woensdag 31 mei 2017

Gekleurd victoriaans Engeland

— Florence Pugh, Naomi Ackie en Cosmo Jarvis in Lady Macbeth. —   

De roman van Nikolaj Leskov speelt zich in een uithoek van Rusland af, in de film van William Olkroyd verplaatst het verhaal zich naar het Britse Northumberland. In de twee gevallen draait het om ene Lady Macbeth die zwaar over de schreef gaat om zich in een despotische mannenwereld te handhaven. Hoe dat gebeurt moet u elders lezen, ik wil het alleenlijk over de cast hebben.
Op het doek herken je al vlug het victoriaanse tijdperk en de beelden nemen je meteen mee naar woeste hoogten à la Wuthering HeightsHoe komt het dan, vraagt een mens zich af, dat Lady Macbeth een zwarte meid heeft? Hoe komt het dat ook de proletarische minnaar van de lady een kleurling is en hoe komt het dat de kleine erfgenaam die onverwachts opduikt eveneens zwart blijkt te zijn? ’t Is iets wat je in het victoriaanse Engeland niet verwacht.
Waarom niet eigenlijk? Dat is ook wat de filmregisseur zich hier afvraagt: ‘Mensen zeiden me dat het niet echt zo was in die periode, waarop ik antwoordde: hoe weet je dat eigenlijk? Uit onze research bleek dat veel bemiddelde gezinnen in die tijd zwarte bedienden hadden en in de negentiende eeuw was er in het noordoosten van Engeland een significante groep Afrikaanse afstammelingen. Mensen gaan er gewoon van uit dat Engeland blank was, maar dat hebben ze uit films gehaald. Dat gebied in Engeland was veel meer divers dan wat we gaan geloven zijn.’
Naast het benadrukken van gender, klasse en ras hadden de filmmakers nog iets op ’t oog: ze wilden de beste voor de rol. De actrice die de meid speelt werd niet in de eerste plaats gekozen omdat ze zwart was, maar omdat ze goed was. En zo ging het, zegt Shaheen Baig die de cast deed, voor al de rollen. Ze heeft als ’t ware kleurenblind gecast, met als eerder toevallig gevolg dat er zoveel kleurlingen in de film rondlopen.
Lady Macbeth gaat in de film straffeloos haar gang. De twee die de rekening betalen — de meid en de knecht-minnaar — zijn allebei zwart en dat komt goed uit. Blanke vrouwen mogen in die tijd minder waard zijn dan hun mannen, nog minder waard zijn zwarte mannen. En omzeggens waardeloos zijn zwarte vrouwen. De zwarte meid mag de onschuld zelve zijn, ze heeft de boter wel gegeten. Geboeid wordt ze met de zwarte knecht weggevoerd, en Lady Macbeth leeft nog lang en… alleen.
Flor Vandekerckhove

Lady Macbeth. Regie William Olkroyd. Engeland. 89 min.


Geen opmerkingen: