De Laatste in gesprek met Ivo Michiels

Ivo Michiels in 1975.

‘Schaars zijn inderdaad de exacte beelden die op me afkomen uit een verleden dat, zoveel weet ik wel, toch op meer dan behoorlijke wijze gevuld is. Vergane feiten duiken slechts sporadisch weer naar de oppervlakte. Samen beleefde avonturen die anderen mij vertellen —hé weet je nog!— slaan mij met verstomming. Data blijven raadsels. Soms doemt een gezicht op dat ik al lang geleden opnieuw en anders heb gemoduleerd, of ik hoor een woord, heel duidelijk ineens, een stem, vergeten, weer aanwezig. Ja, een stem, dat wel.’ (°)

Ik ben de zeventig voorbij wanneer ik voor het eerst iets van Ivo Michiels lees. Óver Ivo Michiels daarentegen las ik lang geleden al. Ik woonde nog in Gent. In de krant las ik over de schrijver die in Frankrijk ging wonen, alleen maar om te schrijven. 

‘Ik nam afscheid van het RITCS, van uitgeverij Ontwikkeling en van het NVT. () Ik naderde de zestig en verhuisde naar Frankrijk, niet alleen omdat ik voelde dat een bepaalde fase van mijn carrière was afgesloten, maar ook omdat ik de ambitie had nog tien boeken te schrijven. Ik zag absoluut niet hoe ik dat in Vlaanderen geschreven zou krijgen. Dat kon alleen in strenge eenzaamheid en afzondering.’ (°°) 

Alhoewel ik in die tijd zelf nog niet schreef, eigende ik me meteen die romantische gedachte toe en wanneer ik na een scheiding een pootje geld in handen kreeg, greep ik de kans en verwierf me op mijn beurt een bouwval in Frankrijk. In gedachten trok ik me jaarlijks op mijn berg terug en wanneer ik daar vele maanden later weer van neerdaalde had ik een vuistdik manuscript op zak, waarrond uitgevers zich verdrongen om er een boek van te draaien. De daaropvolgende drieëndertig jaar gebeurde dat ook, maar anders. Maandenlang werd veertien dagen, vuistdik werd extreem kort, uitgever werd internet, verblijf werd passage, decor werd onderwerp, romantiek werd oude knoken. En oude knoken zeiden me onlangs  dat ’t tijd werd om dat huisje te verkopen. Dat is inmiddels ook gebeurd. 
Afsluiten doe ik met Sigrid Bousset die Ivo Michiels meermaals ging interviewen. Inmiddels heeft ze ook diens biografie geschreven. (°°°) Ik weet nog niet of ik het boek koop, ik twijfel. Wil ik wel nog 480 bladzijden over die man lezen? Als ik het doe, dan vooral hierom. In Boussets ‘Meer dan ik me herinner’ zegt Ivo Michiels:

‘Ik zie weinig artistiek risico, weinig pakkende creativiteit. Het probleem is nog altijd hetzelfde: het woord is voor de meesten een vorm van communicatie, dus wordt ook van literatuur verwacht dat die in de eerste plaats communiceert op zo evident mogelijke wijze. In muziek of beeldende kunsten is dat totaal anders. Gisteravond zag ik een geniaal filmpje uit de jaren zestig met de Beatles. Er is geen enkele vergelijking mogelijk moet de rap en hiphop vandaag. Die rap kon je je niet voorstellen in de Beatles-tijd. Het afwijkende creëren blijft in diverse kunsttakken bemoedigend doorgaan. Alleen in de literatuur is het altijd moeilijk geweest.’ (°°°)

Flor Vandekerckhove⇲

(°) Ivo Michiels. Mag ik spreken? Journal brut — een reconstructie. 2011. De Bezige Bij, A'dam. 682 pp.

(°°) Sigrid Bousset. Meer dan ik me herinner. Gesprekken met Ivo Michiels. 2011. De Bezige Bij, A’dam. 270 pp. 

(°°°) Sigrid Bousset. Wat ik haar niet vertelde. 2025. Uitg. De Bezige Bij. 480 pp.

Veranderen we eigenlijk wel

Foto: detail van 1 Wetenschappelijke A in 1967-’68, college Oostende. Worden vandaag in deze post vernoemd: Daniël Gunst (64), Jef Passchyn (36), Paul Joye (28), Wilfried Laforce (5) en Plong (83). De foto van de hele klas (inclusief alle namen van de jongens) vind je hier.

’Je moet volhouden,’ zei Daniël Gunst me, enkele maanden geleden, toen hij en zijn echtgenote me tijdens ’t wandelen kruisten. ’t Was zijn repliek op mijn constatering dat ik hoe langer hoe meer mijn fauteuil leerde te appreciëren. ‘Er zijn twee oud-klasmakkers die ik nog wil interviewen,’ (°) had ik hem gezegd, ‘Paul Joye en Luc Verhelst. Hun coördinaten heeft Jef Passchyn al voor me opgesnord.’ Eerlijkheidshalve voegde ik eraan toe: ‘Het komt er maar niet van.’ De fauteuil.
Het zal Daniël plezieren dat ik nu ter zake toch enige daadkracht ontwikkel. Momenteel probeer ik Paul Joye tot een gesprek te bewegen. Hij houdt de boot nog af, maar ik ga ervan uit dat ’t eerst een beetje moet bezinken. Niemand staat te wachten om een brug van bijna zestig jaar te overspannen, tenzij een ingenieur misschien, als Gunst. (Brug overspannen, ingenieur, vat j’ hem?)
Paul is interessant, omdat hij de enige linkse kerel van die wiskundeklas was (naast Wilfried Laforce weliswaar, maar ze wisten ’t niet van elkaar.) Ik herinner me dat Paul Joye door Plong betrapt werd toen hij het ‘Ban de Bom’-symbool in zijn bank aan ’t kerven was. Plong daagde Paul uit. Die repliceerde dat hij zijn weerzin tegen de atoombom alzo mocht uitdrukken. Plong vroeg luidop of er in de klas ook voorstanders van atoombommen waren. We hielden ons allemaal gedeinsd, wetend dat je Plongs logica beter niet uitdaagde.

Pauls FB-profiel leert me dat Joyes linkse gezindheid tot vandaag standhoudt. Ook dat maakt ons potentiële gesprek interessant: Paul Joyes linksheid, Wilfried Laforces onbuigzaamheid, Daniël Gunsts stelligheid, mijn gemakzucht… Veranderen we eigenlijk wel? Wat denk je, Paul, zetten we daarover eens 1 boompje op? 

Nu vraag ik me opeens ook af of die ingekerfde schoolbank nog bestaat.
Flor Vandekerckhove⇲

(°) Dat cijfer is niet beperkend. Mocht een oud-schoolmakker zich geroepen voelen om me iets te vertellen: florvandekerckhove@telenet.be.

Henry Miller, berustend in de buik van de walvis

Pieter Lastman. Jonah and the Whale⇲. Olieverf op eikenhout. Barokschilderij (1621, 360 mm h x 521 mm breed).

IN Orwells All Art is Propaganda staat een kritiek op De Kreeftskeerkring van Henry Miller, boek dat mijn jeugd verblijd heeft. George Orwell titelt het stuk Inside the Whale, verwijzing naar Jona, bijbelfiguur⇲ die door een (wal)vis werd opgeslokt: 

‘Er bestaat geen twijfel over dat Miller zelf in de walvis zit. Al zijn beste en meest karakteristieke passages zijn geschreven vanuit het perspectief van Jona, een gewillige Jona. Niet dat hij bijzonder introvert is – integendeel. In zijn geval is de walvis transparant. Alleen voelt hij geen impuls om het proces dat hij doormaakt te veranderen of te controleren. Hij heeft de essentiële Jona-daad volbracht: zich laten opslokken, passief blijven en accepteren.’ 

Miller en Orwell ontmoetten elkaar in 1936, ik postte daarover Henry & George, een ontmoeting in Parijs. Tijdens die ontmoeting confronteerden ze hun tegengestelde houding ten aanzien van 'het wereldgebeuren'. Dit is hoe Orwell in 1940 Millers houding beoordeelt: 

‘Het is een vorm van quietisme (…) De houding is "Je m'en fous" (…) Maar is dit in een tijd als de onze een verdedigbare houding?’ [Terwijl Orwell deze woorden schrijft gaat de Tweede Wereldoorlog van start.] 'Het lijkt daarom waarschijnlijk dat in de resterende jaren van de vrije meningsuiting elke roman die de moeite waard is om te lezen, min of meer de lijn zal volgen die Miller heeft gevolgd – ik bedoel niet qua techniek of onderwerp, maar qua impliciete visie. De passieve houding zal terugkeren, en wel bewuster passief dan voorheen. Vooruitgang en reactie zijn beide bedrog gebleken. Blijkbaar rest er niets anders dan quietisme.’ (…) 

Orwell herkent in anarchist Miller ‘een volkomen negatieve, onconstructieve, amorele schrijver, een simpele Jona, een die het kwaad passief aanvaardt.’  Waarna hij aantoont dat zijn politieke oordeel geenszins zijn literaire oordeel in de weg staat: ‘Naar mijn mening is dit de enige fantasierijke prozaschrijver van enige waarde die zich de afgelopen jaren aan de Engelstaligen gepresenteerd heeft.’

Flor Vandekerckhove

De door mij aangehaalde uittreksels komen uit George Orwell. 'All Art Is Propaganda’ (1941) In George Orwell. Critical Essays. Compiled by George Packer. Introduction by Keith Gessen. 2008. Mariner Books / Houghton Mifflin Harcourt. Boston New York. 872 pp. De vertaling ervan is van Google Translation.

’t Heilig Hart en ik

Links: het beeld met de uitneembare armen (de armen heb ik niet meer kunnen vinden.) Rechts: De Laatste Vuurtorenwachter als knaapje.

In Frankrijk is veel beroering over Sacré-Coeur, docudrama dat daar nu in de bioscoop te zien is. Het succes van de melige film lijkt niet van deze tijd te zijn. Of juist wel. Daar is in elk geval volop discussie over. Mij laat het terugdenken aan een waargebeurd incident uit mijn kindertijd.

Martelaar (°) — Mama sloeg met haar pantoffel op mijn hoofd, vlam vlam vlam. Ze zei: ‘Gij zult me vergiffenis vragen.’ Ik zat op mijn blote knieën voor ’t beeld van ‘t Heilig Hart. Het beeld bewoog Zijn uitneembare armen en sprak tot mij: ‘GE MOET HAAR EEN LOER DRAAIEN.’ Dat was een echt mirakel, dat ziet ge aan de hoofdletters. Met trillende stem zei ik tegen mama: ‘Ik vraag alleen vergiffenis aan God.’ Nu ging ze écht door het dak. Het regende pantoffels op mijn knapenhoofdje. Mij kon het niet schelen, trots deelde ik het lot der martelaren. Daarna was het bedtijd. (Flor Vandekerckhove⇲)

 

(°) Al sinds 1991 schrijf ik korte verhalen die weliswaar ‘kort zijn', zoals de term zegt, maar oorspronkelijk toch langer dan de handpalmverhalen waarin ik me daarna ging specialiseren. Een aantal van die verhalen neem ik nu weer ter hand en herwerk ze tot smoke-long stories, verhalen die helemaal gelezen zijn tegen de tijd dat je de peuk uitduwt, een plastische maar ongezonde omschrijving. Met de vorm verandert soms ook de inhoud, zo’n herwerking is niet alleen korter, het verhaal wordt intenser en naar mijn mening beter, ook omdat het nu geschikter is voor internetlezers. 

Martelaar is zo’n verhaal, het is een drabble⇲, verhaal van exact honderd woorden. Het langere verhaal heet Lowietje de neet⇲ en telt 655 woorden.

Soortgelijke verkorting kende ook GAUW!, het eerste boekje dat ik schreef nadat ik eind 2013 besloot alleen nog digitaal te publiceren. Dat verhaal, waarin ik over mijn kindertijd vertel, verscheen als e-boekje in 2014. Gaandeweg leerde ik meer over elektronisch schrijven. Het verhaal werd daardoor in opeenvolgende edities korter, de vierde editie voegde er links aan toe, waardoor lezers nu ook naar liedjes uit die tijd kunnen luisteren. In de vijfde editie herschrijf ik het verhaal helemaal in provoverzen⇲, een door mijzelf bepaalde vorm met strenge regels die ervoor zorgen dat het verhaal tegemoet komt aan de verwachtingen van internetlezers: kort, eenvoudig, erg geschikt voor wie, zoals ik, een korte spanningsboog heeft.

Zoals alle e-boeken van Uitgeverij De Lachende Visch is ook deze vijfde editie van GAUW! gratis voor wie erom vraagt. Doe het via liefkemores@telenet.be en de meiden van De Weggeefwinkel zorgen ervoor dat het boekje meteen in je mailbox valt.

Antikapitalistische kunstpraktijken

STEL: je bent beeldend kunstenaar èn antikapitalist. Je schildert indrukwekkende stillevens die vlot hun weg naar de huiskamer van kunstminnaars vinden, en ’s zondags hul je je in zwart en ga je in Brussel winkelruiten kapotslaan. Moet kunnen, maar misschien wil je 't anders doen en wil je antikapitalisme en kunst met elkaar verbinden. 
De activistische fotograaf Nan Goldin is zo'n andere soort. Haar foto’s getuigen van engagement, maar je kunt die foto’s wel op de kunstmarkt kopen. Antikapitalisme kan zich zonder probleem ‘in de winkel’ uiten. Marcel Duchamp ijkte die praktijk toen hij een ​​urinoir indiende voor een tentoonstelling. In de jaren zestig en zeventig is er soortgelijk werk van Marcel Broodthaers, Daniel Buren en Hans Haacke. Dat kan ver gaan: de in Brugge geboren Jean Tosche en diens Guerrilla Art Action Group, bij uitbreiding de Art Workers' Coalition en later de Guerrilla Girls bieden voorbeelden van erg verregaande institutionele kritiek. 
Je kunt ook buiten het kunstcircuit werken, naar het voorbeeld van artistieke avant-gardes: futurisme, dadaïsme, constructivisten, suprematisten, surrealisten, Fluxus ook. In Theory of the Avant-Gardes analyseert Peter Bürger hun praktijken. De Situationistische Internationale werkte de breuk met de kunstmarkt theoretisch uit.
Anderen doen de twee. Ze werken zowel binnen als buiten de kunstmarkt, geval per geval kiezend, reagerend op opportuniteiten, financieringsbronnen en tentoonstellingen. Een aantal streetartists van de Guerrila art valt daaronder. Van bijvoorbeeld de geëngageerde streetartist Bansky vind je evengoed werk op de straatmuur als op de kunstmarkt.
Intussen vraag je je af waarom ik dat alles vertel. Wel ’t komt doordat ik On the Conditions of Anti-Capitalist Art gelezen heb, tekst van kunstcriticus Gene Ray, met als ondertitel Radical Cultural Practices and the Capitalist Art System. Ferme boterham, ik ben er enige tijd zoet mee geweest. Ik dacht: laat me dat eens in een leuke tekst samenvatten. 't Is me niet helemaal gelukt, zie ik nu. ’t Is in 'de schrijverij' niet anders dan in 'de schilderij' hé, je zit er niet elke keer boenk! bovenop.
Flor Vandekerckhove⇲

Wij, met zand in onze schoenen is een memoir (25 bladzijden), waarin ik terugdenk aan de weg die beeldend kunstenaar Luc Martinsen

en ik afgelegd hebben, sinds onze eerste ontmoeting in 1988. Ik schreef dat boekje als een symfonie, een muziekstuk in drie delen, dat na het tweede deel onderbroken wordt door een interludium en afsluit met een coda. In de beste traditie van De Weggeefwinkel is ook Wij, met zand in onze schoenen gratis. U hoeft er alleen om te vragen. Mocht u interesse hebben, mail naar liefkemores@telenet.be⇲. (Vermeld 'Zand' en zeg 'pdf' of 'epub'

Mirakel (1917), UFO (1939), drone (2025)

Links: op 13 oktober 1917 kijkt een menigte in Fátima te lang in de zon en ziet ze vliegen. Rechts boven: in Amerika zien ze in 1938 UFO’s vliegen. Onder: in België zien ze in 2025 drones vliegen.

OP 13 oktober 1917 kwamen tienduizenden katholieken in Cova da Iria (Fátima, Portugal) bijeen. Hen was gezegd dat Onze-Lieve-Vrouw daar zou verschijnen. Na behoorlijk wat regen brak de zon door en al wie - op zoek naar het mirakel - te lang in die zon keek, zag dat het zonlicht begon te beven. Wie ook daarna nog in het helle licht bleef kijken, zag dat de zon van de hemel loskwam en zich met sprongen zigzaggend naar de aarde bewoog. Grote schrik maakte zich van hen meester en zij vielen op hun knieën. Ziedaar het mirakel van de zon! Ja, zegt ge, dat komt ervan als ge lang met het blote oog in de zon blijft kijken. In 1950 verklaarde paus Pius XII evenwel dat ook hij, in de Vaticaanse tuinen, het ‘mirakel van de zon’ gezien had. Omdat niemand een paus tegenspreekt, stond niets nog de enorme ontwikkeling van bedevaartsoord Fátima in de weg. Of hoe je ergens een slaatje uit kunt slaan.

Niet iedereen zag daar trouwens ’t werk van Onze-Lieve-Vrouw van Fátima in. Jacques Vallée dacht meer in de richting van UFO’s. Maar ook uit UFO’s valt een slaatje te slaan. Dat deed bijvoorbeeld Orson Welles, toen hij in Amerika het beruchte hoorspel The War of the Worlds op de radio bracht, fictieve berichtgeving over een landing van buitenaardse wezens. Zes miljoen luisterden naar de uitzending, 1,7 miljoen dachten dat het echt was en 1,2 miljoen waren ‘doodsbang’. Binnen de maand had het nieuws van de ‘paniek’ zich over heel de wereld verspreid en had het in 12.500 kranten gestaan.

Mij laat dat toch ietwat denken aan de vele berichten over drones boven Belgische kazernes en luchthavens. ’s Avonds, terwijl ik in complete duisternis het gewelf afspeur, pleeg ik over zo’n dingen na te denken. Ze zien vliegen lijkt zich telkens weer aan het tijdsgewricht aan te passen: mirakel (1917) wordt UFO (1939) wordt drone (2025). En terwijl ik me te slapen leg, denk ik: wie slaat hier nu weer een slaatje uit?
Flor Vandekerckhove⇲

Schicht

Er staat een oudere versie van Schicht op YouTube: www.youtube.com/watch?v=wvQm4tcB0uM

EEN BLIKSEMSCHICHT doorklieft het tramgewelf. Trambestuurder panikeert, tram accelereert, wie plaats heeft abdiceert, zelf heb ik m’n knie bezeerd, de tramrit abstraheert, een gedicht geaborteerd. In wilde vaart gaat het naar het einde van het spoorwegnet. Daar negeert de tram de Terminus en doorbreekt hij de werkelijkheid. En wij, kinderen des Koninkrijks, worden uitgeworpen in de buitenste duisternis; aldaar is wening en knersing der tanden. Een eeuwigheid lang razen we in het ongewisse voort, nooit reed een tram zover. We stappen uit in een verloren geraakte roman van Tolkien. Drs P., eveneens op de tram, zegt: ‘Hobbits hier, hobbits daar, ja er zijn er veel dit jaar.’ Donald Trump komt in extremis kaartjes knippen. (Flor Vandekerckhove⇲)

Schicht is een prozagedicht. Zo’n prozagedicht ziet eruit als proza, maar er is plaats voor ongeloofwaardigheid en ontregeling, prozagedichten mogen inconsequent en onbegrijpelijk zijn. Bij uitgeverij De Lachende Visch verscheen in 2023  Gesprekken met Polleke, een verzameling soortgelijke prozagedichten. Zoals alle e-boeken van De Lachende Visch is ook Gesprekken met Polleke gratis. Mail erom (vermeld de titel en zeg of je ’t in pdf of epub wilt hebben): liefkemores@telenet.be⇲.

Een driezinnenverhaal voor Rosies verjaardag

Vandaag verjaart Rosie (°2013), een van mijn kleindochters, meer bepaald de jongste, ze wordt twaalf.

Op 3 november zag Rosie in de tuin een leeuw staan likkebaarden. Daar staat voorwaar een leeuw te likkebaarden, dacht Rosie likkebaardend. Daar staat zowaar een Rosie te likkebaarden, dacht likkebaardend ook de leeuw. (Flor Vandekerckhove⇲)

De platte dune komt terug

WIE DENKT dat ik al heel mijn leven in Bredene woon, denkt verkeerd. Tientallen jaren heb ik het lijf in andere oorden te slapen gelegd en ’t is pas met de ouderdom dat ik — older, sadder, wiser — naar de wijk terugkeerde waar ik ben opgegroeid. Nu wandel ik in verwondering langs al die met jeugdherinneringen beladen plekken. Zeer inspirerend. Wat is gebleven? Wat is verdwenen?
Wanneer ik het dunegat betreed, zie ik rechts 'de platte dune’ liggen. Als u die niet ziet, is 't doordat de herinnering u mankeert. Op dat plat stuk werden halverwege vorige eeuw voetbalpartijen gespeeld. De ene ploeg bestond uit jongens van onze wijk, Bredene Duinen, de tegenstrevers waren die van ’t Dorp of ’t Sas. Wij, kleine straatschoffies, waren de toeschouwers. Die eersten kenden we, dat waren ‘onze’ grote jongens, de bezoekende ploeg daarentegen was ons vreemd. 

De ‘platte dune’ is dus een herinnering. Het platte grasveld is gaandeweg aflopend, oneffen, omzeggens ontoegankelijk gebied geworden, volgroeid met wilde vegetatie, struikgewas, bomen ook. Een normaal fenomeen, dacht ik, duinen bewegen, ze groeien of krimpen, dingen veranderen. 
Dat blijkt toch minder normaal te zijn dan gedacht. Kranen en machines waarvan ik de naam niet ken, zijn daar nu uitheemse woekerplanten met tak en wortel uit aan ‘t roeien. Ferme bergen hoor, met stronken, rimpelroos, boksdoorn, mahonie en Amerikaanse vogelkers, weet ik veel. Al die planten horen daar niet thuis. ’t Zijn exoten die ergens ontsnapt zijn, misschien wel uit uw tuin. Op die plek zal, belooft ons Life Dunias, weer duingrasland ontstaan. En voor mijn oog ontplooit zich opeens weer de platte dune van mijn kindertijd. 
Flor Vandekerckhove⇲

Wij, met zand in onze schoenen is een memoir (25 bladzijden), waarin ik terugdenk aan de weg die beeldend kunstenaar Luc Martinsen en ik afgelegd hebben, sinds onze eerste ontmoeting in 1988. Ik schreef de tekst als een symfonie, een muziekstuk in drie delen, dat na het tweede deel onderbroken wordt door een interludium en afsluit met een coda. In de beste traditie van De Weggeefwinkel is ook Wij, met zand in onze schoenen gratis. U hoeft er alleen om te vragen. Mocht u interesse hebben, mail naar liefkemores@telenet.be⇲. (Vermeld 'Zand' en zeg 'pdf' of 'epub'.)

Stevig windje, retrostorm in mijn hoofd

’t Is al gauw teveel of te weinig, maar deze keer zit ik er, denk ik — boenk! — bovenop: een proeve van surrealisme light.

ONDERWEG van ’t Dunegat in Bredene naar de strekdam in Oostende zorgt een stevig windje voor een stormpje in mijn hoofd. Wolken tuimelen, winden blazen, golven buitelen, gedachten klotsen alle kanten uit. Een mens stelt zich in zo'n weer ook de Boudewijn de Groot-vraag: Hoe sterk is de eenzame surfer die plat op z'n plank tegen de wind zichzelf een weg baant. Even voel ik de neiging om iets over politiek te schrijven en terwijl die gedachte alweer wegspoelt, probeer ik me Facebook in vaders tijd voor te stellen. Retrospectief hou ik mijn hart vast. Ik hou niet alleen mijn hart vast, maar ook mijn baret, want de wind komt blijkbaar van overal, in tegenstelling tot de politiek die vandaag uitsluitend van rechts komt. Rare politiekers waren dat in vaders tijd: 'Kop' Van Eynde, vader Eyskens, Belgicist Omer Vanaudenhove, de olijke Jan Piers… Ze spraken ook allemaal zo raar. Dat komt, denk ik, door Marc Galle en zijn taalwenken (en ook Galle ging later in de politiek.) Zoveel rare mensen. Niet alleen de politici trouwens, ook de onderwijzers, het koningspaar en de scharensliep, de politiecommissaris, de Fiorines… ge moest als kind hard zoeken om ergens een normale mens te ontwaren. En dan zijn ze verwonderd dat de babyboomers er niets van terechtgebracht hebben. Nu denk ik plots aan Guy Mathot die zei dat de staatsschuld er vanzelf gekomen is en ook vanzelf zou weggaan. Terwijl ik die vanzelf wegwaaiende staatsschuld overdenk, waait de baret van mijn hoofd. Als een frisbee ijlt hij over ’t strand. Die ben ik kwijt, denk ik eerst, want zo’n baret tolt tig keer harder dan ik kan lopen. Maar kijk, onderweg blijft hij aan een zeehond hangen, een zeehond met een lange snuit. En turelureluit, ge weet wel. (Flor Vandekerckhove) 

Wij, met zand in onze schoenen is een memoir (25 bladzijden), waarin ik terugdenk aan de weg die beeldend kunstenaar Luc Martinsen en ik afgelegd hebben, sinds onze eerste ontmoeting in 1988. Ik schreef dat boekje als een symfonie, een muziekstuk in drie delen, dat na het tweede deel onderbroken wordt door een interludium en afsluit met een coda. In de beste traditie van De Weggeefwinkel is ook Wij, met zand in onze schoenen gratis. U hoeft er alleen om te vragen. Mocht u interesse hebben, mail naar liefkemores@telenet.be⇲. (Vermeld 'Zand' en zeg 'pdf' of 'epub'.)