Hoe ik op hoge leeftijd de nog oudere Ed Sanders (°1939) en de strumstick ontdek

Op Ed Sanders’ eerbetoon aan The Fall Of America zijn te horen: Sanders’  versleten stem, het merkwaardige geluid van dit mij onbekende snaarinstrument — Maurice Vanbellinghen zegt strumstick↗︎ — en het getsjilp van de vogel. Luister maar: Memory Garden↗︎.

‘Als de modus van de muziek verandert,

trillen de muren van de stad.’

Plato

Terwijl ik hier↗︎ & daar↗︎ de liaison tussen poëzie en muziek onderzoek, stoot ik op de 50th Anniversary Musical Tribute↗︎: twintig muzikanten en bands die naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van The Fall of America↗︎ een stukje uit de bundel op muziek zetten. Zelf word ik daarin bijzonder gecharmeerd door de bijdrage van Ed Sanders↗︎. Diens Memory Garden↗︎ is een poëtische herinnering aan Jack Kerouacs↗︎ overlijden, eindigend met de slotregels van Ginsbergs gelijknamige gedicht. Versleten stem, sjofel klinkend instrument, mooi gedaan; een bijdrage naar mijn hart. En, terwijl ik deze muziek leer kennen, ontdek ik ook een mens naar mijn hart. 

Muziek, literatuur, kunst, ’t wordt allemaal overheerst door de markt, hoor ik Arno onlangs nog zeggen: '’t is business hé, al de rest is conversatie.' Hij heeft gelijk, wat niet belet dat er ook buiten de markt aan muziek, literatuur, kunst gedaan wordt, door mij bijvoorbeeld, en door Ed Sanders die creativiteit in staat acht om een maatschappij ten gronde te veranderen. Wij mogen zo'n uitspraak overdreven vinden, maar dacht ook de grote Joseph Beuys dat niet? En net als Beuys zoekt Sanders de spanning op tussen individuele vrijheid en de verantwoordelijkheid voor een gemeenschap, zonder drijfveren die te maken hebben met geld. Het maakt van Ed Sanders een schrijver, dichter, muzikant, uitvinder van instrumenten, uitgever van de Woodstock Journal, brugfiguur tussen de Beat van de jaren vijftig en de hippies van de sixties, exponent van de Amerikaanse tegencultuur↗︎. Een mens met ferme politieke standpunten ook: 

We moeten bijna alle banken nationaliseren en ze verplichten leningen tegen zeer lage rente te verstrekken aan gewone burgers. We hebben een wereldwijd medisch systeem nodig waarin alle burgers van elke natie en elk continent gratis medische zorg van hoge kwaliteit krijgen. Adequate salarissen en pensioenen overal ter wereld, zodat iedereen comfortabel kan leven en toegang heeft tot kunst, muziek, plezier en vrijetijdsdingen. Breng politie en leger steeds meer onder controle, om de persoonlijke vrijheden in elk land te beschermen en om militaire invallen en 'border bashing' te voorkomen.

De weg die je daarvoor moet gaan is deze van een artistieke hippie, aldus Sanders: 

Poëzie is naar mijn mening het meest intieme pad naar de confrontatie met de ultieme waarheid voor mensen; muziek volgt in dit opzicht kort op poëzie. Beide zullen ons helpen om de kruipende gehaktbal van de verveling, zelftwijfel, verslagenheid en negativisme te overwinnen. Muziek en poëzie zijn de grootste inspiratiebronnen van de revolutie, althans voor mij. Het is zoals Tuli Kupferberg↗︎ het zong: ‘Als de modus van muziek verandert, trillen de muren van de stad’.

Het oogt allemaal een beetje simpel, net als de muziek van de undergroundband The Fugs↗︎ die je hier↗︎ hoort, groep die hij mee opricht; net als Sanders’ hiërogliefen, poëtische tekeningen waarvoor hij enige bekendheid geniet; net als het instrument simpel klinkt waarop hij Memory Garden speelt… Tegelijk valt op dat het grote themata zijn (van het soort waarvoor je in de Verenigde Staten in de bak geraakt) die hij zo simpel aanpakt. En wat ook opvalt: The Fugs beïnvloedden Frank Zappa's Mothers of Invention, The Velvet Underground en Alice Cooper (en David Bowie was fan). Dan moet ik toch denken: dat er zo’n mensen bestaan, vervult mij met hoop.

Flor Vandekerckhove↗︎