Wikipedia, ge moet er zo mee oppassen

Links staan telkens schrijvers die Nico Declercq meent te herkennen op het 1933-banket in Deerlijk. Rechts staan foto’s van die schrijvers die ik elders op ’t internet aantref. Wat denk je? Gaat ’t om dezelfde mensen? In wijzerzin, startend bovenaan links: Henriette Roland Holst, Arthur van Schendel, Marnix Gijsen, Jan Greshoff. 

ONLANGS vond ik hier⇲ op Wikipedia een indrukwekkende groepsfoto, getiteld: Dutch and Flemish authors banquet at Deerlijk in 1933 (Nederlands en Vlaams auteursbanket in Deerlijk, 1933). Die literaire gebeurtenis dateert, zegt het onderschrift, van 26 augustus '33. De foto is ‘memorable because it shows an entire generation of Dutch and Flemish writers in one frame’ (‘gedenkwaardig omdat het een hele generatie Nederlandse en Vlaamse schrijvers in één beeld laat zien.') Volgen onder meer namen van Stijn Streuvels, Marnix Gijsen, Willem Elsschot, Jan Greshoff, Henriette Roland Holst, Arthur van Schendel… Een mens vraagt zich meteen af: wat doen al die literaire reuzen in Deerlijk? Is er een boekenbeurs? Nacht van de poëzie? Wordt er een standbeeld onthuld? Is 't een protest tegen boekverbrandingen in Duitsland? Hoe geraakt Henriette Roland Holst na dat etentje weer thuis? En Arthur van Schendel… die in Italië woont? 
Volgt enig over en weer geschrijf met heemkundigen van het Deerlijkse Dorp en Toren⇲. Nergens vinden ze een spoor van dat auteursbanket, wel is daar een maand eerder (op 16 juli 1933) een feest van de plaatselijke gezinsbond doorgegaan en wat de foto ons echt toont is het banket van die bond. Ik vat hun ontnuchterende bevindingen samen in Weer naar Deerlijk⇲.

Ik vraag een beetje door en kom te weten wie auteur is van de betwistbare Wikipedia-post: Nico Declercq⇲ (°1975). Tot 2007 woont die mens in Deerlijk, nu is hij professor in Amerika⇲. Familiegeschiedenis is ’s mans hobby, blijkt ook uit zijn Facebookprofiel⇲ waarop hij melding maakt van een achtdelig (!) boekwerk over zijn geslacht: The Declergues of la Villa Ducal de Montblanc⇲. Het eerste deel ‘brengt nauwgezet de vroege geschiedenis van de familie Desclergues in kaart, traceert hun oorsprong en beschrijft hun heerschappij in Montblanc, van het Griekse tijdperk tot hun invloed in Tarragona (…) Dit deel legt de basis voor het begrijpen van de diepgaande erfenis van de familie Desclergues en hun blijvende impact.’
Blijvende impact dus. Enter Nico's overgrootvader, boer en vlashandelaar, die in 1933 in Deerlijk mee aan tafel schuift. Nico geeft dat banket een interessante naam en gaat met een loep — een app? (*) — over de tafel om schrijvers te traceren, waar er misschien geen zijn. Uit het niets ontstaat alzo iets wat in de werkelijkheid niet bestaat, een relatie tussen Nico 's familie en de elite van de Nederlandse letteren.

Flor Vandekerckhove⇲

HRHolst, 1933.

(*) Ik weet niet hoe Nico Declercq ertoe komt tafelende gasten aan namen van schrijvers te koppelen, niemand leidt me naar een bron. Hieronder plaats ik een krantenbericht over de bijeenkomst in Deerlijk, zoals u ziet: geen sprake van gerenommeerde schrijvers. Er bestaat momenteel ook geen commercieel beschikbaar programma dat specifiek in staat is om automatisch zo'n historische foto's te scannen en de gezichten daarop direct te koppelen aan namen van historische of bekende personen, wel zijn er enkele technologieën en tools die in bepaalde mate in deze richting werken (bijvoorbeeld Amazon Rekognition) maar ze hebben beperkingen, vooral bij oudere of minder bekende afbeeldingen. 

Al wat we dus hebben is de bronvermelding van Nico Declercq zelf. Voor wat betreft de aanwezige schrijvers verwijst hij daarvoor naar The Desclergues of la Villa Ducal de Montblanc⇲, boekwerk dat hijzelf geschreven heeft en dat in zijn geheel te lezen is op Google Play. Hoofdstuk 34.8 gaat over de familie Declercq als ‘Ambassadors of Morality, Education, Literature and Christianity’, en daarin wordt ook het banket in Deerlijk vermeld, ik zoek de passage op en constateer dat de bronnen alleenlijk uit beweringen van Nico Declercq bestaan. Voor wat Henriette Roland Holst betreft luidt die als volgt: ‘1933 markeerde een significante periode in haar carrière wanneer ze Ernest Constant Declercq ontmoette. Declercq, een toegewijde feminist, kwam ongetwijfeld tot een betekenisvolle dialoog met Roland Holst en steunde haar inspanningen. Deze ontmoeting kan haar werk verder geïnspireerd hebben en versterkte haar inzet voor socialistische idealen.’ Is dat zo? Was boer Declercq een ‘toegewijde feminist’? Heeft deze ‘occasionele schrijver’ een notitie nagelaten over zijn conversatie met Henriëtte, zijn vermeende geestesgenote, bestaat daarover in de familie een van generatie op generatie overgedragen verhaal? Is zij die nacht op het erf van Declercq blijven slapen? Bestaat daar een foto van, een dagboeknotitie? Nico Declercq sluit af met een vers van HRHolst, dat, zegt hij, ‘mogelijks door het katholieke Deerlijk geïnspireerd werd.’ Wat hij niet zegt is dat het tig keer waarschijnlijker is dat het vers niets met Deerlijk te maken heeft. 

Ten slotte nog dit. In de biografie van Henriette Roland Holst (Elsbeth Etty. Henriette Roland Holst 1869-1952. Uitg. Contact 1996) staat een foto van de dichteres in 1933, jaar van het banket in Deerlijk. Ik plaats de foto hierboven. Is de 64-jarige die we daarop zien dezelfde persoon als de blonde, jonge vrouw die Nico Declercq aan de dis is Deerlijk als HRHolst aanmerkt? Dat denk ik niet. Tot nader order is het zo dat het verblijf van HRHolst in Deerlijk alleen maar in het hoofd van Nico Declercq heeft plaatsgevonden.