maandag 28 augustus 2023

Poetin stuurt z’n Mercaders op pad

Rechts: Trotski’s moordenaar, Ramón Mercader


De oorlog in Oekraïne en de dood van huurlingenbaas Prigozjin maken dat Rusland hier prominent aanwezig is, soms in krantenstukken die bij mij herinneringen naast de kwestie oproepen. Zo is er in DS van vrijdag een commentaarstuk van de achterkleindochter van Nikita Chroesjtsjov. D’r overgrootvader blijf ik mij herinneren als de man die met zijn schoen protesterend op tafel klopt. Die herinnering is zo levendig omdat ik hem dat zie doen op onze pas aangekochte eerste tv (terzijde: mijn ouders kopen in 1960 een televisie omdat moeder per se koning Boudewijn wil zien trouwen.) Achterkleindochter Nina L. Chroestsjova kent de situatie in Rusland uiteraard goed, niet alleen omdat ze die bestudeert, ook omdat ze een ervaringsdeskundige is: ‘Toen ik opgroeide in het Moskou van Leonid Brezjnev, werden schoolboeken voortdurend herscherven om het almaar veranderende politieke klimaat te weerspiegelen, onder mijn overgrootvader, Nikita Chroesjtsjov, werd de wrede erfenis van Stalin — met name de onrechtmatige dood en opsluiting van miljoenen mensen — onder een vergrootglas gelegd. Tijdens de woelige jaren 30 en 40 verwijderde mijn oma Nina angstvallig de afbeeldingen van vrienden, die plots als ‘staatsvijanden’ werden gebrandmerkt, uit de familiefoto’s.’ De aldaar thans heersende ideologie omschrijft ze mooi als: ‘Christendom in het hart van een oorlogscultus, stalinisme hand in hand met minachting voor Lenin (die de Oekraïense identiteit probeerde te respecteren) en antiwesterse gevoelens naast een opmerkelijk consumentisme.’ 
DM van de daaropvolgende dag heeft het uitgebreid over de vliegtuigcrash van opperhuurling Prigozijn. Ondertitel: Rusland was altijd creatief met tegenstanders uit de weg te ruimen: ‘De bekendste politieke moord uit de Sovjettijd is natuurlijk die op Leon Trotski. De Russische dictator Stalin liet zijn inlichtingendienst meer informatie verzamelen over Trotski dan over Adolf Hitler. Zo geobsedeerd was hij. Een geheim agent kon uiteindelijk in de inner circle van Trotski infiltreren en stak een ijspriem door zijn hoofd. Die agent heette Ramón Mercader. In het Russisch is zijn naam nu een uitdrukking geworden. Als iemand zegt dat hij “een Mercader zal sturen”, dan weet iedereen dat het over een huurmoordenaar gaat.’ Mij laat het denken aan een stukje dat ik tien jaar geleden postte, waarin die Mercader ter sprake komt, ik ben blij dat ik het nog eens kan ophalen: Dieren in marxistische nesten.

Geen opmerkingen: