We zijn allemaal amateurs

Uiterst zeldzame Britse filmposter uit de vroege jaren 50, voor Limelight, een van de laatste films van Charlie Chaplin. Papier bevestigd op dun linnen. Plaatselijk, zeer weinig papierverlies aan de randen. Lichte krasjes, scheurtjes en kreukels. Fantastische staat volgens de ouderdom. Hier te koop⇲ voor € 1.436,95.

In ’t najaar van 2022 ging Tania wandelen in de Pyreneeën. Uitvalsbasis was Ax-les-Thermes⇲. Dagelijks zette ik haar af op de plaats waar ze vertrok en ’s avonds ging ik haar ophalen waar ze er die dag mee ophield. Overdag genoot ik van weldoende warmwaterbronnen⇲ en werkte naarstig voort aan een essay. (°) 

Dit jaar, in oktober 2023, zet Tania haar Pyreneeëntocht voort. Zelf wil ik die warmwaterbronnen nog eens opzoeken en ik plan ook een nieuw essay. Ik heb al een motto. ’t Is over dat laatste dat ik nu iets meer wil vertellen.

Het motto van m’n nieuwe essay is een quote van Charlie Chaplin: ‘That's all any of us are: amateurs. We don't live long enough to be anything else.’ (Dat is al wat wij allemaal zijn: amateurs. We leven niet lang genoeg om iets anders te zijn.) Uit de mond van iemand met zo’n indrukwekkende professionele carrière is ’t een merkwaardige uitspraak. 

M’n essay gaat over wat ik voorlopig ‘professioneel amateurisme’ noem. De quote van Chaplin past dus goed in mijn kraam, maar nu vraag ik me af of Chaplin ook meent wat hij daar zegt. Ik ga op onderzoek.

Charlie Chaplin uit die woorden niet in ’t kader van een interview, de quote is niet de vrucht van ’s mans publieke nadenken over de spanning tussen amateurisme en professioneel vakmanschap. ’t Zijn woorden die hij in de mond legt van een filmpersonage uit Limelight⇲. Chaplin regisseert de film, hij schrijft het script (en de muziek!) en hij speelt zelf de rol van Calvero, een op z’n retour zijnde komiek. (Het thema van de film is ook dat van een kort Bukowski-verhaal⇲ waarover ik onlangs iets postte.) ’t Is Calvero die zegt: That's all any of us are: amateurs. We don't live long enough to be anything else.’  Is dat ook wat Charlie Chaplin zelf denkt? Dat zou best kunnen, leer ik van een interessante introductie⇲. Chaplin distilleert het script uit een zelfgeschreven roman. In 100.000 woorden verhaalt hij daarin ervaringen van bestaande personages uit de showbiz, die hij mengt met eigen familiehistories. ’t Is bijgevolg niet vergezocht te stellen dat de woorden van Calvero overeenstemmen met de ideeën van degene die ze schrijft. 

We zijn allemaal amateurs, ’t leven is te kort om meer dan dat te zijn! Zelf vind ik dat een krachtige uitspraak, hij definieert me ook als de 'professionele amateur' die ik ben: altijd lerend, zonder financiële verwachtingen, wars van de alomaanwezige markteconomie, beseffend dat het nooit perfect zal zijn, maar ook wetend dat het almaar beter wordt. Toen ik in 1988 begon met schrijven, vond ik dat geweldig. Als ik nu terugkijk op dat werk, zie ik hoe slecht het is. In 2012 publiceert C&DV-productions mijn roman Amandine. De publicatie vindt veel weerklank: het boek levert me een hele bladzijde in De Standaard op, brengt me naar de regionale televisie Focus, en naar Klara, nationale radio. De uitgever leidt me, lezingen organiserend, ’t land rond en in een mum van tijd is dat boek uitverkocht. Men zegt⇲ dat Amandine mijn magnum opus is, zelf denk ik daar vandaag toch anders over. Later zal ik hetzelfde denken over wat ik vandaag schrijf. Da’s in orde: ik blijf groeien, ik hoef me van het literaire veld niets aan te trekken, ik ben een amateur die op professionele wijze bezig blijft.

Flor Vandekerckhove⇲

(°) Als de muziekwijze verandert, wankelen de stadsmuren. Net als de e-boeken (pdf) van De Lachende Visch is ook dit essay gratis voor wie erom vraagt. Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be⇲.