 |
| — Van links naar rechts: Cornelius, Antonius en Margaretha. — |
‘Waar men gaat langs Vlaamse wegen/
oude hoeve, huis of tronk/
komt men U Maria tegen/ staat Uw beeltenis te pronk.’ Ja, dat is waar. Toch vertelt het maar de halve waarheid. Langs die tronken hebben we ook al
kapellen gemonsterd waarin Jozef, Elooi, Job, Godelieve en Hubertus te pronk staan.
Kapellen in overvloed! Veel staan er schots, scheef en
verwaarloosd bij. Andere hebben een nieuw dakje en een nieuwe vloer. Verleden
maand zijn we er een gepasseerd die een brievenbus had. Sommige zijn
beschermd erfgoed, andere zijn pure kitsch. Er zijn er die mooie namen torsen. In Boeschepe is zo’n kapelletje gewijd
aan de Heilige Maria Troost der Benauwde.
(Ik heb er hier al een stukje over geschreven.) Je mag het overigens niet verwarren met de
kapel van Onze-Lieve-Vrouw van de
benauwde herten, want die staat in Moorslede.
Persoonlijk vind ik de kapel in de Wijngaardstraat van Roesbrugge bijzonder
interessant. Het gebouwtje hangt vast aan een voor de rest nieuwe woning, waardoor ik verkeerdelijk denk dat het een beschermd
monument is. Het internet leert
me evenwel iets anders: ‘Op dit moment is
dit object niet beschermd en niet vastgesteld.’ Erfgoedkundig is het waardeloos. Het mag afgebroken worden. Dat zou spijtig zijn, want ik ben erg onder de indruk. Binnen staan twee
banken, je kunt er gemakkelijk met zes op plaatsnemen. Er ligt ook een groot
houten kruisbeeld ter beschikking van de bezoekers.
 |
| — Is dit een draakje, is het een hond? — |
Ik besluit me op de drie grote te concentreren, elk een meter hoog. Ze
staan achter glas en ook nog eens apart onder een stolp. Antonius herinner ik me van de lagere
school. Hij is de patroonheilige van de kinderen, maar ook van de franciscanen,
verloren voorwerpen, vrouwen, armen, bakkers, mijnwerkers, het huwelijk,
reizigers en verliefden. Hij helpt tegen schipbreuk, pest en koorts. Cornelius heeft een hoorn bij zich heeft
en dat komt doordat zijn naam ‘sterk als een
hoorn’ betekent. Men roept hem aan om het hoornvee, alsmede de veekweker, te beschermen. Zijn steun wordt ook gevraagd tegen epilepsie, kramp,
zenuw- en oorkwalen. Het meeste word ik geboeid door de beeltenis van Margaretha. Op het net vind ik informatie over ene Margaretha van Antiochië. Die is
de patrones van voedsters, verpleegsters, vroedvrouwen en nierpatiënten. Zij wordt
aangeroepen bij barensweeën en zwangerschap, onvruchtbaarheid, bij het gebrek
aan moedermelk, krampen en borstkwalen.
 |
| — Wat staat te lezen op deze bladzijden? — |
Margriet overleeft dat satanistische eetfestijn, en ze doet dat, lees ik,
door middel van een kruis. Ze wordt uiteindelijk toch ter dood gebracht. Ik ga ervan uit dat het
doodshoofd daarvoor symbool staat. En dan is er nog het boek dat ze ons toont. Dat
verbeeldt wellicht het evangelie dat ze trouw blijft.
Ik slaag er niet in de tekst te ontcijferen, maar ik heb de hulp
ingeroepen van enkele verstokte katholieken om me in deze tekstexegese — proef
dat woord! — te assisteren.
Die hulp komt er ook, en ze geeft aan dit stukje een onverwachte wending.
Luc schrijft me: ‘In het boek "Sanctus,
meer dan 500 heiligen herkennen" dat een pastoor aan mij uitleende, en dat
ik gelukkig nog niet heb teruggeven, zie ik dat het Margaretha van Cortona is. Ze wordt omzeggens altijd afgebeeld met die
hond die aan haar kleed trekt om de plaats te wijzen waar haar minnaar vermoord
lag. In mijn boek staat "Andere attributen
zijn een kruisbeeld, een boek of een doodshoofd (symbool van bekering)”.’
Is Margaretha van Antiochië of van Cortona? Onbeantwoord blijft ook de
vraag waarom die drie daar samen staan. Betreft het toevallige vondsten van een
collectioneur of leert de combinatie me iets over de vele malaaien waarmee de
bouwheer van de kapel te maken heeft had?
Flor Vandekerckhove
Geen opmerkingen:
Een reactie posten