Wat Pierre Bayard, Etienne Vermeersch, Alessandro Baricco en een pizzakoerier te maken hebben met een film die ik niet gezien heb

Frankenstein. Ik lees iets over het boek. ’s avonds ga ik naar de cinema en een van de keuzemogelijkheden heet Mary Shelley, een film over de schrijfster van. Ik lees enkele filmrecensies en kies voor een andere film. Deze alinea vat een stuk samen dat ik onlangs gepost heb. Waarmee ik onverwachts op een zere teen van Bert Deben↗︎ trap, die de film Mary Shelley bijzonder genegen blijkt te zijn. Zozeer zelfs dat mijn stukje hem ongepast lijkt. Hij start een polemiek.

Volgens Bert Deben mag ik me niet laten leiden door filmcritici om deze of gene film te consumeren. Ik moet daar in volle onafhankelijkheid zelf over oordelen. Een redenering die me aan Etienne Vermeersch↗︎ laat denken. Vooraleer Etienne zich over bijvoorbeeld de islam uitspreekt leest hij zelf de koran, liefst in ’t Arabisch, pas daarna uit hij zijn mening. Zo is Vermeersch destijds ook aan ’t werk gegaan om zijn standpunt t.a.v. de Eerste Golfoorlog te bepalen. Na alles zelf diepgaand bepeinsd te hebben, komt hij tot de conclusie dat die door de Verenigde Staten aangevatte oorlog gerechtvaardigd is. Terwijl een pizzakoerier met enig fingerspitzengefühl hem, bij het afleveren van zijn waar, had kunnen uitleggen dat die oorlog een ketting op gang zou trekken waarvan we de dodelijke gevolgen tot vandaag dragen; dat het bijgevolg meteen duidelijk was dat er naar iets anders dan oorlog moest uitgekeken worden.

Vermeersch negeert dat hij, net zo goed als die pizzajongen — maar in dit geval met betere uitkomst voor die laatste — leeft met verinnerlijkte vooroordelen die in Vermeersch’ geval starten bij het individualistische Cogito ergo sum↗︎. (°)

Helaas heeft dat niets met het echte leven te maken. In de echte wereld is niemand alleen maar Vermeersch, zelfs Etienne niet. We zijn allemaal wat ik maar — en passant hulde brengend aan de zogenaamde transmigranten — ‘transindividuen’ noem, afhankelijk van en in samenspraak handelend met elkaar.

Zelf heb ik de koran niet gelezen, evenmin begeef ik me ‘s zondags naar het voetbal. Toch heb ik een mening over de islam en ook een over de voetbalcompetitie. Die mening is oppervlakkig en voorlopig, maar wel reëel. Ik baseer me daarvoor op wat anderen me meedelen. In het geval van de islam kan dat Vermeersch zijn, in ’t geval van het voetbal eerder mijn buurman. En in ’t geval van de cinema zijn dat filmcritici. Waardoor ik me wellicht weer eens aan de kant van de barbaren↗︎ van Alessandro Baricco plaats. Is dat erg? Pierre Bayard vindt van niet. Een mens mag zich uiten over films die hij niet gezien heeft, Pierre leert ons trouwens ook hoe je kunt praten over boeken die je niet gelezen hebt, kijk hier↗︎ maar.

Flor Vandekerckhove⇲

(°) Sta me toe daar niet op door te gaan, anders verdrink ik in mijn woorden, en dit stuk is nu al langer dan me lief is. Evenmin wil ik me slimmer voordoen dan ik ben, maar wie er meer over wil weten moet zeker iets van Lucien Goldmann↗︎ lezen, die een interessante kritiek op het individualische denken formuleert. Je hoeft daarvoor niet meteen naar de winkel te hollen, je plukt hier↗︎ al voldoende bladzijden uit Le Dieu caché om te oordelen of het spek voor je bek is.