woensdag 28 augustus 2024

Weer naar Deerlijk



OMDAT het in mijn kraam paste, postte ik enige tijd geleden een foto van wat volgens de bron ‘Het Nederlandse en Vlaamse auteursbanket was. In de legende stond dat de maaltijd in Deerlijk doorging, op 26 augustus 1933. Aan de dis zaten, nog steeds volgens dat onderschrift, tientallen Nederlandse en Vlaamse auteurs. Vijftig tafelgenoten werden geïdentificeerd, waaronder (34) Willem Elsschot, (38) Henriette Roland-Holst, (39) Marnix Gijsen, (43) Stijn Streuvels, (44) Jan Greshoff, (45) Arthur van Schendel…
Zoveel letterkundigen in Deerlijk, da’s merkwaardig en omdat ook de Bond van de Kroostrijke Gezinnen daar op die dag feestviert, stel ik me de vraag of er een verband is. Ik mail naar enkele prominenten uit Deerlijk. Die mensen vallen uiteraard uit de lucht, ze spelen mijn vraag door aan de plaatselijke Heemkring Dorp en Toren en ik krijg enkele dagen later drie antwoorden. 
Freddy Byttebier: ‘De foto uit ons archief kennen we alleen als het banket van de Bond van Kroostrijke Gezinnen n.a.v. het tienjarig bestaan. Nergens is er sprake van een bijeenkomst van schrijvers. Leon Defraeye, pionier van de heemkunde in Deerlijk, was op dat banket aanwezig. Hij was zelf een begenadigd tekstschrijver, het is dan ook verwonderlijk dat hij daar niets over schrijft. Wat al die schrijvers op het banket kwamen doen is mij een raadsel, ik wil ook opmerken dat de identificatie niet echt overtuigt.’ Jan Vanoverberghe, erfgoedmedewerker, bevestigt: ‘Na het antwoord van Freddy Byttebier heb ik nog wat verder gezocht naar die bewuste dag in augustus 1933. Daar is inderdaad niets over te vinden. Volgens een verslag in het schepencollege was er op 16 juni 1933 sprake van het feest van de Gezinsbond: "Op het vlaggefeest van voormelden bond … ter gemeentehuize ontvangen en den eerewijn te schenken, na overhandiging van het vaandel door den Heer Burgemeester…" Het feest van de Gezinsbond was dus in juni en niet in augustus, zoals Wikipedia schrijft. Mijn persoonlijke mening: de herkenning van bepaalde personen op de foto getuigt van veel fantasie.’ Jan van heemkring Dorp en Toren zoekt ernaar in het Liber Memorialis van pastoor Coussement: ‘Niks schrijft hij over die fameuze schrijversbijeenkomst; Coussement hield nochtans alles tot in de puntjes bij ivm gebeurtenissen op de parochie.’ Op 10 september krijg ik nog een berichtje van Jan Vanoverberghe. Hij stuurt me het programma van het feest op en neen, daarin is geen sprake van beroemde schrijvers die eraan deelnemen. Jan raadt me ook aan om een artikel over 'de geschiedenis van de kapel te Ruste in Deerlijk' te lezen. Dat artikel is van dezelfde man die ook het stuk over ‘het auteursbanket’ in Wikipedia plaatste. Ook daar merkt Jan de fantastische trekken van die auteur op: ‘De kapel van 1639 is blijkbaar gebouwd door zijn familie, wat totaal verkeerd is. De persoon onder het monument van de Onbekende Soldaat in Brussel zou ook iemand van zijn familie kunnen zijn!’ Een fantast dus.
Waaruit weer eens blijkt dat je Wikipedia niet zomaar mag geloven. Wat we zien is niet het ‘Nederlandse en Vlaamse auteursbanket’ maar de tafelende Bond van de Kroostrijke Gezinnen, wellicht niet in augustus, maar in juni. 
Ik probeer nog een en ander uit te vissen. Is Arthur van Schendel tijdens die zomer in Deerlijk geweest? Die mens had wel degelijk een kroostrijk gezin, maar woonde in 1933 met dat gezin in het Italiaanse Sestri Levante. Kwam hij uit Italië naar Deerlijk afzakken om aan dat etentje te participeren? Henriette Roland-Holst woonde tijdens de zomer op De Oude Buisse in het Nederlandse Zundert, da’s niet zo ver als Italië, maar ook niet zo dicht dat ze in een dag over en weer kon reizen. Bleef ze in Deerlijk bij iemand slapen?
Nu is ’t daar uiteraard het weer niet voor, maar tijdens lange, koude winteravonden, terwijl hagelbollen tegen de rolluiken slaan, kan het een aangenaam tijdverdrijf zijn: de vermeende schrijvers op het banket naast bekende portretfoto’s plaatsen en kijken of we twee keer dezelfde mens zien. (Iemand — maar wie? — heeft het ons ooit voorgedaan, en met veel ijver, maar als mijn correspondenten gelijk hebben, was 't ook iemand met overschot aan fantasie.) Ik probeer het hieronder ook zelf eens, met Henriette R-H, wat denk je, is zij het?
Flor Vandekerckhove

Links: volgens de Wikipedia-bron duidt mijn pijl Henriette Roland-Holst aan tijdens het banket in Deerlijk. Rechts, een portretfoto van de schrijfster.

Geen opmerkingen: