‘Zo, dat de huid van het woord strak om het begrip zit’

Waldemar Post⇲ maakte dit portret van Godfried Bomans voor de Volkskrant.

‘Wantrouw elke aandrang tot schrijven 

behalve de vreugde van het formuleren.'

Godfried Bomans

VOOR HET EERST koop ik een boek van Godfried Bomans. Waarom ik dat nooit eerder gedaan heb, staat in Godfried Bomans, het wat en het hoe⇲. Vandaag zet ik dat eindelijk recht, ik haal Godfried Bomans. In alle ernst (°) in huis, een bloemlezing. (°) De bloemlezer noemt de stukjes graag essays, maar ik zie ook veel verhalen. Ik grijp naar het laatste stukje — ja, ik heb een ongewone manier van lezen — en heb meteen prijs, zo goed is Bomans! In De man met de zwarte das vertelt hij over zijn vader, een strenge, zwijgzame, afwezige man. ‘Wat hij precies van ons verwachtte, daar heb ik geen andere kennis van dan dat het onvervuld bleef.’  Hij vertelt over de laatste keer dat hij z'n vader ziet, Godfried Bomans woont op kamers, zijn Erik⇲ blijkt een verkoopsucces te zijn ‘en ik kon opeens wat eten.’ Vader komt op bezoek: 

We keken elkaar een ogenblik aan. Toen begaf hij zich naar het raam en keek naar buiten. ‘Mooi uitzicht,’ zei hij en draaide zich langzaam om. Ik antwoordde niet. Hij bleef een ogenblik bewegingloos staan en zette toen een fles wijn op tafel. Ik zei nog steeds geen woord. Mijn vader kruiste de handen op de rug en keek strak naar het behang. Zo verliepen enkele seconden. Toen knoopte hij zijn jas dicht en verliet de kamer. Ik hoorde het portier dichtslaan en de auto wegrijden. Enkele dagen later kreeg ik een telegram. Hij was gestorven.

Yes! En waarom is dat zo goed? Joost Prinsen die de bundel samenstelt laat het Bomans zelf zeggen: ‘De beloning van het schrijven zit niet zozeer in het honorarium van de uitgever (want dat is te verwaarlozen) maar in de enorme voldoening die u hebt als u, na lang zoeken, dat wat u wilt zeggen, geformuleerd hebt. Zo, dat de huid van het woord strak om het begrip zit.’ Ja dat is waar.
Flor Vandekerckhove⇲

(°) Godfried Bomans. In alle ernst. De keuze van Joost Prinsen. 213 pp. Uitg. J.M. Meulenoff. 2021.