De e-boeken (pdf) van De Lachende Visch zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be⇲. |
* In DLVuurtorenwachter plaatst Flor Vandekerckhove sinds 1988 columns, herinneringen, leesnotities, (mini-)essays, polemieken, verhalen, gedichten… ****************** ************* 'Deze vuurtoren belicht de verdwijnende wereld van een babyboomer/soixantehuitard.' ******************* ****
donderdag 31 oktober 2024
Een berg sentiment
woensdag 30 oktober 2024
Wat bezielt die Oostendse flikken eigenlijk?!
2020 is ook het jaar waarin een Oostendse flik mij van de weg haalde omdat hij vond dat ik achter ’t stuur aan ’t telefoneren was. Ten onrechte en dat zei ik die mens ook: ‘Kijk in mijn telefoon. Daarin kan je zien wanneer ik voor ’t laatst gebeld heb, wanneer iemand mij voor ’t laatst gebeld heeft, wanneer ik voor ’t laatst een sms verstuurd/ontvangen heb. Je mag alles bekijken.’ Dat vond hij onnodig, zijn vaststelling volstond. Op die dag maakte ik persoonlijk kennis met de pestende pretentie van het Oostendse politiekorps. Wat een arrogantie! Ik kan me wel voorstellen wat het voor K. geweest is om in 't vizier van zo'n bende pesters terecht te komen.
In 2020 schreef ik ook Grinderman ontwapend waarin ik luid verkondig wat die flik me aan inzicht had bijgebracht en ik nam me voor om daar, zolang ik leef, jaarlijks op terug te komen. Dus! Hecht ik geloof aan wat K. beweerde over het pestgedrag in ’t Oostendse politiekorps? Ik geloof haar heel zeker, meer zelfs:
Voortaan hecht ik geloof aan elkeen die zegt dat hij door zo’n GrindermanRacistisch werd behandeld en ik geloof elkeen die zegt dat hij zonderReden door zo’n aapmens in elkaar geslagen werd en ik geloof henVanaf heden onvoorwaardelijk want ’t zijn waarlijk apen met een wapen
dinsdag 29 oktober 2024
Meer moet dat niet zijn
Grafstenen op de Westerbegraafplaats van Gent. Doordat de burgemeester in de XIXde eeuw besliste dat ook niet-katholieken, en dus ook protestanten, er begraven mochten worden, werd de begraafplaats in de volksmond al vlug ‘het geuzenkerkhof’ genoemd. Rechts: Frank Depreitere, animator van de Gentse Persblog (foto Wim Depoortere.) |
Daardoor komt het dat De Laatste Vuurtorenwachter zijn licht al eens op Gent richt, wat soms een stukje oplevert, inmiddels zijn dat er al zo'n zeventig. Soms word ik daarin geholpen door de persblog.be van Frank Depreitere, een mens met een eigenzinnige kijk op Gent.
Kijk, nu doet hij het weer. November nadert, november dodenmaand, daar wil ik iets over schrijven. Vaag herinner ik me een indrukwekkend grote Gentse begraafplaats waar we in november naar de graven van mama’s overleden familie gingen zoeken. In Franks Persblog stoot ik op een foto van de Westerbegraafplaats. Daar toont hij me een grafsteen die me aan de parler-vrai van de Gentenaars herinnert. De overledene neemt zijn onverbloemde mening mee in het graf: NADA, NOPPES. 'ER IS HELEMAAL NIETS'.
Flor Vandekerckhove⇲
De e-boeken (pdf) van De Lachende Visch zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be⇲. |
maandag 28 oktober 2024
De Sex Pistols en ik
Of ’t voor Allen Ginsberg ook zo was, weet ik niet, maar voor mij is ’t experiment het belangrijkste, zowel voor de oneliners als voor ’t declameren op YouTube, ik ben een zoekende mens. Van de oneliner die ik u vandaag presenteer, bestaan daardoor een aantal declamatievarianten. In een ervan zing ik de oneliner op oud-Vlaamse wijze, daar keken eerder al 108 mensen naar; er bestaat ook een versie waarin ik aan zingzeggen doe (al 331 kijkers), maar de versie die ik vandaag presenteer is deze waar ik de oneliner samen met de Sex Pistols declameer. Ja, er mag gelachen worden, ook in de literatuur.
Flor Vandekerckhove ↱
De oneliner en de Sex Pistols
www.youtube.com/watch?v=GwdC703bmdg
De digitale publicaties (pdf en EPUB) van De Lachende Visch zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel: in dit geval ‘200’, dan begrijp ik het wel.): liefkemores@telenet.be⇲. |
zondag 27 oktober 2024
Een cheque van 5000 frank
Het gebouw van de Oostendse kredietbank, op de hoek Karel Janssenslaan en Hendrik Serruyslaan (foto uit 1952). Nu staat daar een flatgebouw. |
Flor Vandekerckhove↱
zaterdag 26 oktober 2024
De mama en de sjah
De sjah van Iran bezoekt op 15 mei 1960 Oostende. Kan iemand me zeggen wie hem op de foto bloemen overhandigt? |
Robert Devisch↱ woonde met zijn familie in een tweewoonst in de Bredense Zeelaan (Norbert Olders↱ herinnert zich dat de andere kant bewoond werd door het gezin van schoolmakker Vincent Wtterwulghe↱.) Bij Robert Devisch kwamen Norbert en ik aan huis. Dat menage oogde rommelig, niets wees op voornaamheid, behalve één foto die ik me meer dan zestig jaar later nog herinner. Daarop zien we de sjah van Perzië↱ die in een open wagen rondgereden wordt en daarnaast lacht moeder Devisch die hem een bloementuil overhandigt. Het beeld is in mijn hoofd verankerd, samen met de vraag: wat had deze eenvoudige huisvrouw met die verre vorst van doen?
Aan Robert Devisch kan ik het niet meer vragen, hij is overleden. Ik raadpleeg het internet en passeer alzo 22 foto's↱ die me de sjah tonen terwijl hij in 1966 Oostende bezoekt. Daarna kan ik een tekst downloaden↱ waarin Philippe Menu in 1998 alles, maar werkelijk alles, over dat bezoek vertelt, afsluitend met: ‘De stad Oostende heeft dit bezoek met de nodige luister omhangen, vooral rekening houdend met de korte duur ervan. Velen hebben gratis bijgedragen tot het welslagen ervan.’
Was moeder Devisch een van die velen die gratis bijdroegen? Ik keer terug naar de fotoverzameling, meer bepaald naar die ene foto waarop iemand de sjah bloemen overhandigt. Ik herken er moeder Devisch niet in. Is zij het? Is ’t iemand anders? Ben ik eens te meer slachtoffer van een herinneringsvervalsing↱, iets wat me regelmatig parten speelt? Zo herinner ik me pokerspelletjes met Caroline Slabbinck↱ die nooit plaatsvonden en een kapsalon ten huize van Freddy Buffel↱, dat nooit heeft bestaan. En zo herinner ik me misschien verkeerdelijk moeder Devisch die bloemen aan de sjah overhandigt.
vrijdag 25 oktober 2024
Iets waarin Jan Deconynck voorkomt
Ik ken Jan al lang, ik ken hem intenser dan Linda die ik alleen van horen zeggen ken, er is een tijd geweest dat ik me fluitend naar diens tentoonstellingen begaf. Ik heb werk van hem in huis. Dat heet Dame met dode vogel en maakt deel uit van een aantal oefeningen waarin Deconynck de klassieke schilderkunst bevraagt. Zo is Dame met dode vogel verwant aan Het meisje met de dode vogel⇲, schilderij uit de zestiende eeuw. Zeer interessant: als alles al geschilderd is, wat valt dan nog te schilderen? En ook: hoe valt dan nog te schilderen?
Ik weet dat Jan graag het terrein van de schilderkunst verlaat (thuis heeft hij een vleugel staan) en ik begrijp dat het voor een schilder verademend is om ‘eens iets anders’ te doen, een partijtje voetbal spelen⇲ bijvoorbeeld. Van Stefaan Pennynck verneem ik nu dat Deconynck een boek geschreven heeft: Zwemmen in 1970. (°) Zijn tweede al, zegt Marc Loy.
Zwemmen is, schrijft Stefaan, ‘een originele Bildungsroman, geschreven in een expressionistische stijl en met een symbolistische structuur.’ Mij leert Pennyncks lange introductie vooral dat Deconynck met dit boekje het spectaculair groeiende peloton vervoegt dat ik graag met de kermiskoers⇲ vergelijk.
Ik zie dat ik pedant aan ’t worden ben, wat het verhaal nooit ten goede komt. Kan ik de situatie op de valreep redden? Simon Carmiggelt⇲ snelt me te hulp. Ik neem een stukje uit twee verschillende Kroeglopen-cursiefjes en kleef ze aan elkaar, er ontstaat een kort prozagedicht, een antwoord van het genre Dame met dode vogel: als alles al geschreven is, wat/hoe valt dan nog te schrijven.
En toen gaf hij me opeens de hand. Dat had hij nog nooit gedaan in al die jaren. Toen vroeg hij naar de heer Woen. En hij gaf de heer Woen ook de hand. En de volgende dag ging hij dood. Het regende hevig. Dat was wel fijn.
donderdag 24 oktober 2024
Velerlei maquis
Zo vlot als ’t boven op die berg in mijn hoofd gebeurt, zo aarzelend vindt het daarna een weg naar het witte blad, in mijn geval dit scherm (zei Raymond van het Groenewoud al niet: ‘In mijn hoofd is alles heel eenvoudig.’⇲) Maar kijk, ik ben inmiddels weer thuis en trots meld ik u de publicatie van Velerlei maquis, essay dat cirkelt rond het maquismoment van bekende modernistische schrijvers.
Flor Vandekerckhove⇲
dinsdag 22 oktober 2024
Wondermooi Hendaye aan de Golf van Biskaje
Links. ’s Avonds trakteert Hendaye je op een feeëriek beeld. Achter mij ligt de monding van de rivier Bidasoa⇲ in de Golf van Biskaje⇲, tegen de grens met Spanje. De lichtjes aan de overkant van de baai zijn deze van Irún⇲ in Spaans Baskenland. Rechts: het huis dat Pierre Loti tot aan zijn dood in Hendaye bewoonde. |
Mij geeft het de gelegenheid om er een en ander te bekijken. Zie me daar zitten op een muurtje aan de rand van de baai die Frankrijk van Spanje scheidt. De lichtjes op de achtergrond zijn die van Irún⇲ in Spaans Baskenland. En dit kan ik al zeggen: Hendaye is waarlijk zo mooi als dat fotootje laat vermoeden.
Ik zie dat Pierre Loti⇲ in Hendaye gestorven is, Franse schrijver die ik een beetje ken. Dat laatste komt doordat hij auteur is van Pêcheur d’Islande⇲, vissersroman en verplichte literatuur⇲ voor de redacteur van Het Visserijblad⇲, die ik in 1988 geworden was.
Ik haal het ferm vergeelde boekje uit de kast en herinner me meteen Gaud. Verliefd als ze is, wacht ze, uitkijkend over de zee, op de terugkeer van IJslandvaarder Yann, maarrrr: ‘Hij is nooit meer teruggekomen. Op een nacht in augustus had hij daar, voor de kust van het donkere IJsland, te midden van een groot lawaai van woede zijn huwelijk met de zee gevierd, met de zee die ooit ook zijn voedster was geweest; zij was het die hem had gewiegd, die van hem een grote en sterke tiener had gemaakt - en vervolgens had ze hem, in zijn verbazingwekkende mannelijkheid, alleen voor zichzelf teruggenomen. (…) Hij, die zich Gaud, zijn vleselijke vrouw, herinnerde, had zichzelf in een gigantisch gevecht tegen deze grafbruid verdedigd. Tot het moment dat hij zichzelf in de steek liet, zijn armen open om haar te ontvangen, met een diepe kreet als een brullende stier, zijn mond al gevuld met water; armen open, uitgestrekt en voor altijd verstijfd.’ (°)
Pierre Loti schreef niet alleen over ’t zeemansleven, hij was ook een zeeman. Wanneer hij in 1891 het bevel over een kanonneerboot op zich neemt, komt een einde van zijn vaarcarrière. De kanonneerboot is gestationeerd in Hendaye, vanuit een huis aan de rand van de riviermonding kan hij het schip in ’t oog houden. Op 10 juni 1923 sterft hij in dat huis.
Flor Vandekerckhove⇲
maandag 21 oktober 2024
Herinneringen aan Aïnhoa
Links: het plein waarop ook vandaag nog pelota gespeeld wordt. Op de achtergrond de kerk. Rechts: Chicuito, kampioen van Frankrijk, met in zijn hand de cesta. |
Nu iets over het plein dat er vandaag nog altijd op dezelfde manier bijligt. Dat dient uitsluitend voor ’t spelen van Pelota, typisch Baskisch balspel waarvan wij, onwetenden, zeggen dat het ietwat op squash lijkt. Je speelt het met de blote hand, met een palet of met een cesta, soort korf waarmee je de bal… Wie meer wil weten wend de steven naar Wikipedia⇲ die het uitlegt. Terwijl wij daar op het terras zitten, treedt het plaatselijke schooltje aan, allemaal pelotaspelers in de dop, die er een oefenpartijtje van maken, sommigen met de blote hand, anderen met de pelata en de kampioenen in spe met zo’n rare cesta. Wat ons leert dat pelota niet alleen maar folklore is, pelota leeft!
Waarna we ons naar de kerk begeven. Tania vindt dat maar een donker hol, zegt ze, maar ze verandert van gedacht wanneer een oude seut een euro in de gleuf van soortement juke box steekt, waarna zich in die kerk een waar klank- en lichtspel ontplooit, waarbij het retabel⇲ in volle glorie oplicht en een koor van wel tien sœurs sourires er een walsje bij zingt. Mijn dag kan niet meer stuk, ook omdat we bij ’t verlaten van Aïnhoa op een muur stoten waarop INDEPENDENTZIA SOZIALISMOA gekalkt staat.
Flor Vandekerckhove⇲
zondag 6 oktober 2024
Songs uit de kelder van het collectieve geheugen ophalen
Bob Dylan in een montage voor de Big Pink, huis waarin hij zich met The Band terugtrok om er, ongezien door de wereld, vrij te kunnen creëren. Ik zie dat je het nu nog altijd als vakantiehuis⇲ kunt huren. |
Bob Dylan bereidt daar de jaren zeventig voor, jaren die Marshall Berman⇲ in zijn magistrale boek over de moderniteit titelt als Bringing It All Home, ook naam van een album uit de sixties van Dylan. Berman: ‘Dit briljante album, misschien wel Dylans beste, zit vol surrealistisch radicalisme van eind jaren 60. Tegelijkertijd drukken de titel en de titels van sommige nummers (…) een intense band uit met het verleden, ouders, thuis, die bijna volledig ontbrak in de cultuur van de jaren zestig, maar een decennium later centraal aanwezig is. Dit album kan vandaag de dag opnieuw worden ervaren als een dialoog tussen de jaren 60 en de jaren 70. (…)’ Wat Dylan en zijn muzikanten daar doen is het oude Amerika ophalen om het in het modernisme te integreren. Want ook dat zegt Berman: ’Hedendaagse modernisten dringen er niet langer op aan, zoals de modernisten van vroeger zo vaak deden, dat we moeten ophouden Joods, zwart, Italiaans of wat dan ook te zijn om modern te zijn.’ (°)
Wat er uit die kelder tevoorschijn kwam, wordt nog ’t best verwoord in een citaat uit 1944: ‘… een van ’s werelds fascinerendste verhalen [is] dat van het geheime, of niet-officiële, muzikale leven van dit land. Het lijkt erop dat het allemaal verband houdt met afwijkende religieuze meningen. Het omvat evenveel afwijkende meningen van het officiële Amerika als van het officiële Europa. Het is gebaseerd op het voorrecht van elke mens om God te loven, maar even goed om een juffrouw het hof te maken, met zelfgekozen songs. Tweehonderd jaar lang heeft het institutionele bemiddeling in de cultuur geweigerd, net zoals het ook de noodzaak van institutionele bemiddeling voor zieleheil heeft ontkend. Als gevolg hiervan hebben we een verzameling Britse songs die de pogingen van kerken, staten en scholen heeft overleefd – want alle hebben ze geprobeerd – om het te doden.’ (°°°)
Flor Vandekerckhove⇲
zaterdag 5 oktober 2024
Honger en dorst
Foto facebookpagina Frituur Elga⇲. |
Uit A Tale of Two Cities. Charles Dickens
Eileen Myles beschrijft die tijd in Chelsea Girls: ‘Alleen dronken worden en verliefd zijn vond ik leuk. Als ik geen van beide was, had ik alleen geld nodig voor mijn huur, sigaretten en koffie, makkelijk zat.’ (°) George Brassens bezingt die periode in Les copains d’abord⇲. En er bestaat ook een prachtig Vlaams lied over: De fanfare van honger en dorst⇲, meesterlijke song van Lieven Tavernier, even meesterlijk vertolkt door Jan de Wilde.
Aan die song moest ik weer denken toen ik al scrollend op de Gentse persblog⇲ van Frank Depreitere⇲ stootte. Deze keer had hij het daar over Elga, ‘oer-moeder van de Gentse frietenbak’:
We hadden geen geld om eten te kopenmaar wisten voor alles het beste adres.Mosselen bij Leentje en frieten bij Elgaen Annie bewaarde voor ons wel een fles.En iedere nacht, nog net voor het slapen,de laatste vijf frank in Eddies jukebox.A hard rain's gonna fall zong’n we samenMet de fanfare van honger en dorst
Aan de wand schilderijen, realistische stijl. In de jukebox Je ne regrette rien. Duvel. Waard Eddy wordt geassisteerd door iemand die we Kleine Eddy noemen. Alle mannen hebben baarden, alle vrouwen dragen rolkraagtruien. Wie me hebben wil, komt me daar opzoeken. Dat doet ook JP. Eddy speelt rechtopstaand kaart aan de toog, hij ziet JP rondkijken en wil weten wie hij zoekt. Zegt JP: ‘Ik zoek iemand met een baard.’ Twintig vingers gaan de lucht in.
wij waren jongnog onbezonnen& gij waart toen al oudverdiende al jaren ’t zout op uw patattenmet zattendie nog rap een hongerke wilden stillenvoor ze thuis toch maar naar hun kloten kregen
wij bakten het bruin& gij bouletten, satés & frietenmet stoverij & mayonaiseom vier uur ’s nachts& doe daar maar een pintje bij!
wat ouweventenblues & een goestingskenooit nog echt honger & nooit nog echt dorstis wat er overblijft nu gij er niet meer zijt& een stuk van mijn jeugd moogt inpakkenom mee te nemen
vrijdag 4 oktober 2024
Mijn herinneringen aan het lunapark
De foto komt van het profiel van de FB-groep Bredene Retro, de herinneringen zijn van mij. Links op de foto: toegang tot dancing Wig Wam. Rechts: openstaand portaal van het lunapark.
Flor Vandekerckhove⇲
donderdag 3 oktober 2024
Droom, honderd woorden
Sinds mijn beslissing om alleen nog digitaal te publiceren, experimenteer ik met verhaalvormen die erg geschikt zijn voor internetlezers waarvan men zegt dat ze een korte spanningsboog hebben. Zo’n lezers surfen van ’t een naar ’t ander over het net, ze scrollen en swipen, blijven nergens lang hangen. Drabbles⇲ zijn erg geschikt voor zo’n lezers: het verhaal is extreem kort, de eis van beperking tot 100 woorden verplicht de schrijver om to the point te blijven, je leest het verhaal in een oogopslag. Meer van dat? De e-boeken (pdf) van uitgeverij De Lachende Visch zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be⇲. |
woensdag 2 oktober 2024
Met Graham Greene naar Havana
Flor Vandekerckhove⇲
dinsdag 1 oktober 2024
Henri Rochefort of hoe je op papier driftig tekeergaat tegen ‘de elite’
Jan van Beers. Portret van Henri Rochefort⇲. 1850. Schilderij in het bezit van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. |
“Wat ik heb verworven, heb ik verkregen via mijn geschriften; niet door de miljoenen pamfletten die gratis verspreid werden onder de hongerigen en de onderdrukten, maar door honderdduizenden exemplaren die verkocht werden aan de weldoorvoede burgerij. . . . Weet je dan nog niet,” zei X, “dat een luie en egoïstische klasse graag ziet dat onheil wordt aangericht, zelfs als dat op haar kosten gebeurt? Omdat haar eigen leven uit pose en gebaar bestaat, beseft ze de kracht en het gevaar niet van een echte beweging en van woorden die geen schijnbetekenis hebben. Het is allemaal plezier en sentiment. (…) De demagoog neemt de liefhebbers van emotie met zich mee. Amateurisme in dit, dat en nog wat anders is een heerlijk gemakkelijke manier om de tijd te doden en je eigen ijdelheid te voeden – de dwaze ijdelheid om op de hoogte te zijn van de ideeën van overmorgen.”
(°) Vlad Solomon. Talking Lightly About Serious Things. Henri Rochefort and the Origins of French Populism. Hier in The Public Domain Review⇲.