vrijdag 15 september 2023

Herinneringen aan de ‘fanzines’ van De Lachende Visch

Schiereiland’ en ‘Write It Again Sam’, twee tijdschrifttitels waarvan u wellicht nooit eerder iets vernomen hebt. Hun bestaan was weliswaar kort, maar toch wel reëel. Ze werden geproduceerd door de nog steeds bestaande uitgeverij De Lachende Visch. 
‘Write It Again Sam’ was eerst. In mijn slecht bijgehouden archief vind ik alleen nog het eerste nummer van de tweede jaargang, 1 april 1993. Ondertitel: ‘Het minst verkochte tijdschrift ter wereld.’ Van ‘Schiereiland’ vind ik twee nummers, het eerste van 31 maart 1994, het tweede van 30 juni van datzelfde jaar. Daar luidt de ondertitel: ‘Blad dat samen met het nieuwe Oostendse casino in zee — en dus de mist in — gaat’. Ondertitel en titel alluderen op toenmalige intenties om het Oostendse casino te vervangen door een nieuw gebouw dat zich in zee bevindt, op een schiereiland als ’t ware. (Dat project werd door de Oostendenaars weggehoond.)
Die tijdschriftjes stonden niet op zichzelf. ‘t waren blaadjes waarin De Lachende Visch nieuwe publicaties aankondigde. Via die tijdschriftjes organiseerde de uitgeverij ook de voorverkoop, ze hadden dus een mercantiel doel. Bovendien was het posttarief van tijdschriften merkelijk goedkoper dan dat van brieven, wat maakte dat het interessant was om aankondigingen als tijdschrift te posten. Naast aankondigingen stond er telkens ook wel een verhaal in of een essay, wat er een echt tijdschriftje van maakte. In de exemplaren die ik weervind worden voorintekeningen georganiseerd voor De Oostendse kapers van Walter Debrock en voor een dagboek dat ik schreef bij de staking op een Oostendse scheepswerf. Er wordt ook gewag gemaakt van andere publicaties: een dichtbundel van Peter Ampe, novelle De Trein en het pamflet ‘Zout op je huid’.
Ik was in die tijd erg bezig met de overlevingskansen van Het Visserijblad, tijdschrift dat al sinds 1933 in de vissersgemeenschap bestond. Niet dat wij punkers waren, maar ik besefte wel dat de DIY-filosofie van punk ons kon helpen. Bij punk hoorden ook fanzines. Waarna ik leerde dat het verschijnsel ouder was en ruimer dan punk, en inderdaad erg nuttig voor wat ik beoogde. Vandaar dus Schiereiland en Write It Again Sam, twee ‘fanzines’ (of misschien wel semi-prozines, ook die term bestaat) van uitgeverij De Lachende Visch. Dat soort tijdschriftjes geraakte algemeen in onbruik met de ontwikkelingen van ’t internet — er bestaan wel nog e-varianten, webzines.  

P.S. Je mag bovenvermelde fanzines niet verwarren met tijdschrift Vivaldidat van 1988 tot 1990 verscheen, dat ook wel DIY uitstraalde, maar dat wel een literair, cultureel tijdschrift was, waarin ik mijn eerste verhalen publiceerde. 

Geen opmerkingen: