In ‘Oostende nostalgie’, een FB-groepje, meldt Niels Delbaere op 10 januari: ‘Op deze dag in 1929 werd de eerste aflevering van Kuifje voor het eerst gepubliceerd in Le Petit Vingtième. (…) Kuifje is jarig!’ Goed van Delbaere en passend in een FB-groep die ‘nostalgie’ heet. Passend is ook de reactie van Laurentius Vanacker↗︎ waar hij meldt dat Roland Desnerck twee Kuifjeverhalen in ’t Oostends vertaalt. Daar dient zo’n groepje Oostendenaars inderdaad ook voor.
Helaas dient het ook voor het uitstorten van bagger over al wie niet zo’n nostalgische blik op ’t verleden deelt. Volgens Laurentius Vanacker draait ‘Hergé zich om in zijn graf. Om de haverklap vallen ze zijn verhalen nu aan die hij tekende in de geest van toen. De hedendaagse moraalridders vechten alles aan.’ Hij wordt meteen bijgetreden door jeugdboekenschrijver Patrick M.J. Lagrou↗︎: ’Zo veel van die zaken die wij indertijd met een warm hart koesterden, worden nu opeens voor een kleinigheid dat dikwijls uit zijn context is gerukt, helemaal vogelvrij verklaard. Ik kan het niet helpen, maar ik moet walgen van dit soort mensen!’
‘Vogelvrij, walgen, omdraaien in ’t graf…’ Da’s niet niets. Dus stel ik enkele vragen. Aan Lagrou vraag ik: ‘Waar zie jij zaken die omwille van een kleinigheid uit de context gerukt vogelvrij verklaard worden?’ Hij blijkt het niet specifiek over Kuifje te hebben: ‘Ik heb het (…) over de vele strips en boeken uit onze jonge jaren die nu steeds meer afgeraden worden om te worden gelezen of verwijderd worden uit bibliotheken. En hiermee heb ik je al meer van antwoord gediend dan ik van plan was. De rest wil ik best uitpraten buiten deze groep.’ Vandaar dat ik er in De Laatste Vuurtorenwachter een post aan wijd, misschien wil Lagrou het hier uitpraten.
Aan Vanacker vraag ik: ‘Waarom draait Hergé zich om in zijn graf? (Iets wat wellicht moeilijker is dan je denkt.) Waar zie je ‘moraalridders’ die ‘alles’ aanvallen?’ Vanacker antwoordt: ‘Waarom vallen ze het verhaal van Kuifje in Congo aan?’ Da’s een gemakkelijke hé Laurent. Het verhaal is een karikatuur van het leven in Congo, destijds een Belgische kolonie. De plaatselijke bevolking wordt voorgesteld als achterlijk en het is de witte Kuifje die orde moet brengen. Hergé zegt later dat hij zich baseert op wat zijn katholieke uitgevers over de Congolezen vertellen. Het album is dus zeker gedateerd. Mag ik dat zeggen? Ja toch. Valt het te begrijpen dat Congolezen geschokt reageren? Ja toch. Mogen ze dat vervolgens ook zeggen? Zeer zeker. Mogen ze er een rechtszaak van maken? Dat mogen ze inderdaad (iemand heeft dat trouwens gedaan.) Dat alles heet vrijheid van meningsuiting, democratisch recht en ‘t is allemaal vooruitgang. Moet het album daarom verboden worden? Neen. Werd het trouwens verboden? Neen, het boek is alom↗︎ verkrijgbaar. Wat bij mij een nieuwe vraag oproept, deze keer een retorische: waarover maken die oude, bange, witte mannen zich nu eigenlijk weer druk?
We hebben veel problemen in de wereld, maar wokeness is daar geen van. Wel integendeel, wij zijn nog veel te weinig woke op heel veel vlakken, te brutaal, te patriarchaal, te weinig divers. Verwerpelijk is uiteraard wel de ‘cancelculture’, een kwalijk nevenverschijnsel van woke. Maar werd Kuifje gecanceld? Neen toch! Dus stel ik een slotvraag, samen met schrijver Paolo Giordano↗︎: ‘En wat eisen de tegenstanders van woke nu eigenlijk op? De vrijheid om in het verleden te blijven leven?’ Ge begrijpt hopelijk dat zoiets niet mogelijk is, hé jongens, nostalgie of niet, het verleden is voorbij. En maar goed ook, dat valt gemakkelijk na te lezen in… Kuifje in Congo.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten