woensdag 17 februari 2021

Veel talent, weinig kunst

— Bovenaan.  Links: Als de mensen weg zijn, komen de dieren weer. Midden, het treinongeval op Gare Montparnasse. 

Rechts: David Uhl laat het ongeval de daad zijn van een Britse saboteur, een werk in het genre van de steampunk. 

Onderaan: van links naar rechts: David Uhl, Liberace, Dan Brown. —



SOMMIGEN HEBBEN bakken talent. Ze hebben een stem die betovert, beschikken van nature over een vlotte pen, spelen piano zonder muziek te moeten lezen, maken tekeningen alsof ’t niets is en als geen ander spelen ze met kleuren… Ze zijn ook in staat om te ‘leveren’ — de markt vraagt, zij produceren — ze maken vlot verkopende doeken/boeken. En toch. Toch maken ze niet echt deel uit van de kunstwereld. Daar moet ik aan denken terwijl ik op een schilderij van David Uhl stoot. Buffels op de prairie, het doorgeroeste wrak van een Harley-Davidson, een touch van blauwe bloempjes. Een genre dat American romantic realism heet. Ik plaats het beeld bovenaan links in de fotomontage.
In de kunstscene wordt Uhl, denk ik, op dezelfde manier bekeken als Liberace in de muziekwereld en Dan Brown in de letteren: bakken talent, nauwelijks kunst. Dat komt door wat Pierre Bourdieu ‘veld’ en ‘habitus’ noemt. (°) Net als alle andere milieus — pers, arbeidersklasse, middenstand, clerus… — gedraagt de kunstwereld zich op een eigen manier. Wie zich daar niet naar voegt — wie bijvoorbeeld in de kunsten al te publiekelijk de markt omhelst — plaatst zich erbuiten. 


Als kind verkoopt David Uhl al aan klasgenoten, hij heeft zoveel talent dat hij als enige een beurs krijgt waarmee hij heel de Colorado Institute of Arts mag doorlopen. Iemand anders zou zich de vingers aflikken, maar David breekt die studies voortijdig af om met instant succes freelance illustrator te worden: Coca-Cola, Apple, IBM, Federal Express, Time magazine… Hij is nog geen dertig als hij al de Uhl Studios opricht. Daar maak je ook vandaag kennis met zijn werk, alsmede met de sympathieke manager Greg die u maar wat graag bij uw aankopen begeleidt: olieverf, aquarel, print, whatever… U doet er goed aan meteen toe te slaan, legt Greg voorbeeldig uit, de prijzen zijn stijgend.
Daar stoot ik in de catalogus op Saboteur, een schoolvoorbeeld van steampunk. De achtergrond is me bekend van een poster bij de tandarts: Treinongeval op Gare Montparnasse. Op de voorgrond schildert Uhl een moto met gothic meid. In een spiegel bekijkt zij de achterliggende ravage. (In de fotomontage, bovenaan rechts.) Uhl zegt er zelf over: ‘dat dit het meest complexe werk is dat ik ooit heb gemaakt. Zoals je weet, is de steampunk-serie edgy en verlegt ze de grenzen van waar het bij motorkunst om draait. Dit wilde stuk interesseerde me vanwege de verhitte rivaliteit tussen Fransen en Engelsen tijdens het Victoriaanse tijdperk, en dat is waar steampunk om draait. Onze dame rijdt op een hoogtepunt van de Britse techniek, de vroege Brough Superior, en staat klaar om de schade aan het prachtige treinstation Montparnasse in Parijs te beoordelen. ’t Is aan de verbeelding van de kijker om de rest van het drama samen te stellen.’ Model voor ‘onze dame’ staat trouwens een bekende racer. U kunt hier naar haar website kijken.


(°) Voor wat de literaire wereld betreft onderzoekt Bourdieu die in De regels van de kunst. Pierre Bourdieu. Vertaling Rokus Hofstede. De regels van de kunst. Wording en structuur van het literaire veld. 1994. Van Gennep, A’dam. De digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren (dbnl) biedt in haar Algemeen letterkundig lexicon terzake een lemma aan: veldtheorie.


Gezant van God 

https://www.youtube.com/watch?v=4IrZ9UKOIdA

Geen opmerkingen: