Vrijheidsstrijder uit Bredene

— 2018 - Flor Vandekerckhove vertelt het verhaal van Zegher Janszone (†1329), naast het gedenkteken in een plantsoen naast de Dorpstraat van Bredene. —

OOK BREDENE HEEFT een Vlaamse held, hij heeft hier een monumentje. Die held is minder bekend dan Jacob Van Artevelde, Jan Breydel & Pieter De Coninck, maar 't is toch een straf verhaal. 

In 1323 komen de boeren uit de kuststreek in opstand. De opstandige Kerels van Vlaanderen plunderen kastelen en bestrijden baljuws en belastingontvangers. Leiders zijn Nicolaas Zannekin, Lambert Bonin, Hughe Blauwel zoon Beukels en… de Bredense boer Zegher Janszone. De opstand beperkt zich niet tot de kust. Al van bij de start is er steun van het gemeen uit de steden. En tijdens de rebellie veranderen de doelstellingen. 

In een eerste fase (1323-1324) richten de opstandelingen zich uitsluitend tegen corrupte ambtsdragers. Vanaf 1325 gaat een tweede fase in, nu wordt de bevoorrechte stand als dusdanig geviseerd, ook de graaf en de clerus worden doelwit van acties. ‘Deze fase kunnen we een “sociale revolutie” noemen: het willen omverwerpen van de bestaande orde.’ Begin 1325 zwicht Gistel onder de druk van de troepen van Zeger Janszone. Dit is het startsein voor een optocht langs de kust. Hij verovert Nieuwpoort, Veurne, St.-Winoksbergen, Duinkerke en Cassel. De koning van Frankrijk probeert orde op zaken te stellen. In 1326 komt er een verdrag (de Vrede van Arques), maar de rebellen hebben daar geen oren naar. De laatste fase van de opstand wordt gekenmerkt door een verdere radicalisering: geen enkel wettig gezag wordt nog erkend. Met enige zin voor overdrijving kun je stellen dat deze fase van de Kerels van Vlaanderen anarchisten maakt.

Uiteindelijk worden de opstandelingen in de Slag bij Cassel (1328) verslagen. Zannekin sneuvelt en Janszone vlucht naar Zeeland. Hij wordt pas in februari 1329 gevat wanneer hij een nieuwe opstand probeert te ontketenen. 

Zegher Janszone vluchtte naar Zeeland maar na Onze Vrouwe Lichtemisse kwam hij tot Oostende met wel 500 kloeke gasten en deden ze die van Bredene met hun zweren en die zulks niet zou doen en wilden ze dood smijten, zo komende naar Oudenburg. De baljuw van Brugge dit horende, kwam daar naar toe om met hen af te rekenen en hij [bedoeld wordt Zeger Janszone] werd voor het klooster van St. Aernouts gevangen met zijn zoon en met 20 van zijn principaalste medeplichtigen en dan zijn ze naar Brugge gebracht waar hij met gloeiende ijzers gestoken is geweest en is hij gesleept tot aan de galg. De andere zijn geradbraakt geweest en daarna onthoofd, de lichamen onder de oksels gebonden met koorden aan nieuwe galgen en de hoofden op staken gesteld.’  

De goederen van al de opstandelingen werden verbeurdverklaard. Het land had meer dan 3200 doden te betreuren. 

Flor Vandekerckhove⇲

[Deze post dateert van 2013 in De Laatste Vuurtorenwachter. In 2021 redigeer ik hem opnieuw, ten behoeve van de FB-groep Bredene Voor & Van Iedereen.]