Patti Smith geeft er een lap op

— Zo doe je dat, op tournee gaan, toch vanaf een zekere leeftijd.
Je neemt je levensgezel Tony Shanagan mee (links)
en je zoon Jackson Smith (rechts). (Foto Francis Vanhee) —    

Vooruit, dachten we, ’t is misschien de laatste kans om haar nog eens aan ’t werk te zien. Er zijn er wel meer die dat dachten. Bomvolle AB, drie opeenvolgende avonden. (°) Veel grijs haar. Wat ik je achteraf kan vertellen is dit: Patti Smith (°1946) is nog altijd very alive & kicking en ’t ziet er niet naar uit dat ze er morgen mee ophoudt.

Mijn vriendin merkt op dat ik erg van het concert geniet. Dat is waar en ‘t komt doordat ik er de soundtrack van mijn generatie in herken. Ik verlaat de zaal met het gevoel dat we trots mogen zijn. Mijn vriendin, die van een volgende generatie is, verlaat de zaal dan weer met een door Patti Smith gesigneerd boekje en met een T-shirt waarop vooraan staat: Jesus died for somebody’s sins, en achteraan: but not mine. Die zinnen zijn ook te horen in Patti’s versie van Gloria, en ze komen oorspronkelijk uit haar gedicht Oath (1966), waarin ze afscheid van de godsdienst neemt: Firing you tonight / I can make my own light shine. ’t Is iets wat wij, kaloten van kort na de oorlog, allemaal moeten doen hebben.

Patti Smith heeft daarna haar plek in de kunstenaarsgilde opgeëist, evengoed een religieuze gemeenschap, want wie kunst heeft, aldus Goethe, heeft religie. Vanaf dan plaatst ze Christus in een rij waarin volgens haar ook thuishoren: Arthur Rimbaud, Jean Genet (°°), Albert Camus, Frida Kahlo, Allen Ginsberg, William Blake… Zelf zegt ze daarover: ‘Christus was een dichter en zijn verhaal van leven, dood en opstanding is zelf al een gedicht.’

Het boekje dat mijn vriendin meeneemt heet New Jerusalem (°°°). Het is Patti’s poëtische antwoord op de Amerikaanse Midden-Oosten politiek: ‘Dat onzalige besluit van Trump om de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem te verhuizen! Van geen land mag Jeruzalem de hoofdstad zijn, een politiek symbool. Jeruzalem als “de stad van vrede” kan dat alleen zijn als het de stad van alle volkeren is.’ Voorwaar, een internationalistisch statement dat kan tellen. 
En die Gloria waarover ze zingt had ik in mijn tijd ook wel graag leren kennen.

Flor Vandekerckhove

(°) Patti Smith. Concert in AB Brussel, 13, 14 en 15 augustus 2018.

(°°) Op de dag dat ik het concert bijwoon, publiceert the Paris Review een tekst van Patti Smith. Holy Desobedience fungeert als introductie voor een nieuwe Amerikaanse uitgave van The Thief’s Journal (Journal de voleur) van de Franse auteur Jean Genet. U vindt haar tekst hier. 
(°°°) Patti Smith. New Jerusalem. Billingual Edition English-Nederlands. Inleiding Rob Rieman. Vertalingen van Onno Kosters en Liz Waters. 2018. Amsterdam, Uitgeverij Nexus B.V. 76 pp.