij dient om de gedeclameerde versies van mijn verhalen beter kenbaar te maken. Wie op Facebook zit, klikt hier↗︎.

Sneeuwman

‘Sneeuwman’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben, nauwelijks drie zinnen lang: opening, midden, slot, telkens één zin. Dit is nummer 89, nog 111 te gaan. De gif is van Bill Domonkos. Ook in het driezinnenverhaal 'Sneeuwman' begeleid ik mezelf op de strumstick, daarin geassisteerd door de bende van Garageband. (Flor Vandekerckhove↗︎)

111 — Sneeuwman — In de sneeuwstorm ging hij buiten in de tuin staan, armen wijd open, wortel in de mond. in minder dan geen tijd werd hij een sneeuwman. De huurmoordenaar keerde onverrichter zake naar huis. (Flor Vandekerckhove)

Sneeuwman op YouTube

www.youtube.com/watch?v=-NA2ICyJtB8

[211]

Bredene uitgelegd aan frigoboxtoeristen en tweedeverblijvers

Bredene, plek waar ik ben opgegroeid, en waar ik op mijn ouwe dag weer gaan wonen ben, is een gemeente die haar geheimen goed weet te bewaren. Ten behoeve van het toerisme, licht ik heden menig tip van de sluier.

Flor Vandekerckhove↗︎

Diep in de nacht, vooral op hete dagen, brandt in Bredene her en der nog schamel licht op een mansarde. Daar zitten haveloze dichters, zoals ik, geduldig te wachten tot de muze op de zolderkamerdeur klopt. Soms blijkt die muze Mario Lanza te heten, iets wat alleen maar in Bredene voorkomt. Verneem er alles van in O sole mio↗︎.  

[256]

De mooiste zonsondergang ooit heeft in Bredene plaatsgevonden. Tal van oude Bredenaars waren er getuige van: Lidy van de Tijl, George Cornelis, Marcel Seynaeve, Carolina Slabbinck, dikke Blomme en filmsterren als Rita Hayworth. Gelukkig tekende ook ik present om er verslag van uit te brengen in De mooiste zonsondergang ooit↗︎. 

[248]

Het is al menig vakantieganger opgevallen dat Bredense mannen zo’n mooie benen hebben. Dat komt doordat die mannen de gewoonte hebben om in weer en wind doorheen de branding te waden. Bovendien levert het zo nu en dan een mooi gedicht op, in dit geval een liefdesgedicht zoals er buiten Bredene maar weinig gemaakt worden. Geniet van De ontmoeting met de einder↗︎. 

[130]

Sinds kort is er op Facebook een pagina Flor in spoken word. Hij dient om de gedeclameerde versies van mijn verhalen beter kenbaar te maken. Wie op Facebook zit, klikt hier↗︎.

Pien moest je zien

 ‘Pien’ is een uitzondering op de driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben, het telt namelijk maar twee zinnen. Toch neem ik het op in de reeks. Dit is nummer 88, nog 112 te gaan. Ook in  'Pien' begeleid ik mezelf bij 't declameren op de strumstick, daarin geassisteerd door de bende van Garageband. (Flor Vandekerckhove↗︎)

112 — Pien — In de tijd dat ik een knaap was, kwam Armand Pien alhier een lezing geven. Ik vond hem leuker in zwartwit. (Flor Vandekerckhove)

Pien op YouTube

www.youtube.com/watch?v=FiVefn8ggr8

[82]

Tijl van Limburg, maar Tijl van Engeland was eerst

Links Helen Mirren en Jim Broadbent, hoofdrolspelers in The Duke, hier geportretteerd rond het gestolen schilderij. Rechts Mario Roymans tijdens zijn proces.

De filmkomedie The Duke brengt het verhaal van een schilderijendiefstal. De titel verwijst naar dat schilderij, portret van The Duke of Wellington, en die diefstal gebeurt waarlijk in 1961. Er is geen winstbejag in ’t spel, de dief eist van de regering dat ouderen van televisietaks vrijgesteld worden. Meer over de film staat hier↗︎, wie wil weten hoe waarheidsgetrouw de film is, kan daar↗︎ terecht. Ik maak me er een beetje gemakkelijk vanaf omdat ik eigenlijk iets wil zeggen over een soortgelijke diefstal die alhier plaatsvond. En waaraan ik bij ’t bekijken van die film heel de tijd moet denken.
Iemand die zich Tijl van Limburg noemt, maar eigenlijk Mario Roymans heet, steelt in 1971 De liefdesbrief↗︎ van Vermeer. Hij eist 200 miljoen frank (5 miljoen euro) losgeld, niet voor zichzelf, maar voor de vluchtelingen van Oost-Pakistan. De jongeman is daarbij beïnvloed door The concert for Bangladesh↗︎, een, zo mogen we inmiddels wel stellen, historisch evenement van Beatle George Harrison. Die wil zodoende fondsen werven voor een bevolking getroffen door de combinatie van burgeroorlog en cycloon, waarbij vele honderdduizenden het leven laten. Tijl van Limburg wil ook iets doen.
Het schilderij wordt weergevonden, de dief geklist, de straf uitgezeten. Mario Roymans↗︎ sterft op jonge leeftijd, een tragisch leven wordt afgerond. Toch wordt Roymans niet vergeten. Hij heeft het hart van Stijn Meuris en Sue Somers geraakt. Dat koppel maakt in 2010 de documentaire Tijl van Limburg, een wilde weldoener↗︎,  in 2011 brengt Sue Somers er een boek over uit: Mario. Het verhaal van Tijl van Limburg. De dief van ‘De liefdesbrief’↗︎. Nog in 2016, 45 jaar na de feiten, vindt men een brief op zijn graf: ‘Mario Roymans, u bent een held voor Bangladesh’↗︎.
Flor Vandekerckhove↗︎

Sinds kort is er op Facebook een pagina Flor in spoken word. Hij dient om de gedeclameerde versies van mijn verhalen beter kenbaar te maken. Wie op Facebook zit, klikt hier↗︎.

Anderen hebben gemakkelijk zeggen

 ‘Heden’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben, nauwelijks drie zinnen lang: opening, midden, slot, telkens één zin. Dit is nummer 87, nog 113 te gaan. Weer laat ik me inspireren door een gif van Bill domonkos, die zich in de categorie Fair Use op ’t internet bevindt en die ik in onderstaand Youtubefilmpje uitsluitend gebruikt voor niet-commerciële doeleinden. Ook in het driezinnenverhaal 'Heden' begeleid ik mezelf op de strumstick. Ik laat me daarin aanvuren door een tamborine van GarageBand. (Flor Vandekerckhove↗︎)

113 — Heden — Men zegt me dat ik in het heden moet leven. Moeilijk! Wie zo traag is als ik leeft dan voortdurend drie kwartier geleden. (Flor Vandekerckhove)

Heden op YouTube

www.youtube.com/watch?v=NPyDkm282_0

[137]

Een filosoof op vakantie (°)

Links. Les vacances de Hegel (René Magritte, olie op doek, 60 x 50 cm, 1958). Rechts: bovenaan: portret van Hegel↗︎, 1831 (zegt Magritte: ‘nog een genie’). Onderaan: étude de recomposition, potlood op papier, 28 x 18,7 cm.).

Paul Nougé↗︎, theoreticus van het Brusselse surrealisme, verwittigt het publiek: 

Magritte is geen schilder in de betekenis die estheten daaraan geven, maar een man die schilderen gebruikt om ons werkelijk verbluffende ervaringen te geven die betrekking hebben op alle aspecten van het leven.

En wat zegt Magritte er zelf over? Over Les vacances de Hegel bijvoorbeeld, een werk uit 1958. 

Mijn laatste schilderij begon met de vraag: hoe kan ik een glas water zodanig tonen op een schilderij dat het niet onbetekenend zou zijn, of willekeurig, of arbitrair, of zwak — maar, laten we zeggen, als een geniale inval (zonder valse bescheidenheid.

Ik begon met het tekenen van veel glazen water, steeds met een markering op het glas. Na de 100ste of 150ste tekening breidde deze markering zich uit en nam de vorm aan van een paraplu. Deze werd in het glas geplaatst en uiteindelijk onder het glas.

Wat de exacte oplossing is voor de beginvraag: hoe schilder je een glas water met enige genie. Toen dacht ik dat Hegel (nog een genie) grote waardering zou hebben gehad voor dit object dat twee tegenovergestelde functies heeft: het niet willen van water (het afstoten) en tegelijk het willen van water (het bevatten). Hij zou ervan gecharmeerd zijn, denk ik, of erdoor geamuseerd (als met vakantie), en ik noem het schilderij: Las vacances de Hegel.

De biograaf van Magritte voegt daar nog aan toe:

Hegel was overigens niet de enige grote naam die op deze manier zo werd opgeroepen. Lenin zelf maakte vaak gebruik van een metaforisch glas water voor een dialectisch argument, zoals Magritte goed wist.

1958 is lang geleden, maar dan ook weer niet zo heel erg lang. Zouden er vandaag nog schilders bestaan, of bij uitbreiding, kunstenaars, die zich in hun werk over ’t denken van Hegel buigen? Of over de dialectiek van Lenin?
Flor Vandekerckhove↗︎

(°)  Alle citaten komen uit Alex Danchev, afgewerkt door Sarah Whitfield. Magritte. Een leven. Vertaald door Alex van Ginneken. 558 p. Uitg. Unieboek / Het spectrum A’dam. 2022.

P.S.: In de FB-groep René Magritte heeft Dean Gabar in ’t Frans gereageerd op dit stuk. Ik vertaal zijn reactie: ‘Inspiratie is een abstract begrip, onbekend omdat het in wezen irrationeel is. Veelal kan de auteur, temeer als hij surrealist is, na de voltooiing van het werk naar believen velerlei en gevarieerde redenen bedenken, soms leugenachtig, ze maken ten andere deel uit van het werk. Altijd willen analyseren, ontleden, ontrafelen is het kenmerk van gerechtelijke artsen die zichzelf verloskundige wanen.’

Wie ‘op Facebook zit’, moet daar eens naar Flor in spoken word kijken. Daar hoort ge mij verhalen declameren, ondersteund door passende beelden en muziek. Wie 'op Facebook zit', klikt hier↗︎.