woensdag 22 maart 2023

Adelaïde en Arnaud

Links bovenaan: In Burlats krijgt de troubadour een square naar hem genoemd. Links onderaan: Afbeelding van Arnaud de Mareuil in de sierletter S van een bundel uit de XIIde eeuw. Rechts: een strumstickspeler uit de XXIste eeuw bekijkt het muziekinstrument van de minstreel uit de XIIde eeuw.


Burlats, 18 maart — Naar het Franse Vabre ga ik al dertig jaar, maar het nabijgelegen Burlatsbezoek ik nu voor ’t eerst. Een van Tania’s wandelingen eindigt er en terwijl ik haar daar opwacht leer ik een en ander over de adellijke Adelaïde die in de XIIde eeuw in dat stadje woont. Adelaïdes echtgenoot is op de vlucht. Kathaar als hij is, verschuilt hij zich in de Sidobre om aan het katholieke geweld te ontsnappen. Zijn vrouw is katholiek en blijft thuis, wat van een merkwaardige onafhankelijkheid getuigt. Of van een op religieuze gronden stukgelopen huwelijk. 
Je weet hoe ’t gaat: een alleenstaande vrouw trekt mannen aan. Enter troubadour Arnaud de Mareuil (1170-1200, soms ook Arnaut geschreven), componist, dichter, schrijver en troubadour. Hij bezingt Adelaïdes schoonheid. Meer dan twintig liederen blijven bewaard, zes zelfs inclusief de muziek. ’t Waren wellicht populaire deuntjes, vergelijkbaar met Adamo’s Dolce Paola (1964).
Terwijl ik in dat stadje rondloop, probeer ik me voor te stellen hoe het in zijn werk ging. Dat Arnaud op de square — inmiddels naar hem genoemd — leeft van wat voorbijgangers in zijn muts gooien, denk ik niet. Hoe komt zo’n minstreel dan aan de kost? Dat gaat, denk ik, zo: Adalaïde, door ’s mans liedteksten gecharmeerd, neemt hem in bescherming en laat de jongeman tussen 1185 en 1190 tegen betaling thuis optreden. Arnauds schone liedjes blijven evenwel niet duren. Arnaud is van eenvoudige komaf, maar een andere bewonderaar van Adelaïde is niet minder dan koning: le Roi Troubadour Alphonse II d’Aragon. Daar kan Arnaud niet tegenop, de rijke Alphonse overtuigt Adelaïde om met de arme Arnaud te breken. De afgewezen minstreel zoekt andere oorden op en eindigt zijn leven — ‘éperdu de chagrain' — bij een adellijke vriend. Hij is amper 30 jaar geworden.


Ik verblijf nog steeds in Franse gebergten, waar de internetverbinding schaars is, maar gisteren kon ik toch een video posten: 'De oneliner van het gebergte.

Geen opmerkingen: