Poëzie in het woonzorgcentrum

Van Kenneth Koch heb ik hier al een gedicht vertaald en daar citeer ik de mens in een stukje waarin ik een grensgebied tussen poëzie en proza exploreer. Hij heeft me blijkbaar iets te zeggen. Dat blijkt ook uit I Never Told Anybody, waarin Koch beschrijft hoe hij poëzielessen doceert in… het woonzorgcentrum. Ik heb het me aangeschaft, omdat Koch terzake een ferme reputatie torst: hij doceert poëzie als de besten, ook aan kinderen en senioren. Lees ik het boek omdat mijn levensfase richting woonzorgcentrum aan ’t schrijden is? Ik vertaal hoe dan ook een stukje.

‘Onze studenten verwezenlijkten dingen. Ik ben niet zeker of het hen hielp om zich in het verzorgingstehuis aan te passen. Ik denk eerder dat het lichtjes de omstandigheden van het leven in dat woonzorgcentrum veranderde, wat beter was. Ik denk niet dat ik me zou willen aanpassen aan een leven zonder verbeelding of verwezenlijking, en ik geloof evenmin dat mijn studenten dat wilden. Wellicht maakt dit verstaanbaar waarom het beter is om poëzie te doceren als een kunst dan het te leren — wel, niet echt te leren maar te gebruiken — als verstrooiing of troost. Als therapie kan het helpen een actieve oude mens te zijn, maar als kunst en verwezenlijking kan het de mens helpen om ten volle te leven.

Voor wat het aanleren betreft is dat, ten eerste, geloven dat studenten zoals de onze in staat zijn om poëzie te schrijven, om het te blijven doen en er beter in te worden. Het betekent ook dat men erop vertrouwt dat je dat kunt aanleren. Het is, als je geduldig bent en vrij van sommige verkeerde ideeën omtrent oude mensen, niet erg moeilijk. Onze studenten hielden erg veel van poëzie. En sommigen schreven het tamelijk goed na twee of drie lesuren. Voor wat de houding in de klas betreft, betekent het dat je altijd aandacht moet hebben voor de tekst, en in ’t bijzonder voor de esthetische kwaliteiten van de tekst, meer dan voor de persoon die het geschreven had.’ (Kenneth Koch)

Het gedicht dat ik kies is er een van de nog jonge resident Sam Rainey. Hij is op dat moment 62 en verblijft al vijf jaar in het verzorgingstehuis. Hij brengt zijn tijd in een rolstoel door.

Flor Vandekerckhove

Uit Koch, Kenneth. I Never Told Anybody: Teaching Poetry Writing to Old People. 1997. Uitg. Teachers & Writers Collaborative, New York.  260 pp.

Ouder wordend, word je in de winkel 

met vreemde waar geconfronteerd

www.youtube.com/watch?v=6Zzy-gtPtnI