 |
|
— Albert Einstein en De Laatste Vuurtorenwachter kameraadschappelijk
naast elkaar op de bank in De Haan. Het monument staat in de Normandiëlaan en is van de hand van beeldhouwer Johnny Werkbrouck. (Eigen foto.) — |
Wanneer Hitler in 1933 aan de macht komt, zit Albert Einstein
op een schip, het vlaggenschip van de beroemde Red Star Line, een stoomschip met de
mooie naam Belgenland. Het is daar dat hij verneemt dat de nazi’s een heksenjacht op de Joden ontketenen. Naar Duitsland terugkeren is geen optie. Einstein is bevriend met de Belgische koningin, die zorgt ervoor dat
hij in Belgenland opgevangen kan worden, niet op dat schip uiteraard, aan
de kust, meer bepaald in De Haan.
Julia Blackburn heeft het erover in haar boek Draad:
‘Hij kon het goed vinden met de koning en de koningin van België, vooral de koningin, die er plezier in had omeletten voor hem te bakken, en in februari 1933, toen hij in Duitsland niet meer veilig was, werd hem onderdak geboden in hun huis in De Haan, gelegen aan de Belgische kust. Er stonden gewapende lijfwachten omheen en bezoekers werden op wapens gefouilleerd voor het geval ze hem wilden doden. Het was de bedoeling dat Einstein daar bleef tot zijn voorgenomen vertrek naar de Verenigde Staten in oktober.’
Er is ook een andere, wellicht juistere versie. Daar worden de gewapende lijfwachten vervangen door ‘de gendarmerie-brigade van De Haan die op 12 april 1933 met de moeilijke opdracht belast werd op een discrete wijze de veiligheid van de geleerde te verzekeren.’:
‘Einstein en zijn vrouw verbleven eerst op het kasteel Cantecroy (Oude God) bij professor Arthur De Groodt, wiens echtgenote naar De Haan reisde en er twee villa's in de Shakespearelaan huurde: de Savoyarde voor de Einsteins en La Maisonnette voor haar familie. Vanuit Antwerpen spoorde Einstein naar Oostende en vandaar met de kusttram naar De Haan.’
Waarmee houdt Einstein zich alhier onledig? Hij wandelt. En hij musiceert: ‘Hij
speelde diverse malen samen met Koningin Elisabeth’. Wat hij ook doet is vluchtelingen helpen. Er bestaat bovendien een
foto van Einstein die in De Haan aan ’t tafelen is met James Ensor en een Franse
minister die naar België afzakt om aan Ensor de Légion d’Honneur te overhandigen.
Op 10 september laat Einstein De Haan achter zich. Hij vertrekt naar Engeland en van
daaruit gaat het op 10 november naar Amerika. Eieren kan de
Belgische koningin niet meer voor hem klutsen, maar ze blijven wel bevriend
tot aan diens overlijden in 1955. Het Rijksarchief bevat 24 brieven die
Elisabeth en Einstein elkaar schrijven.
Albert Einstein mag
dan de beroemdste vluchteling zijn die in die tijd aan de Belgische kust
neerstrijkt, hij is bijlange niet de enige. Wat ook blijkt uit De razende reporter in Bredene.
Flor Vandekerckhove
Geen opmerkingen:
Een reactie posten