zondag 26 januari 2025

Kris Verdonck antwoordt en krijgt een vraag retour

JMH Berckmans (foto’s Kris J.Y. Verdonck.)


ENKELE DAGEN GELEDEN postte ik Romanschrijvers en hun pretentie, waarna ik een beetje naar reacties hengelde. Die kwamen er ook en Kris J. Y. Verdonck was eerst. 
Verdonck is fotograaf, filmmaker, producent van muziekvideo's en gitarist van de OPEX Bluesband. Hij heeft een uitgesproken mening over de literaire wereld: ‘ik ken veel mensen die zich schrijver noemen, maar ik heb er nog maar één echte gekend, JMH Berckmans.’ Straffe uitspraak, maar niet ongegrond, Verdonck is diep op de figuur van Berckmans ingegaan. Hij houdt er een collectie portretten aan over, veel YouTube-video’s ook, zoals Didi de Paris bij het graf van Berckmans, en een gelauwerde film, Doctor Pafke.
Wat was Berckmans' literaire pretentie? Verdonck: ‘JMH leefde voor het woord. Hij bouwde aan een eigen taalkundig universum. Schreef in het begin nog klassiek, en evolueerde naar een wereld op zich. Dat is enkel grote kunstenaars gegeven. In z’n teksten slopen vele citaten uit de rock’n roll en uit de jazz, want muziek, dat was belangrijk, van Italiaanse schlagers uit de 60’s tot obscure postpunk.’ Verdonck schrijft nog meer, maar die ene alinea volstaat om een boompje op te zetten.
Beste Kris, dat is inderdaad de pretentie die een schrijver hoort te hebben: leven voor het woord, bouwen aan een eigen taalkundig universum en dat laten evolueren naar een wereld op zich. ‘The rest is not our business.’ zei T.S. Eliot, woorden die hij vooraf liet gaan door ‘For us there is only the trying.’ 't Gebeurt meer dan je blijkbaar denkt, Kris, maar 't is waar, nooit is 't als bij JMH Berckmans. Gelukkig maar, één volstaat.
Wat je me schrijft, verraadt een levensopvatting die je met Berckmans deelt — going all the way — en die bij jullie beiden samenhangt met een rock ’n roll-attitude. Dat komt me goed uit, want er is iets in die R&R-wereld wat ik niet begrijp, ik heb daar een vraag over.
Op 12 april 2024 overleed mijn maat JP Boentges, rocker die bij leven & welzijn ongeveer alles gedaan had wat door kerk, dokter en wet verboden was. Waarna hij kerkelijk en met een zielenmis begraven werd. Ik begrijp dat niet, Kris, net zomin als ik de gang van Nick Cave naar de zondagsmis begrijp, net zoals ik me blijvend erger aan de bekering van Bob Dylan (‘I read the scriptures a lot, meditate and pray, light candles in church. I believe in damnation and salvation, as well as predestination. The Five Books of Moses, Pauline Epistles, Invocation of the Saints, all of it.’). ’t Zijn dingen die rockers blijkbaar doen, maar die, gezien vanuit de R&R-attitude die Frank Vermang hier formuleert (rebellie, vrijheid, je m’en foutismevoor mij moeilijk te begrijpen zijn. Duidelijk is alvast dat bijlange niet iedereen van de scene all the way gaat, ik zie er ook die pas 's avonds na de bediendejob de hemdsmouwen opsloven hun de sleeves in de beslotenheid van het muziekcafé te ontbloten. Saturdaynightrockers? En zag ik onlangs niet dat filmpje waarin Nick Cave op betrokken wijze over 't heengaan van de Britse queen sprak?

[Foto Kris Verdonck] Copywriter Cédric Raskin schrijft hier over JMH Berckmans: De precieze aanleiding ben ik vergeten, maar plots belde ik bij de schrijver aan. Het was zonnig, de dag en de stad en zijn straat maar niet zijn thuis. In het groot boven de zetel waar hij met zijn bevlekte slaapzak in sliep, had hij over de hele breedte van de muur ‘Angst’ en ‘Broekschijterij’ geklad. Het stonk naar schimmel en sigaretten. Jean-Marie bood me een glas kraantjeswater aan, een vuil, dus ik waste het af en deed meteen ook de rest van zijn vaat.’ ‘Ik ben er enkele keren opnieuw langsgegaan, we werden vrienden. Zijn rauwe baard schuurde tegen mijn wang wanneer hij me iets in het oor fluisterde, ook al was er nooit iemand anders bij. Met mijn enthousiasme wakkerde ik het zijne aan. Met mijn gsm belde hij zijn vlam Kristien op. Met zijn sigaret schroeide hij een gat in de passagierszetel van mijn Skoda. Ik zag hem op tv toen Luc De Vos bij hem thuis kwam om ‘Mia’ te zingen⇲. Hij zag er slecht uit. Wat later zag ik hem terug, in het laatavondjournaal, toen zijn dode lichaam op zijn vuile sofa werd gevonden.

1 opmerking:

Anoniem zei

De hang naar het religieuze ergert mij mateloos. Je kan het als kunstenaar in je werk introduceren als metafoor. Ik had nooit gedacht dat wij ons in 2025 nog zouden moeten bezighouden met religie (en nationaisme). Godsdienst is een monster dat altijd weer de kop op steekt. John Cale zingt op Paris 1919 Nothing frightens me more than religion at my door.