dinsdag 1 oktober 2024

Henri Rochefort of hoe je op papier driftig tekeergaat tegen ‘de elite’

Jan van Beers. Portret van Henri Rochefort. 1850.

HIER in The Public Domain Review lees ik een essay (°) van Vlad Salomon. Die weet veel over Henri Rochefort (1831-1913), Franse journalist-populist, waarover ik nu voor ’t eerst iets verneem. Die Rochefort liet destijds in Parijs meer dan wat stof opwaaien, ’t was een kerel hoor, iemand die ’t stoken van onrust tot kunst verhief. Hij begon dan ook als schrijver van vaudevilles, hij wist hoe je met het woord een publiek aan ’t lachen brengt. Wat hij deed was niet zonder gevaar, in die tijd kon je ervoor in de bak vliegen, iets wat Rochefort meer dan eens overkwam en ook verbanning werd zijn deel. Wie ’t Engels machtig is, moet dat essay zeker lezen, ’t is lang, maar ge zult u niet vervelen. Wie daarentegen in de gauwte meer wil weten, klikt hier. Ge ziet, De Laatste Vuurtorenwachter heeft weer voor elk wat wils.
Joseph Conrad schreef een ironisch verhaal waarvoor Henri Rochefort model stond: The Informer. Ik vind niet zo meteen een Nederlandse vertaling en dus laat ik Google een paragraaf vertalen die je die figuur doet begrijpen: een onvervaarde demagoog met een scherpte pen. In Conrads verhaal staat X voor Henri Rochefort: 
“Wat ik heb verworven, heb ik verkregen via mijn geschriften; niet door de miljoenen pamfletten die gratis verspreid werden onder de hongerigen en de onderdrukten, maar door honderdduizenden exemplaren die verkocht werden aan de weldoorvoede burgerij. . . . Weet je dan nog niet,” zei X, “dat een luie en egoïstische klasse graag ziet dat onheil wordt aangericht, zelfs als dat op haar kosten gebeurt? Omdat haar eigen leven uit pose en gebaar bestaat, beseft ze de kracht en het gevaar niet van een echte beweging en van woorden die geen schijnbetekenis hebben. Het is allemaal plezier en sentiment. (…) De demagoog neemt de liefhebbers van emotie met zich mee. Amateurisme in dit, dat en nog wat anders is een heerlijk gemakkelijke manier om de tijd te doden en je eigen ijdelheid te voeden – de dwaze ijdelheid om op de hoogte te zijn van de ideeën van overmorgen.”
Hiernaast: kaft van de uitgave van juli 1868 van La Lanterne, krantje van Henri Rochefort, met een oplage die al eens de honderdduizend overschreed.
 
(°) Vlad Solomon. Talking Lightly About Serious Things. Henri Rochefort and the Origins of French Populism. Hier in The Public Domain Review.

Geen opmerkingen: