In Dormir c’est mourir un peu↗︎ maak ik m’n voornemen bekend om een aantal posts aan het fenomeen van het overlijden te wijden, iets waarmee we allemaal te maken hebben. Ik heb al enkele stukjes gepubliceerd in een soort omtrekkende beweging. Het meest recente is een luisterlied waarin ik over mijn eigen verscheiden vertel, De laatste roker↗︎, op muziek van Guido Devos↗︎. Die post wordt voorafgegaan door een meditatie over het verouderingsproces, onder de indringende vraag Zijn we aan 't verkruimelen?↗︎ en een bangelijk overzicht van de jongste Overlijdensberichten↗︎. Veel voorbereiding dus, maar nu het echte werk. Hoe zijn schrijvers, dichters en kunstenaars daar feitelijk mee omgegaan, Dylan Thomas bijvoorbeeld, die daar een uitgesproken mening over had.
Dylan Thomas↗︎, een van de populairste hedendaagse dichters, sterft op 9 november 1953. Zijn bekendste gedicht: ‘Do not go gentle into that good night’↗︎. Daarin stelt de spreker dat oude mensen de dood zo sterk mogelijk moeten weerstaan. Zo’n oude mens moet, zegt Dylan Thomas, de wereld schoppend & schreeuwend verlaten, woedend omdat hij moet sterven.
Verdwijn niet vredig in die goedertieren nacht,
De ouderdom moet laaien – ‘t is nog niet voorbij;
Blijf tieren tegen ‘t lot dat alle vuurgloed wacht.
De dichter heeft bij wijze van spreken gemakkelijk praten, hij wordt amper 39— op die leeftijd moet ik nog beginnen schrijven. Heeft hij schoppend & schreeuwend het leven verlaten? Eerder zwalpend & zwenkend, verneem ik al lezend.(°)
31 oktober 1953 — 10 dagen voor zijn dood wordt de dichter door een privédetective gevolgd. Time Magazine huurt die in omdat Dylan Thomas een proces tegen het tijdschrift aanspant. Dat heeft hem een rokkenjager en een dronkaard genoemd. Wat, zo weet iedereen, hij daadwerkelijk ook is.
4 november 1953 — Dylan Thomas heeft enkele cocktails gedronken en ligt naast zijn maîtresse, Liz Reitell, te slapen. Om twee uur ’s nachts wordt hij wakker en trekt de straat op. Wanneer hij terugkeert, zegt hij tegen Liz: ‘Ik heb achttien glazen pure whisky gedronken, ik denk dat het een record is.’ ’s Avonds valt hij in coma.
7 november 1953 — Dylans echtgenote, Caitlin, komt uit Wales naar New York. Ze roept: ‘Is die verdomde vent dood of leeft hij nog?’ Omdat iedereen door ’t raam naar haar staat te kijken, wil ze een liefdevol gebaar stellen, haar armen om hem heen slaan, maar in haar dronkenschap valt ze bovenop hem. Bij haar volgende bezoek gooit ze een kruisbeeld aan diggelen, ze stoot een Mariabeeld omver, bijt een verpleegster in de hand. Het lijkt er wel op dat zij plaatsvervangend zijn Do not go gentle into that good night naleeft. Ze wordt in een dwangbuis afgevoerd. Vanuit Wales had ze hem nog maar pas een brief geschreven.
Ik wist dat je wanstaltig zwak was, een ontrouwe zuiplap en een geboren leugenaar, maar ik heb er langer voor nodig gehad om te beseffen dat je naast die onvergeeflijke eigenschappen ook een gierige rotzak bent (…) Er is niet één vrouw in de schepping, echt niet één, die zo slecht behandeld is als ik, maar eindelijk is het voorbij (…)
Dylan Thomas ligt begraven Wales, op ’t kerkhofje van Laugharne. Op zijn begrafenis vloeit de drank rijkelijk, er wordt gevochten. Iemand steelt enkele paperassen uit zijn schrijversstuurtje, achter Dylans huis aan het water↗︎. Van Dylans laatste dagen wordt een televisiefilm gemaakt: A Poet In New York↗︎.
(°) In Katie Roiphe. Het uur van het violet, Grote schrijvers in hun laatste dagen. Vertaald door Anne Jongeling. 300 p. Overamstel Uitgevers. 2017.
Wie ‘op Facebook zit’, moet daar eens naar Flor in spoken word kijken. Daar hoort ge mij verhalen declameren, ondersteund door passende beelden en muziek. En nu moet ge 1s goed luisteren: sinds kort speel ik die muziek zelf — ik die nooit eerder een instrument ter hand nam! — en wel op de strumstick↗︎, instrument waarvan ik tot voor kort nooit gehoord had. Wie 'op Facebook zit', klikt hier↗︎.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten