 |
| — Twee heel verschillende mensen. En toch. Links André Henry (°1938 - †2023) , een spelbreker uit de jaren zeventig. Hier in 2015 gefotografeerd tijdens een herdenking van de overleden Vlaamse marxist François Vercammen⇲. Rechts: Rachida Aziz⇲. Haar nieuwe boek laat een journalist aan de vroege jaren zeventig denken. Hij noemt haar een pasionaria omdat hij niet spelbreker durft te zeggen. — |
Wanneer misnoegde bevolkingsgroepen op verstorende wijze de rug rechten, zie je het telkens weer gebeuren. In periodes van 'wilde stakingen' en
straatgeweld, tijdens langdurige bezettingen, in alle vormen van sociale
beroering die de grenzen van 'het gezond verstand' aftasten, treden indrukwekkende
figuren naar voor die op den duur niet langer te negeren vallen.
Die figuren zijn organisch verbonden met de groep waaruit ze
voortspruiten en ze delen er de achterstelling van. Daardoor zijn ze zelden
hooggeschoold, waardoor ze de voedingsbodem missen waarop welsprekendheid
gedijt. Ze choqueren degenen die
getraind zijn in de finesses van maatschappelijk debat, ze ontredderen de
Bart De Wevers van deze wereld. Wanneer het verzet sterk genoeg is, en de beroering lang genoeg
duurt, komen ze inderdaad op plekken terecht waar normaliter alleen maar opinies van
de elites verwoord worden. Daar gaan ze in debat met bevoorrechte tegenstanders,
lieden die door hun afkomst oneindig veel voordeel hebben. Ze worden de
spreekwoordelijke hond in het kegelspel. En soms slagen ze er inderdaad in dat spel
omver te gooien. Ze zijn 'spelbrekers'.
Zo’n spelbrekers hebben destijds mijn jeugd verblijd. Assata Shakur⇲ (°) is er een van, Bernadette Devlin⇲ een andere. De eerste was thuis al
vroeg weggelopen, de tweede werd van de universiteit weggestuurd. Tijdens mijn militante jaren heb ik zo’n spelbrekers aan ’t werk
gezien: André Henry (°°) in Wallonië, Jan Cap en Karel Heirbout in Vlaanderen. André
werkte in de glasindustrie, Jan en Karel in de scheepsbouw. Ze namen deel aan langdurige
bedrijfsbezettingen waarbij ze het journaille met hun standpunten omverbliezen.
U werpt tegen dat mijn lijstje wel heel verschillende mensen
samenbrengt. Dat is waar. Ze komen uit verschillende milieus en tradities, ze hebben andere besognes, ze
leven in andere tijden. Met elkaar gemeen hebben ze dat ze die tijden niet
aanvaarden en van nature in staat zijn te formuleren waarom ze dat niet doen.
In 2017 is er Rachida Aziz⇲. EPO heeft haar columns verzameld
en in een boek gegoten. (°°°) Ook zij is een 'spelbreker.' Haar werk wordt door recensent
Lode Delputte als volgt omschreven: ‘Aziz
klinkt als een pasionaria uit de vroege jaren 70. Een van haar motoren is de
boosheid, en vaak genoeg bonken haar zinnen erin als fanatiek gehamer.’ Goed gezien van Lode, dat is inderdaad wat een spelbreker doet: bonken en
hameren — daarom zingt Pete Seeger ook van 'If I had a Hammer'. En mocht Che nog leven en hier, door een ongeziene speling van het
lot, naast me op de sofa zitten, had hij zeker met mij uitgeroepen: twee, drie, vele Rachida’s !
— (°) Assata Shakur. Assata: An Autobiografie. 1987. Het boek, 277 pp. is hier⇲ gratis te downloaden. — (°°) André Henry. L’Epopée des verriers du pays noir. 2013. Ed. Luc Pire. 206 pp. — (°°°) Rachida Aziz. Niemand zal hier slapen vannacht. 2017. uitg. EPO. 263 pp. —
Geen opmerkingen:
Een reactie posten