 |
| Kunst uit Blakes First Book of Urizen (1796). Midden. Cover van het boek (°) van John Higgs. Rechts: Kunst uit Blakes America: A Prophecy (1793). |
Zelf leer ik William Blake↗︎ (1757-1827) kennen via Patti Smith die hem hoog in ’t vaandel draagt. Wat hen bindt staat in Patti Smith & William Blake↗︎. Van haar interpretatie van Blakes The Tyger maakte ik een vertaling, u hoort ons samen — Jawel, Patti en ik — in De tieger↗︎. Zij staat niet alleen in haar appreciatie voor Blake. De man wordt regelmatig ‘herontdekt’, te beginnen met de prerafaëlitische beweging in de jaren 1860, een klassieke componist zoals Benjamin Britten, members van de tegencultuur uit de jaren zestig, kleppers als Allen Ginsberg en Bob Dylan. Twee bekende grafic novellists, Alan Moore↗︎ en Neil Gaiman↗︎, vinden ook inspiratie bij Blake.
En zeggen dat die mens in een ongemarkeerd graf op een armenkerkhof terecht komt. Begin december 1827 verzamelt een kleine groep rouwenden zich op een heuvel, ten noorden van de Londense stadsgrenzen, om daar de pauper te begraven. Inmiddels heeft men de plek proberen te traceren en daar waar men het graf vermoedt ligt nu een gedenksteen.
Jeremy Deller die in 2004 de Turner prize wint↗︎ zegt over Blake:
Hij was met niemand echt vergelijkbaar en hij maakte geen deel uit van een gevestigde orde, je zou hem bijna een outsider-artiest noemen. Maar van alle kunstenaars uit die tijd is hij degene die nu een enorme aantrekkingskracht op kunstenaars heeft, vanwege de manier waarop hij schreef en de ambitie van zijn werk.
John Higgs (°) plaatst hem in de turbulente politieke en religieuze context van zijn tijd: Franse en Amerikaanse revoluties, beginnende industrialisatie, anti-katholieke rellen, komst van de Romantiek… Zelf word ik in Higgs’ boek vooral geboeid door een technische uitvinding, die Blake als ’t ware tot voorloper maakt van de blogger die ik ben. De etser die hij is verdient nauwelijks de kost, juist omdat etsen een complexe, tijdrovende bezigheid is. Waardoor hem ook nog eens geen tijd rest voor zijn eigen kunst. Dus zoekt Blake naar een techniek die hetzelfde resultaat geeft, minder tijd vergt, minder moeite. In plaats van de vorm op etsplaten te snijden, schildert hij rechtstreeks op het koper met ganzenveer of borstel, gedrenkt in zuurbestendige vernis. Als hij de plaat daarna in zuur baadt, wordt het geschilderde reliëf zichtbaar. De nieuwe techniek geeft Blake volledige controle over de productie. Plots kan hij tekst en afbeelding op één pagina combineren, in één enkel proces, wat met traditioneel graveren niet kon. (Zijn uitvinding plaatst hem voor een extra uitdaging: omdat de afdruk gemaakt wordt door een plaat op papier te drukken, wordt elke tekst achterstevoren afgedrukt. Dus leert hij spiegelschrijven.)
Zijn creativiteit krijgt nu de vrije loop. Het nieuwe procedé stelt hem in staat te produceren tegen een kwart van de kosten. Het is een eenmansoperatie geworden, daar waar eerst hele teams van ambachtslieden nodig waren, elk met een verschillende opleiding, met verschillende gereedschappen, werkend in verschillende werkplaatsen. ’t Is niet dat ik me met de grote Blake wil vergelijken, maar de uitschakeling van tussenpersonen en omslachtig productiewerk… herken ik bij mezelf (weg met redacteuren, drukkers, uitgevers en distributeurs.) Eeuwen voor het bestaan van de blog schiep William Blake al een autonoom platform om zijn creatieve werk te delen.
(°) John Higgs. William Blake vs the world. 400 ps. Pegasus books. 2022. ISBN13: 9781639361533
Sinds kort is er op Facebook een pagina Flor in spoken word. Hij dient om de gedeclameerde versies van mijn verhalen beter kenbaar te maken. Wie op Facebook zit, klikt hier↗︎.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten