vrijdag 26 augustus 2022

Dood op de pot

Links: Bacon en zijn minnaar George Dyer, (The John Deakin Archove/Getty Images). 
Rechts. Detail van Triptych May—June 1973↗︎, waarin Bacon Dyers dood vereeuwigt. 


Deze zomer denk ik na over datgene wat ons allen hoogstpersoonlijk te wachten staat: het eigen overlijden. Ge zult zeggen: is dat daar nu wel het seizoen voor, alles groeit & bloeit? Maar ook gij zult toegeven dat de dood geen rekening met de seizoenen houdt. En ik kom in dit mooie weer vooral onder de indruk van de overlijdens die mij bericht worden↗︎. Hoe dan ook, de vrucht van mijn nadenken terzake — al 15 posts — staat onder het label ‘memento mori’ in de alfabetische lijst, ter rechterzijde van dit stukje.

Niet dat we ’t door de bank voor ’t kiezen hebben, maar doodgaan kan op velerlei wijze. George Dyer↗︎ (1934-1971) is een minnaar van Francis Bacon↗︎, hij is diens muze en model; dat laatste bijvoorbeeld voor de indrukwekkende triptiek Three Studies of the Male Back↗︎ uit 1970. George kiest wél de manier waarop hij sterft. En zijn keuze brengt nogal wat volk in verlegenheid. 
Bacon, schilderend rijk geworden, viert zijn succes met wilde feesten. Dyer, een dief uit de laagste maatschappelijke klassen, wordt deel van de bohemia rond Bacon. Gaandeweg verandert hij van een knappe, goedgeklede gangster in een depressieve alcoholist. Ruzies, verzoeningen, wilde seks, afstotingen, een knipperlichtrelatie in neergaande lijn, ge weet hoe ’t gaat. 
Wanneer Bacon in 1971 in Parijs een grote retrospectieve tentoonstelling aangeboden krijgt, gaat Dyer mee. Hun relatie is dan wel zo goed als over, maar Dyer wil nog eens de schilderijen zien waarvoor hij model gestaan heeft. In Parijs krijgen de twee ruzie. Het is twee dagen voor de opening en ze gaan — kwaad — elk naar hun eigen kamer. Daar treft men Dyer ’s anderendaags dood aan op ’t WC. Zelfmoord door overdosis.
De Franse president Georges Pompidou zal de tentoonstelling openen. Francis Bacon zal hem rondleiden. De zelfmoord van Dyer is bijgevolg zeer onwelkom. Bacons entourage werkt met de Franse autoriteiten en ’t hotel samen om de zelfmoord tot na de opening geheim te houden. The Show Must Go On! Als een volmaakte gastheer leidt Bacon de president rond, ook langs de schilderijen waarvoor Dyer model gestaan heeft.
Heeft Dyer zijn zelfgekozen dood als sabotage bedoeld, als wraak? Is ‘t puur verdriet? Was Dyer het verslaafde leven 'gewoon' beu? We weten alleen dat Francis Bacon Dyers dood in weer een nieuwe triptiek vereeuwigt: Triptych May—June 1973↗︎, ik plaats de afbeelding hieronder.
Flor Vandekerckhove↗︎

Geen opmerkingen: