Minor writer vindt lezer in Vuurtorenwijk

— Stefaan Pennynck en Flor Vandekerckhove in de O.666, Oostende. (Foto Eric Stuckmann) —

Vlak na de jaarwisseling publiceer ik een dichtbundel (°) en kort daarna word ik erover geïnterviewd. (°°) Zou ik ook schrijven, vraagt Marc Loy me, mocht niemand me lezen, fenomeen dat Victor Serge schrijven voor de bureaulade noemt. Ik denk wel dat ik dat zou doen, ja, maar het resultaat zou onaf werk blijven; in de kast zou het nooit geschaafd en geslepen worden, wat wel gebeurt als je het op de wereld loslaat. Bovendien zou het onaf blijven omdat het geschrevene nooit af is als niet minstens één lezer er zijn ding aan toevoegt. Dat geldt trouwens voor alle vormen van kunst, ook een beeldhouwwerk is pas af wanneer het gezien wordt.

Voor een minor writer als ik kan dat al eens een probleem zijn. (°°°) In mijn poëtica stel ik nuchter: Niemand is in die verhalen geïnteresseerd, en in die gedichten zo mogelijks nog minder, niemand leest ze. Je publiek bestaat nauwelijks en onder critici is het zelfs onbestaande. Veel van wat ik schrijf blijft daardoor onaf.

Een enkele keer gebeurt het dan toch.

Daar kan ik een mooi voorbeeld van geven. Stefaan Pennynck leest de bundel. (°°°°) Over het titelgedicht schrijft hij: De sympathie voor de kleine man komt in De man die sneller schijt dan zijn schaduw tot uiting in het afzetten van de knecht van James Ensor (Guustje) tegenover Karl Lagerfeld, waarbij de rol van het masker ons ook meteen tot het werk van Ensor zelf brengt, en tot de maskerade die de wereld voor de dichter is.

Ik besef al schrijvend zelf wel dat het gedicht over de maatschappelijke maskerade gaat, thematiek die ook Ensor erg inspireert. Wat me naar de entourage van James Ensor leidt: Guustje, winkel, maskers. Wat ik tijdens het schrijven níet besef is dat de verplaatsing van Lagerfeld naar Guustje mijn sympathie voor de kleine man uitdrukt. Het is lezer Pennynck die me daar creatief op wijst, en wel door een poep-equivalent bij Ensor bloot te leggen: Belgique en 1889: Alimentation doctrinaire. (°°°°°) Op de gravure zien we vijf figuren poepen, schijten dus. Centraal zit koning Leopold II, aan zijn rechterkant een gendarme en een parlementslid, links een bisschop en een pastoor. En dan merkt Pennynck op dat het proletarische Guustje in mijn gedicht al deze door Ensor alzo getypeerde elitaire muilentrekkers blijkt te overtreffen: hij schijt sneller dan zijn schaduw! Waardoor ik inderdaad, onbewust maar gezien mijn militante verleden ook niet erg verwonderlijk, sympathie voor de kleine man uitdruk. Scherp gezien van lezer Pennynck en het gedicht is alzo veel meer waard geworden dan het was toen ik er een punt achter zette. Eindelijk een lezer!

Flor Vandekerckhove↗︎

(°) Flor Vandekerckhove. De man die sneller schijt dan zijn schaduw en andere gedichten. e-boek. 82 pp. Uitg. De Lachende Visch Bredene. 2020. Het boekje wordt gratis verspreid, u kunt erom mailen: liefkemores@telenet.be

(°°) Marc Loy interviewt Flor Vandekerckhove. ‘Flor Vandekerckhove is sinds 1988 literair aan de slag’, met als quote: ‘Ik schrijf elke dag, dat maakt me gelukkig. In De Zeewacht dd. 7 februari 2020.

(°°°) Er bestaat een boek van een minor writer dat de problematiek behandelt. Gail Gilliland. Being a Minor Writer (1994) University of Iowa Press- 262 pp. Ik heb het niet gelezen, maar vermeld het toch, zodat ik het kan opsporen, mocht ik alsnog de intentie hebben om dat te doen. T.S. Eliot heeft een interessant essay over de ‘minor poet’ geschreven. T.S. Eliot. what is minor poetry. In The Sewanee Review. Vol. 54, No. 1 (Jan. - Mar., 1946), pp. 1-18. Uitg. The Johns Hopkins University Press. Via Jstor kun je het gratis lezen op ‘t net.

(°°°°) Stefaan Pennynck: De man die sneller schijt dan zijn schaduw, een essay. 22 januari 2019. 

(°°°°°) Xavier Tricot: Doctrinal Nourishment by James Ensor↗︎. In James Ensor. An online museum. Dirk Beirens stuurt me daarbij een interessante opmerking: "Inzake de Ensor-ets 'Doctrinaire voeding' dacht ik vroeger ook dat er 'op het volk gescheten werd', maar dat klopt niet ... het zijn de AANHANGERS van de vijfledige machten die met graagte het schijt oppeuzelen. Ze worden doctrinair gevoed zoals alle kritiekloze volgers van vergif spuiende machthebbers vroeger en nu.”