Zoals veel andere groten die de ‘beat’ heeft voortgebracht, houdt ook Patti Smith er een nauwe relatie met William Blake op na, dichter die bijna 200 jaar geleden gestorven is. Ze deelt die waardering met bijvoorbeeld Bob Dylan en Allen Ginsberg. Zij bezingt hem in My Blakean Year en in de intro zegt ze waarom ze die mens zo apprecieert, wat ze ook in dit interview doet. Haar appreciatie is dermate groot dat ze haar eigen selectie van diens werk uitgeeft. Daarin staat op bladzijde 113 het gedicht The Tyger dat mevrouw Smith hier ook op muziek zet, en dat ik onderaan vertaal. Ze doet daar trouwens interessante uitspraken over de relatie tussen poëzie en songtekst:
‘Ik heb mezelf altijd als schrijver beschouwd. Ik zou mezelf niet categoriseren als songwriter ... Het is maar een van de dingen die ik doe. Ik doe zoveel dingen. Ik besteed mijn tijd aan de manier waarop ik probeer te communiceren, waar het ook om vraagt.’ en verder: ‘Poëzie is een eenzaam proces. Liedjes zijn voor de mensen. Als ik een nummer schrijf, stel ik me voor dat ik het uitvoer. Ik stel me voor dat ik het geef. Het is een ander aspect van communicatie. Het is voor de mensen. Als ik ga zitten om een gedicht te schrijven, denk ik aan niemand. Ik denk niet na over hoe het zal worden ontvangen. Ik denk niet na of het mensen gelukkig zal maken of hen inspireren. Ik bevind me in een hele andere wereld. Een wereld van complete eenzaamheid. Maar als ik een nummer aan het schrijven ben, stel ik me voor dat ik het uitvoer. Ik stel me voor dat ik het geef. Het is een ander aspect van communicatie. Het is voor de mensen.’
't Is een onderscheid waarin ik haar niet helemaal volg, wellicht omdat er, zoals ze trouwens zelf in dat interview zegt, een grensgebied tussen poëzie en songwriting bestaat waarin ’t een óók ’t ander is:
‘We schrijven altijd een bepaalde hoeveelheid poëzie voor de massa. Toen Allen Ginsberg "Howl" schreef, schreef hij het niet voor zichzelf; hij schreef het om zich uit te spreken. Om een zet te doen, om mensen wakker te maken. Ik denk dat rock-'n-roll, als onze culturele stem, die energie heeft opgepikt en nog toegankelijker heeft gemaakt.’
Over Tyger zegt ze nog:
‘Ik denk dat mij werd gevraagd om 'Tyger, Tyger' te lezen tijdens een museumvoorstelling. (…) En toen eindigde ik met het zingen ervan, want als ik het lees, hoor ik de muziek. William Blake stond bekend om zijn zangstem, en ik weet zeker dat hij deze gedichten zong, maar we hebben er geen verslag van.’
Zelf moet ik nog vermelden dat ik in mijn vertaling het rijm heb behouden. Ik spreek van tieger als een archaïsme vorm van tijger, waar Blake het archaïsche tyger gebruikt, terwijl men in zijn tijd ook al tiger schreef.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten