zaterdag 28 januari 2017

De zeeramp van 1924

Op 18 juli 2024 was het 100 jaar geleden dat dertien Vlaamse vissers ( 8 Oostendenaars en 5 Bredenaars) verdronken in een vreselijke storm. Naar aanleiding van die verjaardag maakte Daniël Eyland, oud-leerling van Ibis, een dossier van 68 bladzijden waarin hij feiten en krantencommentaren verzamelt. Indrukwekkend is het gedocumenteerde overzicht van de getroffen families en hun nabestaanden, met tientallen foto's uit het archief van Ibis. Naast de uitvoerige bespreking van de ramp, schenkt Eiland ook aandacht aan het Ibisonderwijs dat 100 jaar geleden de overstap maakte van het schip naar de nieuwbouw. Wie interesse heeft in het dossier laat het weten aan daniel.eyland@telenet.be⇲.

18 JULI 1924 gaat van start met een zwoel briesje. De schepen zijn in zee, zo ook de O.18. Het begint te regenen. Isidoor Pieters kan nog net zeggen dat het een buitje is of daar slaat een enorme golf over het schip. Het zachte zomerweer slaat om in een orkaan. August Seys en Charles Hubrecht klampen zich vast, maar Pieters gaat over boord. De motor staat onder water. Hubrouck hijst de noodvlag. De mannen kunnen hun maat niet redden. Het duurt tot 25 juli vooraleer zijn lijk op het strand van Heist aanspoelt. De balans van de storm is verschrikkelijk: dertien vissers komen om het leven, acht uit Oostende en vijf geboren in Bredene.
Opgeschrikt door de orkaan gaan veel vrouwen de pier op om te kijken hoe hun mannen het er vanaf brengen. Ook de vrouw van Isidoor Pieters gaat naar de zee kijken. Ze ziet hoe de halfgezonken O.18 erin slaagt de haven te bereiken. Gerustgesteld loopt ze naar de steiger. De vissers hoeven haar niets te zeggen, ze ziet aan hun mimiek wat er gebeurd is en verliest het bewustzijn.
Niet alleen Pieters verliest die dag het leven. In de branding slaat de O.16 om. Henri Verbiest kan tot bij het staketsel zwemmen en zich daar aan een paal vastklampen. Vader Charles verdrinkt. Zijn lijk spoelt op 22 juli aan op het strand van Klemskerke. Dezelfde dag verdrinken ook nog Basiel en Gerard Blommaert, Charles Jonckheere, Julien en Maurice Poitier, Leon Locquet, August Remaut, Gerard Maldeghem en Jacques Eyland.

Koningin Elisabeth brengt kort na de storm een bezoek aan de getroffen families. Dat is zo onverwachts dat Paulina Maldeghem, weduwe van de omgekomen Basiel Blommaert niet thuis is ‘en den auto vertrok zonder dat iemand iets gewaar geworden was.’
Zo’n koninklijk bezoek blijft uiteraard niet onopgemerkt en tegen de tijd dat de koningin bij de tweede weduwe aanklopt staan daar al honderden toeschouwers: ‘De automobiel kwam daar toe en stopte aan numbero 1, waar in een kamertje de weduwe woont van Louis Vanbesien, Paula Koten, met haar jongetje van 2 jaar en haar meisje van 1 jaar. De koningin toog naar de stagie gelijk eene die ’t alle dage doet (…)’
En zo bezoekt de koningin ook de weduwe van Gerard Blommaert en Gerard Maldeghem. ‘Nu was heel de kaaie op spriet: de mannen van de sloepen, de schiptjes en de bootjes waren bijgesprongen, de geernaarsvrouwen liepen al niet vele achter de vangsten, want de Koninginne kwam alle dagen niet en de kinders liepen tusschen de beenen gelijk muizen in ’t meel. Hare majesteit had er zelve leute mee (…)’
Zo trekt de stoet verder door het visserskwartier om nabestaanden te troosten. Als laatste komt Irma Leyers aan de beurt, weduwe van de omgekomen Jacques Eyland, Ze woont ‘in ’t Verlorenstraatje met haar kinderkens, een van 2 jaar en een van eenige maanden’.
Om 11,30 uur is het vorstelijk bezoek afgelopen. Het had veel indruk gemaakt ‘en de menschen toch zoo kontent gesteld want op de kaaie hoort men niet anders meer spreeken van de keuninginne en van deze die haar een handje hebben kunnen geven, wel te verstaan met een vischreukske er bij.’ En de krant legt er in de slotzin nog een schep bovenop: LEVE KEUNINGINNE ELISABETH !

[In DLVuurtorenwachter dateert deze post van 2017. In 2024 redigeer ik het stuk opnieuw, en verspreid het onder enkele plaatselijke FB-groepen, naar aanleiding van de 100ste verjaardag van de ramp.]

2 opmerkingen:

Anoniem zei

Beste laatste vuurtorenwachter,
Jacques eyland was mijn oom, mijn vader was de jongste van de bende °1901,jacques zijn echtgenote noemde irma meyer en zij hadden 2 dochters. Een andere broer eyland victor heeft nog gepoogd om zijn broer te redden maar tevergeefs, toch heeft eyland victor andere vissers weten te redden en heeft daarvoor een onderscheiding gekregen
groetjes
daniel eyland

Anoniem zei

Dank voor het zorgvuldig rapporteren van het menselijk leed en het harde leven op zee en aan zee, Flor.