maandag 18 februari 2019

De IJmuider Kring en ik


— Flor Vandekerckhove. 1987. Een trawler uit Portsmouth
Acryl op ongeprepareerde jute. 130 x 130. — 
Ergens in de jaren tachtig lees ik in Vrij Nederland iets over kunstenaars die zich in het havengebied van IJmuiden terugtrekken. Lei Molin↗︎ doet dat al in 1979. Pieter Defesche↗︎, Gérard Leonard van den Eerenbeemt, Theo Kuypers, Jon Marten↗︎ en Jaap Mooy↗︎ volgen. Daar stichten ze de IJmuider Kring. (°)
Het artikel uit Vrij Nederland ben ik al lang kwijt, maar op ’t net vind ik nog sporen van die bende. Het dagblad Trouw schrijft in 1984: ‘De kunstenaars reageren op het havengebied (…). Zij geven geen natuurgetrouwe afbeeldingen van de haven; hun schilderijen zijn op het eerste gezicht abstract, al liggen er wel natuurlijke verschijningen aan ten grondslag.’ In 1988 schrijft De Volkskrant: ‘De IJmuider Kring verzet zich tegen alle dwang die uitgaat van opdringerige kunsthistorici, critici of galeries. Ze zijn wars van etikettering.’
In 1987 verhuis ik zelf vanuit Gent naar een havengebied; niet naar dat van IJmuiden, wel naar de Oosteroever in Oostende. Voor mij is dat ook de tijd waarin ik afscheid neem van een militante praktijk aan de uiterst linkse kant van het politieke spectrum. Dat afscheid werpt me in een leegte die ik al schrijvend en schilderend probeer te vullen.
In mijn hoofd neem ik de beelden van de IJmuider Kring met me mee, zoals die waarvan De Volkskrant zegt: ‘De herinneringen aan een afgebikte, roestige trawler of een vage lucht van zee en teer worden gereduceerd tot bijna onherkenbare tekeningen.’
Het schilderij dat ik hierbij plaats maakt duidelijk dat ook ik me door het havengebied laat inspireren. Ook in mijn schilderijen is de herinnering aan wat daar te zien valt haast onherkenbaar gereduceerd, in dit geval tot een deel van het immatriculatienummer van een schip. Om de overweldigende ruwheid te vatten laat ik trouwens de drager meespelen, in dit geval ongeprepareerde jute waarop ik de verf rechtstreeks aanbreng. Die manier van werken — die je in mijn geval ‘ongehinderd door enige kennis’ mag noemen — maakt dat maar weinig van die schilderijen de tand des tijds doorstaan.
Gaandeweg leer ook ik inzien dat de dingen een technische kant hebben die een mens zich met veel transpiratie eigen dient te maken. Waardoor ik tegelijk besef dat ik zal moeten kiezen: schrijven of schilderen. Over de keuze die ik maak, lees je alles in Afscheid van de schilderkunst↗︎.


(°) Bert Schierbeek. IJmuider Kring, Utrecht 1984. 99 pp. Teksten in Engels en Nederlands. Ik zie dat het alleen nog antiquarisch te koop is, onder boeknummer 256443, bij Antiquariaat A. Kok & Zn. B.V.,. Ik zou me dat boek graag aanschaffen, maar 35 euro is helaas iets te veel voor mij.

Geen opmerkingen: