Een andere manier van lezen

ER IS IETS met de manier waarop ik boeken lees. Ik lees enkele bladzijden en kijk dan halverwege het boek of de manier van schrijven daar nog klopt. Of ik lees hier en daar enkele bladzijden. Zodra ik goed begrijp hoe de schrijver het aan boord legt, leg ik het boek terzijde om het niet meer aan te raken, of toch niet meteen.

Ik ben daar een beetje beschaamd over, want het levert een kast vol halfgelezen boeken op, waarvoor ik desalniettemin de volle pot betaald heb. ’t Is dan ook een manier van lezen die, zo vermoed ik, weinig bijval kent.

Een alleenstaand geval ben ik echter niet. Ik verkeer zelfs in goed gezelschap; meer bepaald in dat van Lydia Davis, een van de grootmeesters van het handpalmverhaal.

In een stukje dat ze in the Paris Review publiceert, verneem ik dat ze krek hetzelfde doet. Ik vertaal:

‘Het was het eerste van de lange lijst van boeken die ik nooit uitgelezen heb. (…) Bij een boek dat me (…) enthousiasmeerde of inspireerde door de manier waarop het geschreven was, zou ik dat meestal niet doen. Ik zou net genoeg lezen om de aard van het boek te absorberen, de aanpak te begrijpen, geprikkeld te raken door de textuur van het schrijven en dan zou ik het boek terzijde leggen. Ik denk niet dat dit louter uit luiheid of afleiding kwam. Er is een echt verschil tussen een onuitgelezen en een tot het einde toe gelezen boek. Een tot het einde toe gelezen boek geeft iemand een duidelijk idee van het geheel van het boek, de algehele structuur en volledige inhoud, en dat is één gevoel voor een boek, een vollediger gevoel, zou je kunnen zeggen. Maar een onuitgelezen boek geeft je het gevoel dat je achteraf voor altijd in dat boek blijft zitten, dat je er deel van uitmaakt, erin leeft, de ervaring ervan voortzet, en dat de verdere voortgang en conclusie voor altijd geheimzinnig blijven. In zekere zin hoef je niet meer te lezen — je hebt al een flink pak geleerd, genoeg om je gedachten over de schrijfmogelijkheden te veranderen, in dit geval het schrijven van fictie.'

En er is nog iemand die zo leest: Jeff Tweedy, de voorman van de rockgroep Wilco. Daar schrijf ik ook nog wel eens een stukje over.

Flor Vandekerckhove⇲