maandag 5 januari 2015

Seks is gevaarlijk


VOORALEER Crash hier vertoond werd, had de regisseur mij al eens van mijn stoel geblazen. In 1991 had ik Naked Lunch gezien, film die de wereld van de Beat Generation voor mij opende. In 1996 was er dan Crash. Hier en daar viel de term pornografie, her en der werd Crash uit zalen geweerd, maar voor mij was 't de mooiste erotische film ooit. Toen ik uit de zaal kwam, wist ik: dit is een gevaarlijke film. Hij toonde me iets wat ik nooit eerder in de cinema gezien had, iets wat rakelings langs onuitgesproken waarheden schuurde. 
Cronenberg heeft dat verhaal niet zelf bedacht. Zijn werk is gebaseerd op de gelijknamige roman van de Brit J.G. Ballard (1930-2009), schrijver die over zijn taak indrukwekkende ideeën heeft. In een inleiding op Crash schetst hij een wereldbeeld dat me aan de situationist Guy Debord laat denken: ‘We leven in een wereld die geregeerd wordt door allerlei ficties — massale merchandising, reclame, politiek die tot ons komt als reclame (…) We leven in een enorm verhaal. Voor de schrijver komt het er almaar minder op aan om fictie te bedenken. De fictie bestaat al. De taak van de schrijver bestaat erin de realiteit te bedenken.’ Crash is Ballards manier om ons via seks — onze meest intieme bezigheid — te tonen dat onze menselijkheid in ’t kapitalisme overspeeld wordt door ons opgedrongen fantasieën. Die hebben enkel en alleenlijk tot doel ons nog meer koopwaar aan te smeren — waarmee Crash het grote maatschappelijke taboe blootlegt, de olifant in de kamer: het kapitalisme. 
De situatie zou hopeloos zijn, ware het niet dat al die opgedrongen fantasieën niet tegen de rebelse kracht van seks opgewassen zijn. De menselijke natuur zal altijd een gevaar voor deze warenmaatschappij blijven. Dat toont de film Crash ons in een bijzonder mooi fragment : 'Oh shit. Fuck. This is bad, this is really bad!' Marketeers aller landen, wees gewaarschuwd!

Geen opmerkingen: