zondag 9 februari 2025

Laat ons het eens over paraplu’s hebben en over het ‘trekgat’ waar ik woon

Links: Saul Leiter - Snow (Variant), 1960, Chromogenic print, printed 2022, 35 x 28 cm. Midden: Studie voor 'Straat in Parijs op een regendag' van Gustave Caillebotte. Rechts Saul Leiter - Untitled (C-002660), n.d., Chromogenic print, printed 2022, 35 x 28 cm.

‘AL DIE TIJD leek hij gedreven door de overweldigende sensatie dat hij liever met rust werd gelaten, om in alle stilte zijn werk te kunnen doen. “Ik heb het geluk gehad dat het me gelukt is om niet succesvol te zijn”, zei hij terugblikkend op een leven in dienst van de kunst.’  (°) Terwijl ik met instemmend genoegen proef van de levensfilosofie van fotograaf-kunstschilder Saul Leiter, laat ik diens werk aan mij, via Google afbeeldingen, voorbijglijden. Al vlug fixeert mijn blik zich op de paraplu’s die New Yorkers beschermen tegen guur weer. 
Het zien van regenschermen maakt mij altijd ietwat jaloers op stedelingen. Paraplu’s laten hun toe, ook in barre weersomstandigheden, het huis te verlaten, bovendien gebeurt dat in soortement cocon die geborgenheid suggereert en ’t schermt hen ook af van opdringerige blikken. De gentleman met bolhoed, in de Londense city, wordt zelden zonder z’n paraplu gezien; in het schilderij van Gustave Callebotte zijn het dan weer Parijzenaars die in regenweer onderweg zijn, Callebotte toont hen in een compositie die het stadsleven bezingt. Zo’n stadsleven toont me nu ook Saul Leiter, bij hem zijn ’t New Yorkers die dank zij hun paraplu van geen regenweertje vervaard zijn.
Mijn jaloezie ten aanzien van die grootstedelijke paraplumensen komt voort uit mijn eigen situatie. Ik woon op pakweg honderd meter van de zee, zodra ik de voordeur open, sta ik in wat we hier gemeenzaam ‘de trek’ noemen, een wind die Jacques Brel in tal van windrichtingen bezingt, winden die alle met elkaar gemeen hebben dat ze niet om te lachen zijn. Als ’t dan ook nog eens regent — wat nooit eerder zoveel gebeurd is als verleden jaar — heb je meteen geen zin meer in de wandeling. Een paraplu helpt hier niet, ‘de trek’ vernietigt regenschermen in één ruk. (Nergens ter wereld zie je zoveel kapotte paraplu’s uit publieke vuilnisbakken steken.)
Maar kijk, terwijl ik googelend dit stukje voltooi, stoot ik op de uitvinding van Nederlander Gerwin Hoogendoorn (°°). Hij vond in 2004 
een stormbestendige paraplu uit, asymmetrisch van vorm, waardoor hij zelfs windkracht tien doorstaat. Nu is Hoogendoorn CEO van fabrikant senz°, zijn paraplu's worden over heel de wereld verkocht en binnenkort ook aan mij. Ha! Ik zie dat er twee jaar garantie aan vasthangt, dat zal hier, denk ik, wel nodig zijn!

(°) Mark Moorman in DM van 7 februari: ‘De Amerikaanse kunstenaar die het geluk had niet succesvol te zijn.’ Over een tentoonstelling, zowel foto’s als schilderijen, van Amerikaan Saul Leiter (°1923-†2013).
(°°) Op de foto hiernaast: Gerwin Hoogendoorn die de stormbestendige paraplu ontwierp die ik binnenkort zal testen.
Hieronder. New Yorkers en hun paraplu. Drie foto’s van Saul Leiter.

Geen opmerkingen: