 |
| — Bredene, 10 december 2017. Zo ziet mijn buurt er uit, terwijl ik dit stukje aan 't schrijven ben. — |
Het sneeuwt. Wat me de moed ontneemt om mijn wandelschoenen aan te
trekken. En daardoor sneeuwt het nu ook een beetje in mijn hoofd.
’t Wordt tijd dat ik de blik weer eens naar de Universiteit van Boston wend en meer bepaald naar het Howard Gotlieb Archival Research Center, waar ze de volledige collectie bijhouden van het
Amerikaanse Partisan Review, volgens
sommigen het beste culturele tijdschrift dat ooit in de Verenigde Staten gepubliceerd werd.
In dat archief kun je al de nummers inkijken en je
hoeft daar niet eens je zetel voor te verlaten. Daardoor komt het dat ik van achter
mijn raam al acht door dat tijdschrift geïnspireerde stukjes gepubliceerd heb. (°)
Ik ken dat boek. Ik heb er de Nederlandse
vertaling van.
Serge schrijft het in 1930-31 in Leningrad (nu weer Sint-Petersburg). De
auteur, die in de Sovjet-Unie tot de Linkse Oppositie behoort, kan dan elk
moment gearresteerd worden. Het boek wordt in fragmenten uit het land gesmokkeld.
In 1932 wordt het voor het eerst in Frankrijk gepubliceerd. De Nederlandse
vertaling dateert van 1978: Veroverde
stad.
Het verhaal brengt ons in 1919 naar Petrograd dat geen Sint-Petersburg meer
heet en nog niet tot Leningrad herdoopt werd: ‘De mensen houden zich schuil in de
ijskoude huizen, waar elk bewoonbaar hoekje op een dierehol lijkt: dezelfde
geur als van de voorvaderlijke holen nestelt zich in hun pelzen, die ze de hele
dag aanhouden, of aantrekken als ze in de kamer ernaast een paar planken uit de
vloer gaan breken voor het vuur (…)’ Serge weet waarover hij spreekt, hij heeft het allemaal
meegemaakt.
In 1933 wordt hij gearresteerd en naar een stad in de Oeral verbannen.
Dat hij aan een nekschot ontsnapt dankt hij alleenlijk aan protesten die vanuit
België, Frankrijk en Spanje naar Rusland gestuurd worden. De Franse schrijver
Romain Rolland komt tussen bij Stalin zelve en die zet Serge in 1936 het land
uit. Hij sterft in 1947 en volgens de Franse Wikipedia gebeurt dat ‘dans des circonstances suspectes, peut-être
aux mains d’agents soviétiques.’ In de Nederlandstalige Wikipedia wordt dat: ‘Geruchten dat zijn dood het gevolg was van
een vergiftiging zijn nooit helemaal ontzenuwd.’
Victor Serge is een bijzonder boeiende figuur: zowel bolsjewiek
als bohemien. Bovendien is hij een oud-anarchist, wereldburger, romancier, dichter, journalist en beroepsrevolutionair. Samen met Walter Benjamin en George Orwell behoort hij — in mijn hoofd
toch — tot de meest intrigerende auteurs die de XXste eeuw heeft voortgebracht.
En kijk. Buiten sneeuwt het nog altijd, maar in mijn hoofd is ’t alweer
opgeklaard.
Flor Vandekerckhove
(°) Rechts in de opmaak van de blog staat een alfabetisch gerangschikte
lijst met labels. ‘Partisan Review’ is er een van. Als je dat aanklikt leidt de
zoekmachine je naar de betreffende stukjes. Ook ‘Victor Serge’ heeft een label;
‘George Orwell’ en ‘Walter Benjamin’ eveneens.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten