Nonkel Miels Pruimtabak en Nina Simones 'sjieke'

Links. Warren Ellis, rechterhand van Nick Cave, hield Nina Simones kauwgom bij. Midden: op de foto wordt de kauwgom met respect op een museumsokkel geplaatst. Rechts: Ann Demeulemeester weet er verder wel raad mee.

Stel: als kind leg ik een pruim van nonkel Miels tabak aan de kant, dat plukje koester ik vervolgens als was 't een relikwie en nu, op hoge leeftijd, schrijf ik er een boek over: Nonkel Miels pruimtabak. Denkt u dat zo’n boek enige aandacht zou krijgen? Anders gaat het eraan toe als die nonkel Nina Simone heet, de pruimtabak een sjieke⇲ is en de schrijver Warren Ellis. (°) Zo’n boek vangt massa’s aandacht, en dat gebeurt telkens opnieuw als het in een andere taal verschijnt; een overvloed aan recensies en interviews die niets anders dan verdoken advertenties zijn. Of het leven zoals het is in het kapitalisme. Ik trap niet in de promotieval en waak er wel over dat ik het niet koop.

Nu ligt het boek in de bib. Ik neem me voor om er een stukje over te schrijven terwijl ik weer naar huis spoor. Terwijl de tram in Oostende over de Tettenbrug⇲ rijdt, noteer ik enkele passages uit Ellis’ dagboeknotitie van 4 juli 2020. Dit staat waarlijk op de bladzijden 190-193 van dat boek: 

‘Ann Demeulemeester sms’te me dat ze een plan had ontwikkeld om [van die kauwgom dus] een sieraad te maken.’ Geen broche: ‘Als je die op een jasje zou dragen, zou het sieraad niet langer in de nabijheid van je lichaam zijn als je het jasje zou uittrekken. Instinctief voelde ze dat zoiets kostbaars dicht bij het lichaam gedragen moest worden.’ Dus kiest ze voor een ring: ‘De kauwgom zou zich dicht bij de huid bevinden.’

Van de weeromstuit krijgt ook Warren Ellis een idee. Hij wil van de kauwgom een beeld maken, zodat ‘mensen in de nabijheid van de kauwgom kunnen zijn.’ Ook daar wil Ann Demeulemeester aan meewerken. Warren Ellis: ‘Ik vroeg Ann hoe het kwam dat ze zo’n band voelde met de kauwgom. Ze zei tegen me dat de kauwgom dezelfde uitwerking had als een muziekstuk of een kunstwerk dat haar zo ontroerde dat het alle begrip te boven ging. De unieke overdracht van creatieve energie. Een manier om te communiceren, om Nina’s energie in de wereld te verspreiden. Ze zei dat ze moest denken aan aan het gedicht ‘Howl’ van Allen Ginsberg. Ik vroeg haar welk gedeelte van ‘Howl’. Ze antwoordde: Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy!’

Wanneer de tram aan de halte Duinenplein van Bredene stopt, is mijn stukje over het kauwgomboek klaar. Stappend naar huis overdenk ik hoe de tiende en de dertiende eeuw nog altijd in deze eenentwintigste present tekenen: de Lijkwade⇲; de Heilige Tuniek⇲; de Zweetdoek⇲; het Kleed van de Maagd Maria⇲ en de kauwgom van Nina Simone. Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy!

Flor Vandekerckhove⇲

 (°) Warren Ellis. Nina Simone’s kauwgom. 2023. Uitgever Lebowski. 208 pagina’s. Vertaling in ’t Nederlands Frans Reusink.