Rechtsboven: Thurston Moore, rechtsonder: vuurritueel Amenra.
In Oudenaarde ga ik naar werk van Johan Tahon↗︎ kijken. (*) Die tentoonstelling opent met een documentaire film (**) en een voice-over die zegt: Muziek, taal, beelden, we treffen ze aan in de geheime kamers van de ziel. Meteen moet ik aan Jeroen Brouwers denken die Bezonken rood opent met het veel geciteerde Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt. Daarrond wil ik nu dit stukje bouwen: hoe muziek, taal en beeld elkaar hier aanraken.In 1995 ben ik naar Tahons indrukwekkende ateliertentoonstelling gaan kijken en nu, meer dan een kwarteeuw later, zie ik in een retrospectieve waarheen het hem geleid heeft. Inmiddels weet ik ook hoe wij ons tot elkaar verhouden, Johan en ik: (ik) de minor writer die het al moeilijk heeft — lees maar mijn poëtica↗︎ — om alleen nog maar het kleine te vatten, opkijkend naar (Johan) de kunstenaar die — larger than life — het alomvattende nastreeft. De foto slaagt er perfect in die verhouding tussen ons uit te drukken.
In de docu zien we hoe Tahon er een assistent bij betrekt, zijn levensgezellin en de jongste van de kinderen. Kunst maken is wat de eenzame mens doet, zegt Tahon in de catalogus (***), maar hij toont wel dat er tegelijk een boeiend sociaal gebeuren kan ontstaan, vanaf het totstandkomen van het werk, over het exposeren, eindigend in zo’n documentaire.
Dan stoot Tania me aan. In de film herkent ze de muziek van Sonic Youth. Daar moet ik even bij stilstaan. Het bestaan ervan zou mij compleet ontgaan zijn, mocht zij me destijds niet meegenomen hebben naar Thurston Moore↗︎, oud-bandlid van Sonic Youth (ik heb daar toen Het meisje van Toulouse↗︎ over geschreven.) Dat zo’n noicerock inderdaad het beeldend werk van Tahon aanraakt, geeft mij de gelegenheid om je rechtsboven een foto van die Thurston Moore te tonen, terwijl hij ons een tijdschrift voorhoudt met taalvirtuoos Allen Ginsberg op de cover, wat suggereert dat dichter Ginsberg met zijn taal ook de noicerockmuzikant aanraakt. Waardoor we beeld-muziek-taal krijgen. Ik geef toe dat de bewijslast van die kaft ietwat dunnetjes is, maar de foto is te mooi om te laten liggen.
Vervolgens toont de film overtuigender bewijs. We zien Tahon met de auto door een desolaat stadje rijden. Menen? De voice-over declameert: ‘Mijn hemel bloedt regen / Als straf voor de vaak / We spraken tegen het vuur, het leven / Een te lange vaarwel / We wasten de wonde / En maakten van de lijdensdoorns / Een edele kroon.’ een Nederlandstalige songtekst — gedicht? — van Colin Van Eeckhout. Waarna we bij nachte deelgenoot worden van een vuurritueel↗︎. Amenra↗︎ ontbindt zijn duivels, loeiharde muziek verbrandt de taal, Tahons beeld verrijst uit de brandende houtstapel: taal-muziek-beeld.
Dan stoot Tania me aan. In de film herkent ze de muziek van Sonic Youth. Daar moet ik even bij stilstaan. Het bestaan ervan zou mij compleet ontgaan zijn, mocht zij me destijds niet meegenomen hebben naar Thurston Moore↗︎, oud-bandlid van Sonic Youth (ik heb daar toen Het meisje van Toulouse↗︎ over geschreven.) Dat zo’n noicerock inderdaad het beeldend werk van Tahon aanraakt, geeft mij de gelegenheid om je rechtsboven een foto van die Thurston Moore te tonen, terwijl hij ons een tijdschrift voorhoudt met taalvirtuoos Allen Ginsberg op de cover, wat suggereert dat dichter Ginsberg met zijn taal ook de noicerockmuzikant aanraakt. Waardoor we beeld-muziek-taal krijgen. Ik geef toe dat de bewijslast van die kaft ietwat dunnetjes is, maar de foto is te mooi om te laten liggen.
Vervolgens toont de film overtuigender bewijs. We zien Tahon met de auto door een desolaat stadje rijden. Menen? De voice-over declameert: ‘Mijn hemel bloedt regen / Als straf voor de vaak / We spraken tegen het vuur, het leven / Een te lange vaarwel / We wasten de wonde / En maakten van de lijdensdoorns / Een edele kroon.’ een Nederlandstalige songtekst — gedicht? — van Colin Van Eeckhout. Waarna we bij nachte deelgenoot worden van een vuurritueel↗︎. Amenra↗︎ ontbindt zijn duivels, loeiharde muziek verbrandt de taal, Tahons beeld verrijst uit de brandende houtstapel: taal-muziek-beeld.
(*) Universus in het MOU te Oudenaarde. Tentoonstelling sculpturen 1999-2021. Van 24 april tot 30 september 2021.
(**) Docu in de reeks Sign of the Times. Op het moment dat ik dit stukje schrijf, kun je die docu hier↗︎ nog bekijken.
(***) Johan Tahon Universus. Sculpturen 1999-2021. Uitg. Lannoo Tielt 2021. 208 pp. 39,99 €.
1 opmerking:
de max!
Een reactie posten