Twee schrijvers. Beide hebben — weze het op een ander moment — mijn leven beïnvloed. Beide hebben elkaar in levende lijve ontmoet. Twee redenen om hen in De Laatste Vuurtorenwachter 1s samen te brengen.
Henry Miller leer ik als adolescent↗︎ kennen. Als werkgevers er later nooit in slagen van mij een rendabele arbeidskracht te maken, komt dat door de Henry uit die boeken. Als die al een job heeft, is dat toch maar om zich er zo vlug mogelijk weer vanaf te maken. Zo word ik door Henry Miller opgeleid tot een ervaren schijnwerker. George Orwell daarentegen leer ik pas goed kennen in de tijd dat ik Het Visserijblad↗︎ redigeer. Hij leert me hoe je als schrijver tegelijk geëngageerd kunt zijn èn onafhankelijk. Een onwelkome partizaan↗︎!
Orwell is op weg naar Spanje, waar hij het linkse verzet tegen Franco gaat steunen. Hij ontmoet Henry Miller op 23 december 1936 in Parijs. Orwell heeft boeken van Miller gerecenseerd, hij wil de schrijver leren kennen. Orwell is 33, Miller 45. Orwell is lang, mager, bijna uitgemergeld en hij heeft al last van de longaandoeningen die hem op jonge leeftijd — hij wordt maar 46 — zijn einde kosten. Hij heeft de maniertjes van een Britse intellectueel, very British. Miller daarentegen is een pezige, uitbundige, botte Amerikaan die de middelbare school amper afmaakt en nooit een universiteit van binnen ziet. Orwells proza is helder als een gezeemd venster. Millers woorden dwalen in een bewust ongekuist gehouden stijl overvloedig over de bladzijden. Wat de politiek betreft: Orwell onderzoekt hoe taal kan worden gebruikt om een betere wereld te creëren. Miller is volkomen apolitiek.
In My Friend Henry Miller↗︎ vertelt Alfred Perles over de ontmoeting. Een anekdote: Miller geeft de pover geklede Orwell een ribfluwelen jasje en noemt het zijn ‘bijdrage aan de republikeinse zaak'. Lachend waarschuwt hij Orwell ervoor dat de jas niet kogelvrij is. Ook Bernard Crick heeft het erover in zijn Orwellbiografie↗︎: De twee hebben het in Parijs over ‘vrijheid’. Voor Miller is dat iets persoonlijks, wat verdedigd moet worden tegen publieke verantwoordelijkheden, 'de beschaving is hoe dan ook gedoemd om een akelige wending te nemen, wat dappere padvinders als Orwell er ook aan doen...' Voor Orwell gaan vrijheid en democratie samen en garanderen ze de vrijheid van de kunstenaar.
In 1940 publiceert George Orwell Inside The Whale↗︎, essay dat in belangrijke mate over Millers Kreeftskeerkring gaat. Millers maatschappelijke opvattingen, vat Orwell daarin samen, zijn een passieve aanvaarding van een maatschappij in neergang. Wat ook betekent dat Miller in staat is om, beter dan doelgerichtere schrijvers, dichter bij de gewone man te komen, want, zegt Orwell, ook de gewone man is passief.
Henry Miller leer ik als adolescent↗︎ kennen. Als werkgevers er later nooit in slagen van mij een rendabele arbeidskracht te maken, komt dat door de Henry uit die boeken. Als die al een job heeft, is dat toch maar om zich er zo vlug mogelijk weer vanaf te maken. Zo word ik door Henry Miller opgeleid tot een ervaren schijnwerker. George Orwell daarentegen leer ik pas goed kennen in de tijd dat ik Het Visserijblad↗︎ redigeer. Hij leert me hoe je als schrijver tegelijk geëngageerd kunt zijn èn onafhankelijk. Een onwelkome partizaan↗︎!
Orwell is op weg naar Spanje, waar hij het linkse verzet tegen Franco gaat steunen. Hij ontmoet Henry Miller op 23 december 1936 in Parijs. Orwell heeft boeken van Miller gerecenseerd, hij wil de schrijver leren kennen. Orwell is 33, Miller 45. Orwell is lang, mager, bijna uitgemergeld en hij heeft al last van de longaandoeningen die hem op jonge leeftijd — hij wordt maar 46 — zijn einde kosten. Hij heeft de maniertjes van een Britse intellectueel, very British. Miller daarentegen is een pezige, uitbundige, botte Amerikaan die de middelbare school amper afmaakt en nooit een universiteit van binnen ziet. Orwells proza is helder als een gezeemd venster. Millers woorden dwalen in een bewust ongekuist gehouden stijl overvloedig over de bladzijden. Wat de politiek betreft: Orwell onderzoekt hoe taal kan worden gebruikt om een betere wereld te creëren. Miller is volkomen apolitiek.
In My Friend Henry Miller↗︎ vertelt Alfred Perles over de ontmoeting. Een anekdote: Miller geeft de pover geklede Orwell een ribfluwelen jasje en noemt het zijn ‘bijdrage aan de republikeinse zaak'. Lachend waarschuwt hij Orwell ervoor dat de jas niet kogelvrij is. Ook Bernard Crick heeft het erover in zijn Orwellbiografie↗︎: De twee hebben het in Parijs over ‘vrijheid’. Voor Miller is dat iets persoonlijks, wat verdedigd moet worden tegen publieke verantwoordelijkheden, 'de beschaving is hoe dan ook gedoemd om een akelige wending te nemen, wat dappere padvinders als Orwell er ook aan doen...' Voor Orwell gaan vrijheid en democratie samen en garanderen ze de vrijheid van de kunstenaar.
In 1940 publiceert George Orwell Inside The Whale↗︎, essay dat in belangrijke mate over Millers Kreeftskeerkring gaat. Millers maatschappelijke opvattingen, vat Orwell daarin samen, zijn een passieve aanvaarding van een maatschappij in neergang. Wat ook betekent dat Miller in staat is om, beter dan doelgerichtere schrijvers, dichter bij de gewone man te komen, want, zegt Orwell, ook de gewone man is passief.
Nog later, wanneer Orwell met longaandoeningen in Londens ziekenhuis ligt, schrijft Miller hem een brief: 'Het spijt me ontzettend van je ziekte te moeten horen. (…) Misschien heb je alleen rust nodig — stop met denken en je zorgen maken over het uiterlijke patroon. Je kunt alleen je steentje bijdragen — je kunt de verantwoordelijkheden van de hele wereld niet dragen ... Doe niets! In het begin zul je merken dat het heel moeilijk is — dan wordt het geweldig en leer je echt iets over jezelf kennen — en door jezelf de wereld. Iedereen is zowel micro- als macrokosmos. Vergeet dat niet.’
Flor Vandekerckhove↗︎
Flor Vandekerckhove↗︎
De e-boeken van Flor Vandekerckhove zijn gratis. Mail erom: liefkemores@telenet.be↗︎. (Vermeld de titel.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten