maandag 9 augustus 2021

‘Surrealisme light’ is zich afvragen wat het is



Sinds ik me ertoe bekend heb, hou ik niet op me af te vragen wat het is. In een schoolboek vind je daar niets over en ook Wikipedia laat ons in het ongewisse. Dat valt te begrijpen, surrealisme light is iets wat ik zelf uitvind. ‘Maar’, vraagt gij u vervolgens af, ‘weet ge als uitvinder zelf niet wat het betekent?’  Het korte antwoord luidt ‘Godver neen!’ Het langere antwoord staat hieronder.
Surrealisme light is een zoektocht naar wat surrealisme light is. Dat gaat alzo. ik schrijf een stukje en vraag me vervolgens af of het aan de normen van het surrealisme light kan voldoen, want, zo dien ik u eerst te zeggen, ’t is algauw te weinig of te veel. Soms zit ik er meteen — boenk! —  bovenop. Dat is zo in Op weg naar croatan↗︎, (147) een gedicht dat u meevoert naar een moment waarin de techniek het laat afweten en de natuur het weer van ons overneemt, we komen dan in een ietwat surreële wereld terecht. In veel gevallen echter is het niet zo meteen duidelijk. Voor wat betreft Femme fatale revisited↗︎, mijn nieuwe toneelstuk, zal het zelfs niet ik zijn die het surrealisme light ervan blootlegt, het zal regisseuse Christine Pire↗︎ zijn.
Surrealisme light, ik weet niet wat het is, maar ik weet wel wat het niet is. ’t Heeft nauwelijks iets met het historische surrealisme te maken, en zeker niet met de revolutionaire pretenties ervan. Vooral sinds ik weet wat een echte revolutionair van die pretenties denkt. Dit is wat Victor Serge hier↗︎ over André Breton, de paus van het surrealisme, schrijft: 
‘Volledig gestileerd. Een persoonlijkheid die niets anders is dan een pose, doelbewust gefabriceerd en opgemaakt als make-up. Geen echte persoonlijkheid. De wereld is voor hem altijd een podium. Maar als de acteur niets anders is dan zijn rol, dan is er geen acteur meer, er is niets anders dan een fictieve, valse persoon. Het is geen surrealiteit die is bereikt, maar onwerkelijkheid, inconsistentie … Stukken en brokken marxisme, astrologie, beetje Freud, Sade en de NRF samengeraapt op de rommelmarkt van afgezaagde ideeën … Opmerkelijke vertegenwoordiger van de decadentie.’  
Mijn surrealisme light heeft meer van doen met wat deze blogger zegt: 
‘Amerika's eerste grote surrealistische artiesten heetten Walt Disney, Max Fleischer en Tex Avery. (…) Deze mannen namen - vrij letterlijk - de principes van het surrealisme en maakten er massavermaak van. (…)’  Komt het daardoor dat ik al eens oude Amerikaanse strips verwerk in de filmpjes die ik van mijn verhalen maak? Zoals hier in Details↗︎, (119) daar in Dick↗︎ (62) en ook hieronder in flikflooien↗︎ (172). (fv)

flikflooien
op de kaaien leer ik Eva kennen
ze toont me een foto van haar bunker 
te midden van het voor de rest ongerepte duingebied 
daar woont ze met een immer afwezige man 
zo’n immer afwezige man opent perspectieven 
ik toon haar foto’s van mijn kleinkinderen 
en daarvan komt zij dan weer onder de indruk 
het maakt van mij de familieman die ik niet ben 
we spreken af om eens te flikflooien 
en wisselen telefoonnummers en mailadressen uit 
maar je weet hoe ’t met die dingen gaat 
het gaat er niet van komen 
misschien is ‘t ook wel beter zo 


Ook dit e-boek van Flor Vandekerckhove is gratis voor wie erom vraagt. 

Vragen doe je via liefkemores@telenet.be.


Geen opmerkingen: