Oscar Wilde en z’n (door mij moeilijk te begrijpen) verering van the British queen

Hôtel de la Plage bestaat niet meer, Berneval werd tijdens de Tweede Wereldoorlog volledig vernield. Wel bestaat het weggetje nog dat Oscar Wilde nam om naar het strand te trekken, ik loop er in ’s mans voetsporen.

Omwille van zijn homoseksualiteit belandt Oscar Wilde⇲ in 1895 in de gevangenis: twee jaar eenzame opsluiting. De gevolgen zijn enorm: hij wordt ontzet uit de ouderlijke macht, gaat failliet en verliest de auteursrechten op zijn werk. 

[Homoseksualiteit is in Engeland lang verboden⇲. In sommige delen van het Verenigd Koninkrijk gebeurt legalisering pas na 1980 (Noord-Ierland en Schotland.) In Engeland en Wales gebeurt dat in 1967. Wat in Castro’s Cuba enkele decennia duurt — land dat veel wordt aangesproken⇲ op z’n homofobie — duurt in het Verenigd Koninkrijk honderden (!) jaren.]

Na het uitzitten van zijn straf gaat Oscar Wilde in Frankrijk wonen. In Berneval⇲ leeft hij vanaf 1897 onder de schuilnaam Sebastian Melmoth, niemand weet wie hij in werkelijkheid is, de jeugd noemt hem ‘de dikken'. Eerst huurt hij een kamer in het Hotel de la Plage, op zijn kamer hangt een portret van koningin Victoria. Hij brengt zijn bediende mee, ook zijn vrijer komt hem daar opzoeken. Oscar Wilde blijft in Berneval wonen tot 15 september 1897. 

Alin Caillas herinnert zich de Brit (°): 

‘Hij was toen 44 jaar en de gevolgen van losbandigheid en zijn periode in de gevangenis hadden hem veranderd in "de dikken", zoals ik hem toen noemde.’  Hij wordt er anders wel graag gezien: ‘In een dorp met minder dan vijfhonderd inwoners won een gedistingeerde Engelse gentleman die vloeiend Frans sprak, vergezeld van zijn secretaris en een bediende, snel de harten van de inwoners.' 

In dat verhaal duikt 1 en ander op wat ik niet begrijp: hoe kan iemand die failliet is en pas de gevangenis verlaat, plus z’n auteursrechten kwijt is, een hotelkamer en later een chalet huren? Wie betaalt de knecht? Dat onbegrip is weliswaar nog niets vergeleken met wat ik in mij voel opborrelen bij wat hieronder staat.

Op 15 juni 1897 huurt Oscar Wilde in Berneval een chalet. In de tuin organiseert hij een feest ter ere van het gouden jubileum van de Britse koningin Victoria. Begrijp jij dat? Stel je voor dat jij, omwille van je eigenheid, bijvoorbeeld omdat je een ertefretter⇲ bent, in ’t gevang vliegt, failliet verklaard wordt, en daarna in ballingschap moet leven… Zou jij dan een feestje geven voor je vorst, symbool van alles wat je leven verpest heeft? Da’s toch onverstaanbaar!

De jonge knaap Alin Caillas tekent present op het feestje: 

‘Onder begeleiding van onze onderwijzer zaten we rond de met bloemen versierde tafels, onder de slingers en vlaggen. Het middelpunt van de tafel was een enorme cake, een waar meesterwerk, gebakken door de banketbakker van Hôtel de la Plage. (…) Na het eten van de cake vroeg Sebastian Melmoth - Oscar Wilde - aan onze leraar om ons de Marseillaise te laten zingen, wat we zonder al te veel moeite deden. Maar toen meneer Melmoth, om de zaken in evenwicht te brengen, God Save the Queen vroeg, was dat een ander verhaal. We hebben hoe dan ook ons best gedaan, een armzalig best. Toen werden de Engelse en Franse papieren vlaggen uitgedeeld, en na luidkeels "Lang leve de koningin van Engeland" en "Lang leve de president van de republiek" te hebben geroepen, verzamelde ons groepje zich aan het huis van de burgemeester, en zwaaiden we zo goed als we konden onze vlaggen, allemaal schreeuwend "Lang leve de burgemeester!" De burgemeester was totaal verbijsterd.’  

En niet alleen de burgemeester! Na ’t lezen van die getuigenis ben ook ik verbijsterd. Meent Oscar Wilde dat alles? Houdt hij op meesterlijke wijze de zot met het jubileum? Heeft Oscar ze niet allemaal meer op een rijtje? Of hebben de Britten iets wat wij, bewoners van ’t continent, gewoonweg niet kúnnen begrijpen?

Flor Vandekerckhove⇲

Iemand consulteerde ChatGPT, een AI-chatbot die taalverwerking gebruikt om menselijke conversatiedialogen te creëren. Het taalmodel kan vragen beantwoorden en verschillende geschreven inhoud samenstellen, waaronder artikelen, posts op sociale media, essays, code en e-mails. Zo kreeg hij antwoorden op twee vragen die ik in de post stel. (1) op de vraag over de inkomsten van Oscar Wilde, na zijn gevangenschap: ‘In summary, Wilde's sources of income after his imprisonment primarily came from the support of friends, the publication of some of his writings, and occasional speaking engagements. However, these sources were not sufficient to restore him to financial stability, and he struggled with financial difficulties until his death.’ (2) Voor wat betreft zijn (m.i. vreemde) relatie tot koningin Victoria sluit ChatGPT af met: ‘In any case, Wilde's relationship with the Queen and his political stance is a matter of historical interpretation, and there might not be definitive answers regarding his specific views on this matter after his imprisonment.’

[Dit stukje maakt onderdeel uit van een reeks van drie die ik over Berneval-le-Grand post. Het derde deel staat daar⇲, het eerste hier⇲.]

(°) Alin Caillas. Oscar Wilde, tel que je l'ai connu, uitgeverij La Pensée Universelle, Paris. 1971. In ’t Engels vertaalde uittreksels te lezen op de site van Padraig Rooney⇲.