Ik klap The Government Lake (°°) dicht, een dichtbundel, en blijf met een ei zitten. Kun je deze mooie prozagedichten van James Tate niet evengoed handpalmverhalen noemen? (°°°) The best flash fiction there is! Zelf zegt James Tate: ’t is poëzie. Maar weet de schrijver wel wat hij zegt? Marcel Reich-Ranicki is immers van mening dat schrijvers hun eigen werk niet kunnen beoordelen. Doorgaans weten ze wel wat ze ongeveer willen bereiken maar, zegt deze Marcel, dat vertroebelt hun blik op wat ze werkelijk hebben gemaakt. (°°°°)
Formeel is een handpalmverhaal beperkt in woorden, wat zeker ook geldt voor Tates Last poems. Er is ook een inhoudelijke norm. In What Is Flash Fiction staat: ‘Niet al wat kort is, is flash-fictie. In tegenstelling tot het vignet of het prozagedicht, houdt flash fictie dezelfde conventies aan als een kort verhaal of roman. (…) flash-fictie geeft de lezers een hoofdrolspeler en een centraal conflict, en leidt hen naar een oplossing. (…)’ Ook daaraan voldoet Tate. In Into the Night komt een non uit de kerk en valt. Ze schiet in brand en verwordt tot as. De omstanders staan perplex: is dit een mirakel? Enkele tellen later staat ze een beetje verder onder een boom. Broeder Paul stelt voor haar naar huis te begeleiden: ‘And so the two of them walked off into the night, though it was barely noon.’ Da’s een verhaal hé: er zijn protagonisten, er is een conflict en er is een oplossing. Dat alles op een enkele pagina: flash fiction!
Tegelijk heet het wel degelijk prozagedicht. Volgens Matthew Zapruder komt dat door ‘een informele maar toch halsbrekende, absolute bereidheid om de geest te volgen waar hij ook gaat. Dat is een vrijheid die zelfs in het beste proza niet gevonden kan worden.’ En ja, 't is waar dat Tate van die bereidheid getuigt en ‘halsbrekend’ is zeker niet overdreven. Maar of die bereidheid nergens in proza te vinden is, durf ik te betwijfelen. Ik tref die ook aan in de Te korte verhalen — verhalen! — van Joke Van Caesbroeck; ik vind ze in Joy Williams’ 99 verhalen over God; (°°°°°) En ook in Richard Brautigans Forel vissen in Amerika. (°°°°°°) Allemaal verhalen, allemaal proza.
Misschien is het dit: elk woord dat James Tate neerschrijft leidt naar een doel dat hij op voorhand niet kent. Het ene woord brengt in een muziekje het andere voort en het uiteindelijke resultaat is een epifanie, evenzeer voor de auteur als voor ons. Als er een plot bloot te leggen valt, dan is het er een die de dichter pas achteraf duidelijk wordt.
Zelf vind ik dat wel interessant, maar je kunt uiteraard ook Lydia Davis volgen waar ze zegt: ‘(…) probleem met terminologie is dat mijn zogenaamde verhalen in zoveel categorieën kunnen vallen. Ik wil niet moeten stoppen en denken: vandaag schreef ik een filosofische meditatie, of: vandaag schreef ik een anekdote; vandaag heb ik een vignet geschreven; vandaag heb ik een epi geschreven (…) Het punt is, ik wil dat soort zorgen niet.’
Flor Vandekerckhove
(°) Dit is het tweede stukje in een reeks van drie waarin ik de vage grens tussen poëtische handpalmverhalen en prozagedichten opzoek. Het derde deel wacht in de schuif op publicatie, het eerste staat hier: https://florsnieuweblog.blogspot.com/2020/01/is-t-een-verhaal-is-t-een-gedicht.html
(°°) James Tate. The Government Lake. Last poems. 2019. Uitg. Ecco, a imprint of HarpersCollins Publishers New York. 82 pp. [Wie de poëzie van James Tate niet kent, kan rechts van de blog op het lemma met zijn naam klikken, het systeem leidt u naar een gedicht van Tate dat ik vertaald heb.]
(°°°) Volgens de Nederlandstalige Wikipediabladzijde is handpalmverhaal het equivalent voor het Amerikaanse flash fiction.
(°°°°) Marcel Reich-Ranicki, Mijn leven. A’dam. Uitg. Bert Bakker. 2000.
(°°°°°) Joy Williams 99 verhalen over God. Uit het Engels vertaald door Marianne Gaasbeek. Uitg. 2017. De Geus.
(°°°°°°) Richard Brautigan. Forel Vissen in Amerika. Vertaald door Peter van Oers. 2012. Uitg. Van Gennep A’dam. 160 pp.
Ik ben al enkele maanden aan 't experimenteren met woord en muziek.
Daar vloeien publieke optredens uit voort met pianist Dimer Geedts
in Ostend Social Club Avondgenoegen.
Experimenteren doe ik ook in youtubefilmpjes
waarbij ik mijn gedichten combineer met muziek en beeld.
Zoals hieronder in Mijn laatste internetaankoop.
Daar vloeien publieke optredens uit voort met pianist Dimer Geedts
in Ostend Social Club Avondgenoegen.
Experimenteren doe ik ook in youtubefilmpjes
waarbij ik mijn gedichten combineer met muziek en beeld.
Zoals hieronder in Mijn laatste internetaankoop.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten