 |
| — Philip Rahv (1908-1973) — |
Wanneer redacteur Philip Rahv in 1973 overlijdt, wordt zijn tijdschrift Partisan
Review (PR) ‘the best literary magazine
in America’ genoemd. Ook vandaag wordt erkend dat PR het literaire en
culturele leven in de Verenigde Staten danig gemarkeerd heeft. Al de nummers van dat tijdschrift zijn door de universiteit van Boston
online gezet. Daar kun je nu in bladeren, iets wat ik regelmatig doe. In het aprilnummer van 1938, dat je hier kunt inkijken, heeft Rahv het over de Moskouse Processen, een reeks showprocessen waarin
Stalin komaf maakt met het bolsjewisme.
Rahv kent dat bolsjewisme, hij is een ervaringsdeskundige.
Dat blijkt al uit zijn naam, Rahv is ‘s mans partijnaam (Rahv betekent
rabbi in het Hebreeuws, een toespeling op de Joodse familie waaruit hij stamt.)
Bij zijn geboorte heet hij Fevel Greenberg. De jonge Greenberg heeft nooit zijn middelbare school afgemaakt. Tijdens de Grote
Depressie verliest hij zijn job. Hij trekt door het land, op zoek naar werk, en
komt zodoende in New York terecht waar hij in de parken slaapt en in de rij
staat bij de voedselbedeling. Het is ook daar dat hij in 1932 de John Reed Club opzoekt, organisatie
waarin de communisten schrijvers, kunstenaars en intellectuelen
onderbrengen. Kort daarna wordt Greenberg lid van die partij. Hij blijft zich Philip Rahv noemen, ook nadat hij de partij in 1937 verlaat. In die breuk spelen de Moskouse processen overigens een grote rol.
Vandaag weet iedereen dat die processen opgezet spel waren, maar in de jaren
dertig dachten vele linksen daar anders over, zeker degenen die
in en rond de westerse communistische partijen actief waren.
Onlangs heb ik een biografie van Karel van het Reve gelezen. Daarin staat een
interessante noot. De weduwe van ene Anton Struik wil de
houding van haar man in die kwestie verdonkeremanen. Van het Reve antwoordt haar
met een citaat van die Struik waarin deze de processen keihard verdedigt. En
hij besluit met: ‘En Anton
Struik heeft die processen toegejuicht. Ik ook trouwens.’
Philip Rahv denkt daar dan toch meteen anders over. Meer zelfs, hij vindt
dat intellectuelen die processen moeten ontmaskeren, omdat ze anders afstand
doen van wat ze zijn, intellectuelen: ‘But
it is not only the old bolsjeviks who are on trial — we too, all of us, are in
the prisoners’ dock. These are trials of the mind and of the human spirit.Their
meanings encompass the age.’ Wat ik probeer te vertalen als: ‘Maar het zijn niet alleen de oude bolsjewieken
die berecht worden — wij ook, wij allen staan in de beklaagdenbank. Dit zijn
processen van de geest en van het menselijke intellect. De betekenis ervan
omvat heel het tijdperk.’
Flor Vandekerckhove
Geen opmerkingen:
Een reactie posten