 |
| — Rexroth met een soort coronakapsel. — |
Kenneth Rexroth↗︎ (1905-1982) is welgeteld vijf jaar naar school geweest, maar wát een dichter is die man zeg! Hij inspireert de beatgeneratie↗︎ dusdanig dat hij er een eretitel aan overhoudt: Godfather of the beats, en wie het beroemde Howl↗︎ van Allen Ginsberg kent, zal het bij ’t lezen van Thou Shalt Not Kill niet ontgaan dat de opperbeat eerst langs Rexroth gepasseerd is.
Thou Shalt Not Kill is een lang gedicht, te lang zelfs om het vergezeld van de vertaling in één tekstdocument te vatten, althans door een kluns als ik. Het telt vier ongelijke hoofdstukken en ik probeer nu tekst + vertaling in vier opeenvolgende documenten af te drukken. Dat ik elk ervan vooraf kan laten gaan door een ietwat verhelderende inleiding is dan weer een voordeel.
Kenneth Rexroth schrijft het gedicht n.a.v. het heengaan van Dylan Thomas↗︎, notoir dichter en zuipschuit; her en der wordt het gedicht trouwens gepresenteerd als A Memorial for Dylan Thomas. In Thou Shalt Not Kill uit Rexroth zijn woede over een systeem van ‘macht, geweld en dood’ dat de dichters dusdanig marginaliseert dat ze er, zoals Dylan Thomas, aan ten onder gaan. Het lezen van dit eerste hoofdstuk wordt gemakkelijker als je weet dat Stephen op de Heilige Stefanus slaat, Laurence op Sint Laurentius en Sebastian op de Heilige Sebastiaan. Wikipedia leert je meer over die mannen (fv)
Hoger zei ik al dat Kenneth Rexroth zich omwille van zijn invloed op de beatgeneratie de Godfather of the Beats mag noemen. Daar ga ik iets aan toevoegen wat niemand eerder ooit vernomen heeft. Rexroths invloed reikt ook tot bij mij, vooral wanneer ik met de Ostend Social Club Avondgenoegen poëzie & muziek samenbreng. Rexroth is immers een pionier in het uitvoeren van poëzie met muzikale begeleiding. Op ’t net staat een plaatopname van Thou Shalt Not Kill, ik plaats de link straks onder het vierde hoofdstuk, je moet daar dan zeker eens naar luisteren. Maar zover zijn we bijlange niet: eerst het tweede hoofdstuk. Daarin betreurt Rexroth de voortijdige dood van een aantal Amerikaanse dichters die elk bondig herdacht worden. Wie meer wil weten over elk van die dichters die hij in dit hoofdstuk vernoemt kan terecht bij https://genius.com/Kenneth-rexroth-thou-shalt-not-kill-annotated. Elke strofe eindigt met een Latijnse regel: ’De angst voor de dood verontrust me’. (fv)
In het derde hoofdstuk breidt Rexroths zijn reeks uit tot een wereldwijde opsomming: ‘Over de hele wereld / Maait dezelfde hand zonder lichaam / Ons neer.’ Dat zijn visie wereldomvattend is mag merkwaardig lijken voor een Amerikaan, maar Rexroth is ook telg van een Amerikaanse linkerzijde die internationalisme hoog in het vaandel draagt. Uit zijn autobiografie haal ik een verhelderende passage: ‘Ik geraakte helemaal in de ban van Geraldine Udell, die de Radical Bookshop leidde. [...] Met haar had ik lange discussies over die revolutie die toen zo dichtbij leek en over anarchisme, bolsjewisme, syndicalisme versus socialisme, federalistisch anarchisme versus syndicalisme, Alexander Berkman versus Lenin en Trotski, en Herman Gorter versus allemaal. Het lijkt misschien academisch nu en heel ver weg, maar dat was het toen niet; in die tijd was het leven en dood voor ons.’ (fv)
In het laatste deel, waarin de dichter zich op de dood van Dylan Thomas concentreert, hekelt hij de beau monde: Jij schoot hem in het achterhoofd / Terwijl hij in de laatste kelder struikelde./ Jij hebt hem vermoord, / Goedaardige Dame op de postzegel. / Hij lag dood op een progressieve wekelijkse lunch. / Hij werd dood aangetroffen op de vloer van de operatiezaal./ Hij werd dood aangetroffen op een Time-beleidsconferentie. / Henry Luce vermoordde hem met een telegram naar de paus. / Mademoiselle wurgde hem met een gewatteerde beha. / Old Possum besprenkelde hem met een theebal.(…) En alle vogels van de diepzee stijgen / Boven de luxe lijnschepen en schreeuwen, / ‘Jij hebt hem vermoord! Jij hebt hem vermoord./ In je verdomde Brooks Brothers-pak, / Jij klootzak.’
En ten slotte nog dit. Ik besef dat er nog veel aan mijn vertaling verbeterd kan worden (en ook aan de vormgeving van de vier ongelijke delen). Ik beschouw het als een work in progress. Ik werk er verder aan en sta open voor suggesties. (fv)
Rexroth is een pionier in het uitvoeren van poëzie met muzikale begeleiding. Bovenstaand gedicht, Thou Shalt Not Kill, werd op plaat gezet. Je kunt er hier naar luisteren:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten