In memoriam Hilary Mantel

Op 22 september overleed Hilary Mantel↗︎ (°1952-†2022), schrijfster, vooral bekend van haar historische romans. Omdat ik haast nooit historische romans lees — andere evenmin hoor — ken ik haar werk niet goed. Wel heb ik graag De geest geven(°) gelezen, haar memoires. Over dat genre zegt ze in het boek:

Over je eigen verleden schrijven is net zoiets als in het donker door je huis stommelen als er een stop is doorgeslagen en je met je tastende hand naar oriëntatiepunten moet zoeken.

Dat vind ik mooi gezegd en ’t is nog waar ook. Terwijl ik destijds een boek over mijn kinderjaren↗︎ aan 't schrijven was, kon ik die onzekerheid ervaren; na enkele tientallen bladzijden wist ik nog altijd niet welk soort boek het worden zou: autobiografie, memoires, roman fleuve, autofictie… 
In Mantels boek staat nog zoveel meer wat met de stiel te maken heeft. Bijvoorbeeld waar ze de titel — De geest geven — van haar boek expliciteert. Is het waar wat ze daar zegt? Ik denk het wel.

Geesten zijn de rafels en flarden van het leven van alledag, informatie die je verzamelt zonder te weten wat je ermee moet doen, kennis die je niet kunt verwerken, het zijn de kaarten die je uit de kaartenbak hebt gegooid, inktvlekken op het papier.

Zelf noem ik die 'rafels en flarden' niet geesten, maar compost. Voor ik begin te schrijven leg ik een compostbak aan. Wat daar allemaal in gaat? 'Informatie die je verzamelt zonder te weten wat je ermee moet doen', een zootje. Daar groeit uiteindelijk — soms kort nadien, soms na jaren — nieuw leven uit. 
En dan is er nóg een schrijversadvies van Mantel dat ik in toenemende mate ter harte neem:

Denk aan Orwell, die goed proza met een kaal raam vergeleek. Concentreer je op het scherpen van je geheugen en leg je gevoeligheid bloot. Schrap minstens een derde van elke pagina die je schrijft. Probeer geen uitzinnige opsmuk in je zinnen te persen. Denk goed na wat je precies wilt zeggen. Zet het zo krachtig en direct mogelijk op papier. Eet vlees. Drink bloed. Hang je sociale leven aan de wilgen en denk maar niet dat je vriendschappen kunt onderhouden. Sta op in het holst van de nacht en gebruik je bloed als inkt (…)

Dat Orwelladvies heb ik me zodanig eigen gemaakt dat het een verhaal geworden is, een surrealistisch handpalmverhaal. Schrijfadvies wordt plot! Ge moet dat zeker 1s lezen, 't is kort en 't zal u deugd doen, ’t heet gewoon Surrealistisch verhaal↗︎.
Flor Vandekerckhove↗︎

(°) Hilary Mantel in De geest geven. Vertaald door Gerda Baardman en Anne Jongeling. 2016. Uitg. Atlas Contact, A’dam/A’pen. 236 p.

De e-boeken van Flor Vandekerckhove zijn gratis. Mail erom: liefkemores@telenet.be. (Vermeld de titel.)