Leren schrijven met Eileen Myles

I think writing

is desire

not a form

of it.

Eileen Myles ken ik van een gedicht — An American Poem — dat ik aan ’t vertalen ben. Dat haar Chelsea Girls in ’t Nederlands beschikbaar is, wist ik niet. Om het te weten moest ik naar de Gentse Feesten gaan.

Onderweg passeer ik een etalage: De niets ontziende memoires van ‘de rockster van de moderne poëzie.' Voor fans van Chris Kraus, Patti Smith en Maggie Nelson. Veel hebben die kapitalen niet geholpen, de etalage waarin het boek ligt is die van De Slegte:  7,90. (°)

Ik begin de verhalen — op de kaft ‘memoires’— al tijdens de terugweg, op de trein, te lezen. En leer Eileen Myles kennen als een lesbische, politieke variant van Charles Bukowski, wel militant en strijdbaar, evengoed een zuipschuit. ‘Alleen dronken worden en verliefd zijn vond ik leuk. Als ik geen van beide was, had ik alleen geld nodig voor mijn huur, sigaretten en koffie, makkelijk zat. Ik hield echt van het dichtersleven.’ Er is niet alleen drank, er is van alles. En pillen, dat ook: ‘Na een paar drankjes verliet ik dus miss ass-tricks. Ik moest naar huis om drukproeven te corrigeren. Ik wist dat ik thuis een pil en een paar flesjes Heineken had. Het werd een van de vreselijkste nachten van mijn leven omdat ik de pil niet kon vinden en zeker wist dat hij op de vloer moest zijn gevallen, dus kroop ik tussen middernacht en zes uur ’s ochtends behoorlijk lang op handen en voeten rond de koelkast en onder de badkuip en de gootsteen.’

Terwijl mijn blik, tussen twee verhalen in, over Vlaamse velden schuift, kom ik tot het besef dat het ten onzent niet anders was. ’t Is over onze generatie dat Myles (°1949) schrijft. En tegen de tijd dat de trein eindstation Oostende binnenrijdt heeft het boek al vele rijen inspiratie in mijn hoofd geplant, daar kiemen nu vignetten over bijvoorbeeld elke straat in Gent waar ik destijds gewoond heb: Benard-, St.-Pietersaalst-, St.-Lievenspoort-, Wijngaard-, Keizer Karelstraat …

En dan is er haar stijl. Ik bewonder de ‘sluipwegen’ die her en der in zinnen opduiken en die van haar een punkschrijver maken: ongepast weglaten van komma’s, komma’s waar een punt hoort, door elkaar halen van tijden.‘Dus ik ging een minuutje naar boven, heb een halve herinnering aan een grote gele badkamer en een bijzonder aangename loft waar Michael ‘veel aan had gedaan’, wat een saaie lui.’  ’t Is niet helemaal volgens het boekje, maar het werkt wel. Hier verneem ik wat erachter zit en ik mag dat wel samenvatten met de ‘Fuck the comma’ van de interviewster. Ja, daar kan ik wel iets van leren, ik die altijd zo hard mijn best doe om al die komma’s op de juiste plaats te krijgen.

Ik ken haar, zoals ik in de intro al zei, van An American Poem. In 1991-1992 voert Myles campagne als potentiële kandidaat voor het ambt van president van de Verenigde Staten; deels performance, deels protest. Haar campagne ziet ze als een alternatieve kijk op hoe een radicaal progressieve politiek eruit zou kunnen zien. Het gedicht markeert die campagne. 
Inmiddels is mijn vertaling klaar. Ik plaats haar hieronder. Eerst probeer ik origineel en vertaling in één document naast elkaar te plaatsen, maar ik zie dat de letters dan te klein worden; 't is een technisch probleem, misschien wel veroorzaakt doordat het gedicht zo lang is. Ik ga u dat niet allemaal uitleggen, maar neem van me aan dat het ingewikkelder is dan het eruitziet; ik vind hoe dan ook geen oplossing. Noodgedwongen plaats ik alleen de vertaling, en probeer vervolgens uit te vissen waar u gemakkelijk het origineel kunt weervinden: hier dus !

Flor Vandekerckhove

(°) Eileen Myles. Chelsea Girls. 253 pp. Lebowski Publishers, A’dam. 2017. Vertaald uit het Amerikaans door Evi Hoste en Anniek Kool.

Een Amerikaans gedicht

Eileen Myles

Mijn vertaling

Ik ben in Boston geboren in

1949. Ik heb nooit gewild

dat dit feit bekend zou zijn, in

feite heb ik de betere

helft van mijn volwassen leven

geprobeerd mijn vroege

jaren onder het tapijt te vegen

en een leven te leiden dat

duidelijk alleenlijk van mij was

en onafhankelijk van

het historische lot van

mijn familie. Kun je je

voorstellen hoe het was

een van hen te zijn,

gebouwd te zijn als hen,

te praten als hen

om de voordelen te hebben

van geboren te zijn

in zo’n rijke en machtige

Amerikaanse familie. Ik ging

naar de beste scholen,

had allerlei tutoren

en trainers, reisde

alom, ontmoette de beroemdheden,

de controversiëlen en

de niet-zo-bewonderenswaardigen

en ik wist al van

heel jongs af dat

als er ooit een mogelijkheid was

om te ontsnappen aan

het collectieve lot van deze beroemde

Bostonse familie dat ik

die weg zou nemen en

dat heb ik. Ik sprong

op een amtrak naar Nieuw

York in het begin van de

jaren 70 en ik denk wel dat

je kan zeggen

dat mijn verborgen jaren

een aanvang namen. Ik dacht

Nou ik zal een dichter zijn.

Wat kon nog

dwazer zijn en obscuurder.

Ik werd een lesbienne.

Elke vrouw in mijn

familie ziet eruit als

een lesbo maar het is echt

alsof je de boel in de steek laat

als je er een wordt.

Ik zit vast aan deze schandelijke

houding die ik gezien heb en

heb aangeleerd en

ik begin te denken dat

dat je aan de geschiedenis

niet kunt ontsnappen. Een vrouw 

waarmee ik momenteel

een verhouding heb zei

weet je, je lijkt

op een Kennedy. Ik voelde

het bloed in mijn

wangen stijgen. Mensen hebben

altijd gelachen met

mijn Bostonaccent

waarin “large” lijkt op

“lodge”, “party”

op “potty.” Maar

wanneer deze nietsvermoedende

vrouw voor

het eerst mijn

familienaam opriep

wist ik dat het uit was

met de pret. Ja, ik ben,

ik ben een Kennedy.

Mijn pogingen om onbekend te blijven

zijn me van geen nut

geweest. Strartend als

een nederige dichter

klom ik vlug naar de

top van mijn professie

en verwierf er

leiderschap en eer.

Het is goed dat een

vrouw me nu

ontmaskert. Ja,

Ik ben een Kennedy.

En ik wacht op

uw instructies.

U bent de Nieuwe Amerikanen.

De daklozen dwalen over

de straten van ‘s lands

grootste stad. Er bevinden zich

mannen met AIDS onder

hen. Is dat rechtvaardig?

Dat er geen huizen zijn

voor de daklozen, dat

er geen gratis medische

hulp voor deze mannen is. En vrouwen.

Dat ze de boodschap krijgen

— terwijl ze aan ‘t sterven zijn —

dat dit niet hun thuis is?

En hoe gaat het met je

tanden vandaag? Kan

je het je permitteren om ze te repareren?

Hoe hoog is je huur?

Als kunst het hoogste is

en de meest eerlijke vorm

van communicatie van

onze tijden en de jonge

kunstenaar niet langer in staat is

om naar hier te verhuizen om met haar tijd

te dialogeren ... Ja, ik kon dat,

maar dat was 15 jaar geleden

en herinner je — zoals ook ik moet

ik ben een Kennedy.

Moeten we niet allemaal Kennedys zijn?

De grootste stad van deze natie

is de thuis van de zakenman

en de thuis van de

rijke kunstenaar. Mensen met

mooie tanden die niet

op straat leven. Wat zullen

we aan dit dilemma doen?

Luister, ik ben geschoold.

Ik heb geleerd over Westerse

Beschaving. Weet jij

wat de boodschap van Westerse

Beschaving is? Ik ben alleen.

Ben ik alleen vanavond?

Dat denk ik niet. Ben ik

de enige met bloedend tandvlees

vanavond. Ben ik de enige

homoseksueel in deze kamer

vanavond. Ben ik de enige

van wie de vrienden

gestorven zijn, nu sterven.

En mijn kunst kan niet

aangemoedigd worden vooraleer hij

gigantisch is, groter dan

die van iedereen, het gevoel

van de gegadigden bevestigend dat ze

uniek zijn. Dat alleen zij

goed zijn, het waard zijn

om de tickets te kopen

om deze Kunst te zien.

Aan ‘t werk zijn,

en gezond, horen

te overleven, en

normaal zijn. Ben jij

normaal vanavond? Iedereen

hier, zijn wij allemaal normaal.

Het is niet normaal voor

mij om een Kennedy te zijn.

Maar ik ben ik niet langer

beschaamd, niet langer

alleen. Ik ben niet

alleen vanavond omdat

we allemaal Kennedy’s zijn. 
En ik ben uw president.